Tıpta devrim yaratabilecek atılım: İnsan genleri elektrikle kontrol edildi

"Biz burada kayıp halkayı tamamlıyoruz"

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Tıpta devrim yaratabilecek atılım: İnsan genleri elektrikle kontrol edildi

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Akıllı saat gibi giyilebilir cihazlar, gelecekte birkaç implant ve biraz da genetik mühendisliği dokunuşuyla sağlığımızı doğrudan iyileştirebilir.

İsviçre'deki Zürih Teknoloji Üniversitesi'nde yapılan bir araştırmada küçük elektrik darbelerinin insan genlerini kontrol edebildiği ortaya çıkarıldı.

Araştırmacıların tasarladığı deneysel teknoloji, yine laboratuvarda özel olarak tasarlanmış, insan pankreas dokularına sahip deney farelerinde insülin üretimini tetiklemek için küçük elektrik darbeleri gönderdi. Cihazın üretimi başarıyla artırdığı görüldü.

Araştırmacılar bu cihaza "elektrogenetik arayüz" adını veriyor. Gelecekte çeşitli hastalıklardan mustarip kişilerin bu cihazı hedefteki genleri harekete geçirmek için kullanabileceği ifade ediliyor.

Hakemli bilimsel dergi Nature Metabolism'de yayımlanan araştırma makalesinde, "Giyilebilir elektronik cihazların kişiselleştirilmiş tıbbi müdahalelerdeki rolü hızla artıyor" ifadelerine yer verildi:

Öte yandan giyilebilir cihazlar, doğrudan bir elektrogenetik arayüzün olmaması nedeniyle gen tabanlı tedavileri henüz doğrudan programlayamıyor. Biz burada kayıp halkayı tamamlıyoruz.

Araştırmacılara göre bu tür cihazlar, örneğin insülin üretimini doğrudan teşvik ederek şeker hastalarına yardımcı olabilir.

Söz konusu çalışmada da insan pankreas hücreleri, tip 1 diyabet hastası farelere nakledildi. Daha sonra akupunktur iğnelerinden doğrudan elektrik akımı geçirilerek uyarıldı.

Uygun dozda elektrik, kimyasal değişime yanıt vermek üzere tasarlanmış hücreleri etkinleştiren bir süreci başlattı. Bunun sonucunda toksik olmayan seviyelerde reaktif oksijen türleri ve enerjik moleküller üretti.

Araştırmacılar, bu yöntemle diyabetik farelerin kan şekeri seviyelerinin normal aralığa dönmesini sağlayabildi.

Öte yandan teknolojinin kullanılabileceği tek alan şeker hastalığı veya insülin direnci değil. Huang ve ekibi, sistemin böbrek hücrelerine veya kök hücrelere de uygulanabileceğini, çeşitli gen bazlı tedavileri pratikleştirebileceğini söylüyor.

Yine de bu teknolojinin kullanıma girmesi için önce küçük cihazlarda çalışmasını sağlamak gerekiyor. Ancak teknolojinin çok az enerji gerektirmesi bir avantaj.

Araştırmacılar göre günde bir kez elektrik sinyalleri uygulayan bir cihaz üç adet AA pille 5 yıl boyunca çalışır durumda kalabilir.

 

Independent Türkçe, Science Alert, Daily Mail



Dinozor DNA'sından deri çanta: İlk T-rex derisi 2025'te geliyor

Dinozor DNA'sından üretilen deri çantaların, çevre dostu ve etik bir alternatif sunması bekleniyor (VML)
Dinozor DNA'sından üretilen deri çantaların, çevre dostu ve etik bir alternatif sunması bekleniyor (VML)
TT

Dinozor DNA'sından deri çanta: İlk T-rex derisi 2025'te geliyor

Dinozor DNA'sından üretilen deri çantaların, çevre dostu ve etik bir alternatif sunması bekleniyor (VML)
Dinozor DNA'sından üretilen deri çantaların, çevre dostu ve etik bir alternatif sunması bekleniyor (VML)

Araştırmacılar, lüks deri ürünlere alternatif olarak dinozor DNA'sından deri üretmek için kolları sıvadı.

Deri çanta ve ayakkabı gibi ürünler hayvan hakları ve çevre savunucularının tepkisini çekerken moda ve tekstik sektörü farklı alternatifler geliştiriyor. Ancak bu ürünlerin aynı zamanda hem dayanıklı hem de doğa dostu olması ciddi bir zorluk teşkil ediyor.

Üç şirket arasında kurulan yeni bir işbirliği, etik ve sürdürülebilir bir seçenek sunabilmek için ilginç bir yönteme başvurdu. 

Pazarlama ve reklam ajansı VML, biyoteknoloji şirketleri Organoid Company ve Lab-Grown Leather'la işbirliği yaparak Tyrannosaurus rex (T-rex) DNA'sından deri geliştirmeye başladı.

Bilim insanları, yaklaşık 66 milyon yıl önce soyu tükenen T-rex'in fosilleşmiş kolajen örneklerini kullanacak. Kolajen kemiklerde, deride, kaslarda ve diğer dokularda bulunan bir protein.

Ekip kolajen örneğini model olarak kullanarak bir kolajen dizisi oluşturmayı ve bunu DNA'ya çevirerek yapay hücrelerle birleştirmeyi planlıyor. İşlemin başarılı olması halinde hayvan derisine benzeyen bir yapının ortaya çıkması bekleniyor. 

Bu yöntemde sentetik alternatiflerden farklı olarak deri üretimi, laboratuvar ortamında biyolojik yapılar geliştirmeye odaklanıyor. 

T-rex DNA'sından üretilecek deri, soyu tükenmiş bir canlıdan yapılan ilk örnek olacak.

Şirketler dayanıklı ve lüks ürünlerin yerini alabilecek bir kaliteye sahip olmasının yanı sıra ürünün "doğada tamamen çözünebileceğini" öne sürüyor.

Organoid Company'nin CEO'su Thomas Mitchell "Bu proje, genom ve protein mühendisliğinden yararlanarak tamamen yeni malzemeler yaratılmasının olağanüstü bir örneği" diyor.

VML, bu yılın sonunda ilk ürünlerin hazır olmasını beklediklerini ifade ediyor. 

Şirket, işbirliğini duyurduğu 25 Nisan tarihli açıklamasında şu ifadeleri kullanıyor:

Tarih öncesinde yaşamış bir türden geliştirilen ilk deri örneği olan T-rex derisi, sadece sürdürülebilir bir alternatifi değil, aynı zamanda antik biyolojinin gelecekte sürdürülebilir, yüksek performanslı malzemelere nasıl ilham verebileceğini keşfetmede öncü bir adımı temsil ediyor.

2025 sonunda piyasaya çıkması beklenen bu sıradışı ürün, hem modanın geleceği hem de etik üretim anlayışı açısından tarihi bir dönüm noktası olabilir.

Independent Türkçe, IFLScience, Interesting Engineering, VML