Nolan'ın Bollywood öfkesi: Meşhur filmini kopyalamaya doyamadılar

İki Oscar adaylığı bulunan Akıl Defteri'nin başrollerinde Guy Pearce, Joe Pantoliano ve Carrie-Anne Moss yer almıştı (Summit Entertainment)
İki Oscar adaylığı bulunan Akıl Defteri'nin başrollerinde Guy Pearce, Joe Pantoliano ve Carrie-Anne Moss yer almıştı (Summit Entertainment)
TT

Nolan'ın Bollywood öfkesi: Meşhur filmini kopyalamaya doyamadılar

İki Oscar adaylığı bulunan Akıl Defteri'nin başrollerinde Guy Pearce, Joe Pantoliano ve Carrie-Anne Moss yer almıştı (Summit Entertainment)
İki Oscar adaylığı bulunan Akıl Defteri'nin başrollerinde Guy Pearce, Joe Pantoliano ve Carrie-Anne Moss yer almıştı (Summit Entertainment)

Christopher Nolan, eşinin cinayet failini bulmaya çalışan ancak çabaları nadir görülen bir tür kısa süreli hafıza kaybı tarafından engellenen bir adamın hikayesini anlattığı Akıl Defteri'yle (Memento) Hollywood'a adımını atmıştı. 

Eleştirmenler filmi 2001'in en iyi filmlerinden biri olarak nitelendirdi. Film hem gişede mutlu etti hem de Nolan'ın adını dünyaya tanıtmış oldu.

Bollywood'un tembelliği

Filmin başarısının Nolan için tek bir dezavantajı vardı: Kaçınılmaz olarak Bollywood'un hedefi olacaktı. Tembel yeniden çevrimleriyle tanınan Bollywood, çok beğenilen filmin kendi versiyonunu üretmeye karar verdi. Hatta yapımcı AR Murugadoss, üç yıl arayla filmi ikinci kez yeniden çekti.

İkinci yeniden çevrimin başarılı sonuçlarına ilişkin haberler Nolan'ın kulağına gitti ve bu da etik sonuçlarının yanı sıra bir bütün olarak film yazarlığıyla ilgili pek çok konuyu gündeme getirdi.

Nolan'ın Akıl Defteri'yle Murugadoss'un Ghajini'si arasında pek çok benzerlik bulunuyor. Her iki filmin ana karakterleri de hafıza kaybına yol açan bir tür rahatsızlık yaşıyor. 

İki filmin de ana karakteri, Polaroid kamerayla notlar kullanarak anılarını geri getirmeye ve eşlerinin katillerini bulmaya çalışıyor. 

Her iki filmin de olay örgüsünün sunumunda çarpıcı benzerlikler bulunsa da Ghajini, bunları uygularken raydan çıkıyor.

Bollywood filmi de gişede başarılı oldu

Bollywood yapımı film, Nolan'ın klasiğinin birebir yeniden çevrimi değil. Murugadoss, filmini sunarken bazı özgürlükler kullanmış ve bunu Hintli izleyiciye göre uyarlamış. Sindirimi daha kolay olan film, geniş bir kitleye hitap edecek şekilde yapılmış.

Bollywood'un kendine özgü eğlenceli tarzını kullanan film, Akıl Defteri'nin gerilimini ve ihtişamını yakalayamasa da gişede başarılı oldu.

Filmin başarısına ilişkin haberler Christopher Nolan'ın kulağına geldiğinde, yönetmen bu durumdan pek de memnun olmadı. 53 yaşındaki yönetmenin izni olmadan çekilen bu filmde ne adı geçiyordu ne de ona herhangi bir ödeme yapılmıştı.

Nolan yasal işlem başlatmadı

Anil Kapoor bir keresinde Nolan'la Ghajini'yi tartıştıklarını anlatmıştı. Nolan, ona durumdan duyduğu hoşnutsuzluğu dile getirdi ve filmi bu şekilde kopyalandığı için hayal kırıklığına uğradığını belirtmişti.

