Hedefi donduran lazer tabancası icat edildi

Mr. Freeze, Batman evreninde ölümcül hasta karısı Nora'yı iyileştirmeye çalışırken bir laboratuvar kazasına neden olarak dönüşüm geçiren Dr. Victor Fries'in ikinci kişiliği (Warner Bros.)
Mr. Freeze, Batman evreninde ölümcül hasta karısı Nora'yı iyileştirmeye çalışırken bir laboratuvar kazasına neden olarak dönüşüm geçiren Dr. Victor Fries'in ikinci kişiliği (Warner Bros.)
TT

Hedefi donduran lazer tabancası icat edildi

Mr. Freeze, Batman evreninde ölümcül hasta karısı Nora'yı iyileştirmeye çalışırken bir laboratuvar kazasına neden olarak dönüşüm geçiren Dr. Victor Fries'in ikinci kişiliği (Warner Bros.)
Mr. Freeze, Batman evreninde ölümcül hasta karısı Nora'yı iyileştirmeye çalışırken bir laboratuvar kazasına neden olarak dönüşüm geçiren Dr. Victor Fries'in ikinci kişiliği (Warner Bros.)

ABD'deki Virginia Üniversitesi'nden bir profesör, Batman evreninin efsanevi kötü adamı Mr. Freeze'in kullandığına benzer bir dondurucu ışın tabancası icat etti.

Mekanik ve uzay mühendisliği profesörü Patrick Hopkins, 1997 yapımı "Batman & Robin" filminden esinlenerek yaptığı dondurucu ışının gerektiği gibi çalıştığını öne sürdü.

Söz konusu filmde Mr. Freeze'i Arnold Schwarzenegger canlandırmıştı. Bu karakter, düşmanlarını belli bir mesafeden anında dondurabilen buz gibi bir ışık huzmesi fırlatan tabancası sayesinde Türkçesiyle "Bay Dondurucu" adını almıştı.

Öte yandan Hopkins'in asıl amacı, uzay araçlarında ve yüksek irtifa uçaklarında elektronik cihazları soğutmak için yeni bir yol bulmaktı.

Araştırmayla ilgili açıklamasında bilim insanı, "Şu anda birincil sorunumuz bu. Gemideki pek çok elektronik cihaz ısınıyor, ancak soğumalarının bir yolu yok" ifadelerini kullandı.

ABD Hava Kuvvetleri'nden 750 bin dolarlık hibe alan Hopkins, bir yüzeyi hedef alarak soğutabilen küçük bir plazma lazeri tasarladı.

Hopkins'in aktardığına göre uzay araçlarında soğutma için hava kullanmak neredeyse imkansız. Çünkü çok az hava var. Bu yüzden astronotların yanlarında soğutma sıvıları getirmesi gerekiyor. Anca bu da aracın ağırlığını artırdığı için verimli bir yöntem değil.

Hopkins ve ekibi, hakemli bilimsel dergi ACS Nano'da yayımlanan yeni makalelerinde kendi geliştirdikleri prototipin, genellikle "maddenin dördüncü hali" diye anılan plazmanın alışılmadık bir fiziksel özelliğinden yararlandığını açıkladı.

Buna göre bir plazma jeti, bir yüzeye hızla çarptığında onu ısıtmadan önce soğutabiliyor. Önceki deneylerde Hopkins ve meslektaşları, bir plazma jetinin altın kaplamalı bir yüzeyi ısıtmadan önce soğuttuğunu bulmuştu. 

Ekibin tam da bu özelliğe odaklanarak geliştirdiği cihaz, yüzeyin sıcaklığını sadece birkaç mikrosaniyede birkaç derece düşürülebiliyor.

Hopkins'e göre bu özellik, uzayda veya aşırı yüksek irtifalarda elektronik sistemlerin sıcaklığında fark yaratmak için yeterli olabilir.

