Portekiz'den yeni tren bileti: Ayda 49 euroya sınırsız seyahat

Portekiz'de tren yolculuğu artık daha basit ve ucuz (Unsplash)
Portekiz'de tren yolculuğu artık daha basit ve ucuz (Unsplash)
TT

Portekiz'den yeni tren bileti: Ayda 49 euroya sınırsız seyahat

Portekiz'de tren yolculuğu artık daha basit ve ucuz (Unsplash)
Portekiz'de tren yolculuğu artık daha basit ve ucuz (Unsplash)

Portekiz'de demiryoluyla seyahat etmek, tüm bölgesel trenlerde bir aylık sınırsız seyahat sağlayan yeni bir geçiş kartının piyasaya sürülmesiyle daha da ucuzladı.

Passe Ferroviário Nacional, yani Ulusal Demiryolu Kartı'nın fiyatı 49 euro. Yalnızca her ayın 21. gününden itibaren talep edilebiliyor ve bir sonraki ayın ilk gününden son gününe kadar geçerli oluyor.

Comboios de Portugal ulusal demiryolu şirketi tarafından çıkarılan paso, seyahat sayısı veya seyahat süresinde herhangi bir kısıtlama olmaksızın neredeyse tüm demiryolu ağlarında geçerli. Bu paso; Alfa Pendular, Intercidades, InterRegional ve Internacional hizmetleri gibi şehirlerarası trenlerdeyse geçerli değil ve Porto, Lizbon ve Coimbra'daki şehiriçi ağlarda kullanılamıyor.

Kayıt için gerekli belgeler nedeniyle bu programın yabancı turistlere açık olup olmadığı henüz belli değil ancak Euronews, ziyaretçilerin de bu hizmetten yararlanabileceğini bildiriyor. The Independent, açıklama için Comboios de Portugal'la temasa geçti ancak henüz yanıt alamadı.

Bu yeni girişimle Portekiz, bu yaz demiryolu ücretlerinin fiyatını büyük ölçüde düşürme adımında Almanya'ya katılıyor. Almanya'nın ulusal demiryolu işletmecisi Deutsche Bahn, nisanda başlattığı ve aylık 49 euro karşılığında ülkenin her yerine demiryolu, tramvay ve otobüsle sınırsız seyahat imkanı sağlayan Deutschlandticket'e ek olarak haziranda bazı kısa mesafeli güzergahlarda 9,90 euroluk biletleri piyasaya sürmüştü.

Deutschlandticket (veya D–Ticket) abonelikleri yabancı turistlere de açık.

Portekiz Ulusal Demiryolu Kartını kullanmak için, kişilerin herhangi bir Comboios de Portugal bilet gişesinden talep edilebilecek bir CP Kartına sahip olması gerekiyor.

Kuruluşun internet sitesine göre, CP Kartı talep etmek için başvuru sahiplerinin eksiksiz bir başvuru formu (internet üzerinden temin edilebilir), nüfus cüzdanı ve orijinal renkli bir vesikalık fotoğraf sunması gerekiyor. CP Kart fiyatı 6 euro.

Independent Türkçe



Bilim insanları primatları inceledi: Alfa erkek kural değil istisna

Erkek egemenliğinin en belirgin olduğu türlerden biri şempanzeler (AFP)
Erkek egemenliğinin en belirgin olduğu türlerden biri şempanzeler (AFP)
TT

Bilim insanları primatları inceledi: Alfa erkek kural değil istisna

Erkek egemenliğinin en belirgin olduğu türlerden biri şempanzeler (AFP)
Erkek egemenliğinin en belirgin olduğu türlerden biri şempanzeler (AFP)

Bilim insanları primat türlerinde alfa erkek olgusunun pek de gerçek olmadığını tespit etti. Geniş kapsamlı araştırma, dişi ve erkekler arasındaki hiyerarşik ilişkinin daha karmaşık olduğuna işaret ediyor.