Christopher Nolan ile konuşuyordum. Bana filmlerimden birinin kopyalandığını duyduğunu söyledi. Ben de 'Ghajini' dedim. Bu konuda çok üzgündü. Aamir'e de söyledim. Nolan'a filmin orada yeni gösterime girdiğini ve büyük bir başarı elde ettiğini anlattım. O da, 'Evet, para yok, isim yok, hiçbir şey yok' dedi.

Buna rağmen ne Nolan ne de yapım şirketi Summit Entertainment, biri 2005 diğeri 2008'de çekilen iki Ghajini filmiyle ilgili suç duyurusunda bulunmadı ya da herhangi bir yasal işlem başlatmadı.

Nolan'ın eylemsizliğinin ardındaki neden merak konusu olsa da yönetmenin onlara hoşnutsuzluğunu ve kararlarının sorumluluğunu almaları gerektiğini anlatmak istemiş olabileceği ifade ediliyor.

Independent Türkçe, Collider, Indian Express



Avrupa'da yazın gelmesiyle birlikte turizm karşıtı eylemler hız kazandı

Portekiz'in başkentindeki göstericiler "Lizbon, turistikleşmeye karşı" pankartı taşıdı (AP)
Portekiz'in başkentindeki göstericiler "Lizbon, turistikleşmeye karşı" pankartı taşıdı (AP)
TT

Avrupa'da yazın gelmesiyle birlikte turizm karşıtı eylemler hız kazandı

Portekiz'in başkentindeki göstericiler "Lizbon, turistikleşmeye karşı" pankartı taşıdı (AP)
Portekiz'in başkentindeki göstericiler "Lizbon, turistikleşmeye karşı" pankartı taşıdı (AP)

Turizmin olumsuz etkileri pazar günü Avrupa'nın pek çok yerinde protesto edildi. 

İspanya'da Barselona, İtalya'da Cenova, Portekiz'de Lizbon gibi farklı kentlerde sokaklara dökülen binlerce kişi, aşırı turizm yüzünden barınma maliyetlerinin arttığını ve çevrenin kirlendiğini haykırdı. 

Barselona'daki yürüyüşte turistlere su tabancasıyla ateş edildi. "Turizm bizden çalıyor" ve "Turistler eve dönün" gibi pankartlar açıldı. 

dfrgty
Barselona'daki protestoda eylemcilerin Sagrada Familia'ya gitmesi engellendi (AFP)

Cenova'daki göstericiler gürültülü bavullarla ses çıkardı. Roma ve Venedik gibi turistik merkezlerle aynı sorunları yaşamak istemediklerini belirterek kentin yöneticilerine gerekli düzenlemelerin yapılması için seslendiler. 

İspanya'nın Mayorka adasındaysa iki katlı turist otobüsü durduruldu. 

Aynı ülkenin kuzeyinde yer alan San Sebastián'daki eylemi düzenleyenlerden Asier Basurto, "Düşmanımız turistler değil, turizmin arkasına saklanıp yerel toplumun barınması ve hayatından çalan sömürücüler" dedi.

Basurto, turizme odaklanan yapısı nedeniyle kentin değiştiğini, bu yüzden gençlerin San Sebastián'dan uzaklaştığını ve şehrin bir turizm sahnesine dönüştüğünü ekledi.

İspanya'nın gayrısafi milli hasılasının yüzde 12'sinden fazlası turizmden geliyor. Mayorka, Minorka ve Ibiza gibi popüler adalarda yalnızca bir milyon civarında kişi yaşasa da 2024'te 15 milyonu aşkın yabancı turisti ağırladılar. 

Mayorka'daki eylem komitesinden Pere Joan Femenia, "Bu turizm modeli ekonomik refah getirmektense ev krizi gibi sorunlara yol açıyor" ifadesini kullandı. 

Göstericiler öğretmen, polis ve sağlık çalışanlarının, yüksek kira fiyatları yüzünden bu adalara taşınmak istemediğini de vurguladı. 

Independent Türkçe, New York Times, AP