Hava kirliliğinin antibiyotik direncini tetiklediği tespit edildi

Hava kirliliği halk sağlığına en büyük tehditlerden biri olarak görülüyor (AFP)
Hava kirliliği halk sağlığına en büyük tehditlerden biri olarak görülüyor (AFP)
TT

Hava kirliliğinin antibiyotik direncini tetiklediği tespit edildi

Hava kirliliği halk sağlığına en büyük tehditlerden biri olarak görülüyor (AFP)
Hava kirliliği halk sağlığına en büyük tehditlerden biri olarak görülüyor (AFP)

100'den fazla ülkeden verilerin kullanıldığı küresel bir çalışma, hava kirliliğinin insanlarda antibiyotik direncini artırdığını ortaya koydu.

Yaklaşık 20 yıldır sürdürülen çalışmada, her ülke ve her kıtada hava kirliliğindeki artışla antibiyotik direncindeki artışın bağlantılı olduğu sonucuna ulaşıldı.

Bilimsel dergi Lancet Planetary Health'de yayımlanan çalışmaya imza atan Çinli ve Britanyalı araştırmacılar, "Analizimiz hava kirliliğindeki artışın antibiyotik direnci riskini artırdığına dair güçlü kanıtlar ortaya koydu" ifadelerini kullandı.

Antibiyotik direncinin küresel sağlığa karşı en hızlı büyüyen tehditlerden biri olarak görülüyor. Her ülkeden ve her yaştan insanı etkileyebilen antibiyotik direncinin yılda 1,3 milyon kişiyi etkilediği tahmin ediliyor.

Antibiyotik direncinin en büyük nedeninin antibiyotiklerin fazla ve yanlış kullanımı olduğu düşünülüyor. Ancak son yapılan çalışma bu sorunun hava kirliliğiyle birlikte derinleştiğini gösteriyor.

Çalışma buna neden olarak PM2.5 isimli partiküler maddenin antibiyotik direncine neden olan bakteri ve direnç genleri taşıdığını ve insanlar tarafından doğrudan solunabildiğini ortaya koydu.

Hava kirliliğinin uzun dönemli etkileri arasında kalp hastalıkları, astım, akciğer kanseri gibi kronik hastalıklar da bulunuyor. 

Hava kirliliğindeki yüzde 10'luk bir artışın antibiyotik direncinde yüzde 1,1'lik artışla bağlantılı olduğunu ortaya koyan çalışmada, sadece 2018'de hava kirliliği kaynaklı antibiyotik direnci nedeniyle 480 bin erken ölümün yaşandığı tahmininde bulunuldu.

Araştırmacılar 2050'de bu rakamın yılda 840 bin kişiye kadar ulaşmasının mümkün olduğu görüşünde.

Independent Türkçe, Guardian, CNN



House of the Dragon'un yıldızı, Star Wars evrenine katılıyor

42 yaşındaki Matt Smith, Doctor Who'daki 11. Doktor'u ve The Crown'da Prens Philip'i canlandırmasıyla da tanınıyor (HBO)
42 yaşındaki Matt Smith, Doctor Who'daki 11. Doktor'u ve The Crown'da Prens Philip'i canlandırmasıyla da tanınıyor (HBO)
TT

House of the Dragon'un yıldızı, Star Wars evrenine katılıyor

42 yaşındaki Matt Smith, Doctor Who'daki 11. Doktor'u ve The Crown'da Prens Philip'i canlandırmasıyla da tanınıyor (HBO)
42 yaşındaki Matt Smith, Doctor Who'daki 11. Doktor'u ve The Crown'da Prens Philip'i canlandırmasıyla da tanınıyor (HBO)

Sevilen dizi House of the Dragon'daki Daemon Targaryen rolüyle adından söz ettiren Matt Smith, bu kez kendini galaksiler arası bir mücadelede buluyor.

Deadline'ın özel haberine göre Smith, Ryan Gosling ve Mia Goth'la birlikte Star Wars: Starfighter'da rol alacak. Filmin yönetmen koltuğunda geçen yıl Deadpool & Wolverine'i çeken Shawn Levy otururken, senaryosu ise Jonathan Tropper imzasını taşıyor.

Levy onu seçti

Lucasfilm ya da Smith'in temsilcileri konuyla ilgili henüz resmi bir açıklama yapmadı. Ancak kaynaklar, Smith'in filmin başlıca kötü karakterlerinden birini canlandıracağını belirtiyor. Levy'nin son haftalarda bu rol için birçok oyuncuyla görüştüğü, sonunda tercihini Smith'ten yana kullandığı ifade ediliyor.

Starfighter'da birden fazla kötü karakter yer alacak. Levy'nin bu karakterlerden biri için hâlâ kadın bir oyuncu arayışında olduğu, bir dönem Anora'nın Oscar ödüllü yıldızı Mikey Madison'ın da bu rol için düşünüldüğü belirtiliyor.

Starfighter, Star Wars: Skywalker'ın Yükselişi'ndeki (Star Wars: Episode IX – The Rise of Skywalker) olaylardan 5 yıl sonrasını konu alıyor. 28 Mayıs 2027'de vizyona girmesi planlanan film, nisanda Japonya'nın başkenti Tokyo'daki Star Wars etkinliğinde duyurulmuştu.

Matt Smith, kısa süre önce HBO'nun sevilen dizisi House of the Dragon'un ikinci sezonunda izleyiciyle buluşmuştu. Yakında başrolünü Austin Butler'la paylaştığı, Darren Aronofsky imzalı gerilim filmi Caught Stealing'le izleyici karşısına çıkmaya hazırlanıyor. Ayrıca Nick Cave'in Bunny Munro'nun Ölümü (The Death of Bunny Munro) adlı romanından uyarlanan aynı adlı mini dizide de rol alıyor.

Adı daha önce de bu evrenle anılmıştı

Öte yandan, Smith'in adı daha önce de Yıldız Savaşları evreniyle anılmıştı. 2018'de Skywalker'ın Yükselişi'ne katılacağı iddia edilmiş, hatta genç Palpatine'i canlandıracağı öne sürülmüştü. Ancak bu karakteri yeniden Ian McDiarmid oynamıştı. 

Smith, Happy Sad Confused podcast'inde bu konuyla ilgili soruları yanıtsız bıraksa da "Son derece havalı bir rol ve fikir vardı. Hikaye açısından büyük, dönüştürücü bir detaydı ama hayata geçirilemedi" ifadelerini kullanmıştı.

Independent Türkçe, Deadline, Hollywood Reporter, Happy Sad Confused