İnsanların da içinde yer aldığı primat grubunda ya erkeklerin ya da dişilerin popülasyondaki hakim cinsiyet olduğu düşünülüyordu. Genellikle erkeklerin gruptaki hakimiyeti elinde tuttuğuna inanılıyordu.

Ancak hakemli dergi PNAS'te dün (7 Temmuz) yayımlanan çalışmada durumun sanıldığı kadar net olmadığı ve beklendiğinden daha fazla popülasyonda dişilerin egemen olduğu ortaya çıktı.

Araştırmacılar maymunlar, lemurlar, tarsiyerler ve lorisler gibi 121 primat türüne ait 253 popülasyondan 5 yıl boyunca veri topladı. Ekip varsayımların ötesinde daha net bilgi edinmek adına ayrıntılı davranış kayıtları toplayıp grup içindeki kavgaları ve kazananları derledi.

Çalışmada karşı cinsler arasındaki kavga ve tartışmaların sanılandan çok daha sık yaşandığı saptandı. Bir grup içindeki anlaşmazlıkların ortalama yarısı dişi ve erkekler arasında geçti. 

Araştırma genelinde incelenen kavgaların yaklaşık yüzde 90'ını erkekler kazandığı için bu açıdan net bir erkek hakimiyeti olduğu söylenebilir.

Öte yandan araştırmacılar popülasyonların sadece yüzde 17'sinde bu durumun gözlemlendiğini söylüyor. İnsanların en yakın akrabalarından şempanze ve bonobolar bu kesimde yer alırken, lemur ve bonoboların da olduğu primat popülasyonlarının yüzde 13'ünde net bir dişi egemenliği vardı.

Geri kalan yüzde 70'lik kısımdaysa bir cinsiyetin diğeri üzerindeki hakimiyet ya orta düzeydeydi ya da hiç yoktu.

Fransa'daki Montpellier Üniversitesi'nden çalışmanın başyazarı Dr. Élise Huchard, "Sıkı bir erkek egemenliği gerçekten azınlıkta" diyerek ekliyor: 

Bunun çoğunluk olmasını beklemiyorduk çünkü literatürü iyi biliyoruz ancak yüzde 20'nin altında kalmasını pek beklemezdik.

Erkek egemenliğinin daha net olduğu gruplarda, bu cinsiyetin vücut veya dişlerinin daha büyük olduğu gözlemlendi. Ayrıca dişilerin kaçıp ağaçlara tırmanamadığı popülasyonlarda da benzer bir durum vardı.

Öte yandan dişiler hakimiyetini, üremeden gelen güçleriyle kazanıyordu. Dr. Huchard, "Bir dişi çiftleşmek istemiyorsa, erkek bu konuda hiçbir şey yapamaz" diye açıklıyor: 

Dişiler üremeyi kontrol ettiklerinde, bunu erkeklere karşı bir güç mekanizması olarak kullanabiliyorlar.

Bilim insanları ayrıca dişilerin birbirleriyle rekabet ettiği ve erkeklerin yavrulara daha fazla baktığı gruplarda da dişi egemenliğinin daha yaygın olduğunu gözlemledi. Bu türlerde dişiler ya genellikle yalnız oluyor ya da sadece erkek-dişi çiftleri halinde yaşıyorlar. Bu durum tek eşliliğin dişi hakimiyetiyle bağlantılı olduğu anlamına gelebilir.

Araştırmacılar bu sonuçların doğrudan insanlara uygulanamayabileceğini ancak yakın akraba türlerdeki cinsiyet rollerinde şaşırtıcı bir esnekliğe işaret ettiğini söylüyor. 

Dr. Huchard, "Bu sonuçlar, insanlık tarihinde daha sonra ortaya çıkan tarım toplumlarına kıyasla daha eşitlikçi olan avcı-toplayıcılar arasındaki kadın-erkek ilişkileri hakkında bildiklerimizle epey örtüşüyor" diyor.

Independent Türkçe, Science Alert, BCC Science Focus, PNAS