 

Independent Türkçe, Futurism, Fagen Wassanni Technologies



Küçük kertenkeleler, doğal "dalış tüpü" sayesinde yem olmaktan kurtuluyor

Dr. Swierk, çok fazla hayvan tarafından avlanan su anollerine "ormanın nuggetları" diyor (Lindsey Swierk)
Dr. Swierk, çok fazla hayvan tarafından avlanan su anollerine "ormanın nuggetları" diyor (Lindsey Swierk)
TT

Küçük kertenkeleler, doğal "dalış tüpü" sayesinde yem olmaktan kurtuluyor

Dr. Swierk, çok fazla hayvan tarafından avlanan su anollerine "ormanın nuggetları" diyor (Lindsey Swierk)
Dr. Swierk, çok fazla hayvan tarafından avlanan su anollerine "ormanın nuggetları" diyor (Lindsey Swierk)

Su anolü denen bir kertenkele türünün, burun deliklerinde oluşturduğu bir baloncuk sayesinde hayatta kalabildiği ortaya kondu. Su altında en az 20 dakika kalmalarını sağlayan baloncuk sayesinde avcılardan kaçarak yem olmaktan kurtuluyorlar. 

Kalem uzunluğundaki su anolleri akarsu ve şelalelerin yakınlarındaki kaya ve bitkilerin etrafında yaşıyor. Kuşlardan yılanlara kadar çeşitli hayvanlara yem olan bu kertenkeleler, hayatta kalabilmek için kamuflaj gibi beceriler geliştirmiş.

Ayrıca tehlike durumunda suya atlayan bu hayvanlar, burun deliklerinin üstünde bir baloncuk oluşturarak gizleniyor. Bilim insanları bu özelliğin farkında olsa da baloncukların su altında daha uzun süre kalmalarını sağlayıp sağlamadığı net değildi.

New York'taki Binghamton Üniversitesi'nde anoller üzerine çalışan Dr. Lindsey Swierk, "Suyun altında çok uzun süre kalabildiklerini biliyoruz" diyerek ekliyor: 

Bu baloncuğun solunumda gerçekten işlevsel bir rolü olup olmadığını bilmiyorduk.

Bu belirsizliği gidermek isteyen Dr. Swierk, 30 su anolü yakalayarak bir deney yürüttü. 

Su anolleri suya girdikten sonra nefes vererek küçük bir baloncuk üretiyor. Kertenkelenin derisinin hidrofobik olması yani sudan kaçınması sayesinde baloncuk büyüyerek muhtemelen hayvanın nefes almasını sağlıyor. 

Biology Letters adlı hakemli dergide dün (18 Eylül) yayımlanan çalışmayı yürüten Dr. Swierk, yakaladığı su anollerinin yarısının burnuna nemlendirici sürerek baloncuk oluşturmalarını engelledi. 

Daha sonra hayvanları akvaryuma bırakan bilim insanı, baloncuk üretebilenlerin su altında yüzde 32 daha uzun süre kaldığını gözlemledi. 

Bulgular, bu kertenkele türünün baloncukları hayatta kalmak için kullandığına işaret ediyor.

Dr. Swierk makalede, "Yarı suda yaşayan anollerin içinde ve hidrofobik vücut yüzeyinde taşınan fazla hava, insanların dalış tüpü gibi çalışıp ekstradan hava sağlayarak dalış süresini uzatıyor" diye yazıyor.

Çalışmadaki anoller suda birkaç dakika kaldı ancak doğadakilerin en az 20 dakika kalabildiği biliniyor. 

Avcılarla karşılaşan su anolleri ilk başta olduğu yerde kalarak kamuflajının kendisini gizlemesini umuyor. Eğer bunda başarılı olmazsa kayalardaki çatlaklara saklanmayı deniyor.

Dr. Swierk suya dalmanın son seçenek olduğunu ama diğerlerinden çok daha etkili bir strateji olduğunu belirtiyor:

Suyun altına girmelerinden sonra, akıntının hareketli yüzeyinde tespit edilmeleri çok zor oluyor.

Independent Türkçe, Science Alert, Guardian, Biology Letters