Pirola varyantının hızla yayılmasına yönelik küresel bir öngörü

Uzmanlar, Şarku’l Avsat’a varyantın bağımsızlıktan kaçtığını söyledi

Pirola varyantı dünya çapında farklı ülkelerde görüldü (Şarku’l Avsat)
Pirola varyantı dünya çapında farklı ülkelerde görüldü (Şarku’l Avsat)
TT

Pirola varyantının hızla yayılmasına yönelik küresel bir öngörü

Pirola varyantı dünya çapında farklı ülkelerde görüldü (Şarku’l Avsat)
Pirola varyantı dünya çapında farklı ülkelerde görüldü (Şarku’l Avsat)

Kovid-19 virüsünün Pirola olarak adlandırılan BA.2.86 varyantının 4 kıtada, ABD başta olmak üzere birçok ülkede yayılması  küresel kaygıları yeniden arttırdı.

ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), yeni varyantı takip ettiğini ve halk sağlığı üzerindeki potansiyel etkisini daha iyi anlamak için çalıştığını açıkladı.

CDC Pirola ile ilgili bir ön raporda, şu anda bu varyantın daha ciddi hastalıklara, ölüme veya hastaneye kaldırılmaya neden olduğuna dair hiçbir kanıt bulunmadığını ekledi.  Açıklamada aşıların güçlendirici dozlarının yeni varyanta karşı etkinliğinin araştırıldığı belirtildi.

Pirola, ilk olarak 2022’de ortaya çıkan ve hızla yayılan ‘Omikron’ varyantının bir kolu olarak karşımıza çıktı.

İlk görünüm

Kovid-19’un Pirola varyantının ilk vakaları Ağustos ayı başlarında Danimarka’da ortaya çıktı. Aynı ay, Birleşik Krallık Sağlık Güvenliği Ajansı (UKHSA) ülkede bu varyantın bir vakasını tespit etti.

23 Ağustos’ta Güney Afrika’da da iki vaka daha ortaya çıktı. İsviçre, Tayland, İsveç ve ABD’deki atık su örnekleri analiz edildikten sonra başka vakaların da tespit edilmesi, türün 4 ayrı kıtada keşfedildiği anlamına geliyor.

Yayılma

Mısır’daki Ayn Şems Üniversitesi’nde Eczacılık Fakültesi’nde Farmasötik Ekonomi ve Epidemiyoloji Uzmanı Profi Dr. İslam Annan, yeni varyantın Omikron varyantı kadar şiddetli olduğunu ancak daha yaygın olduğunu söylüyor. Şu ana kadar 2021’de ortaya çıkan Delta türünden başka bir zararlı varyantın evrimleşmediğini de sözlerine ekledi.

Aşıların etkinliğine gelince, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamalarda Annan, Pirola varyantının tehlikesinin bağışıklıktan kaçışla ilgili olduğunu, aşıların iyi etkinliğine rağmen, artık semptomlara karşı korumada eskisi kadar etkili olmadıklarını belirtti. Ancak virüsten kaynaklanan ölümleri önlemede hâlâ oldukça etkili olmalarının güven verici olduğunu da vurguladı.

Akademik tıp dergisi Yale Medicine, yeni varyantın, Kovid-19 virüsünün dış yüzeyinde yer alan ve insan hücrelerine girip enfekte etmesine yardımcı olan spike proteininde 30’dan fazla mutasyon içerdiğini bildirdi.

Bulaşıcı hastalıklar uzmanı Dr. Scott Roberts, dergiye bu kadar çok sayıda mutasyonun dikkate değer ve endişe verici olduğunu söyledi.

Annan ise, Delta ve Omikron gibi önceki varyantların bu sayının neredeyse dörtte birine sahip olduğunu belirtti.

Her ne kadar bu varyant hala izleniyor olsa da şu ana kadar birbirine tamamen uzak 7 ülkede tespit edilmiş olmasının endişe verici olduğunu, bu durumun varyantın yayılma hızının çok geniş olduğunu gösterdiğini ayrıca birçok ülke, 2020’de salgının zirvesinde olan gözetim çalışmalarını artık yürütmediği için başka ülkelerde de yaygın olabileceğini belirtti.

Annan varyantın tehlikesi hakkında, “Yeni değişken, 65 yaş üstü yaşlılar ile tansiyon, diyabet, obezite gibi kontrol edilemeyen kronik hastalıkları bulunanlar, bağışıklık sistemini baskılayan ilaç kullananlar için tehdit oluşturuyor. Bu gruplar virüs enfeksiyonuna karşı en savunmasız olanları temsil ediyor” ifadelerini kullandı.

Ayrıca “Tıbbi personel de yüksek viral yüke daha fazla maruz kalıyor ve bu, özellikle bir yıldan daha uzun bir süre önce Korona aşısının güçlendirici dozunun alınması durumunda, hastalık semptomlarının hızla alevlenmesine yol açıyor” ifadelerini de sözlerine ekledi.

30 Ağustos itibarıyla, Pirola varyantı ABD’nin en az 4 eyaletinde (New York, Virginia, Ohio ve Michigan) tespit edildi.

Houston Methodist Hastanesi’ndeki genom dizilimi ekibi yakın tarihli bir basın açıklamasında ‘Teksas’taki ilk vakayı tespit ettiklerini’ duyurdu.

UKHSA Aşı ve Testlerden Sorumlu Ulusal Direktörü Dr. Steve Russell “Çok sayıda mutasyonun hastalık şiddeti, aşı kaçışı ve bulaşma üzerindeki birleşik etkisini tahmin etmek zor” ifadelerini kullandı.

İngiliz medyasına yaptığı açıklamada Russell “UKHSA, halk sağlığı üzerinde potansiyel en büyük etkiye sahip en uygun müdahalenin, uygun olan herkesin hızlı bir şekilde aşılanması olduğuna karar verdi” ifadelerini sözlerine ekledi.



Pandora'ya dönüş: Dev bütçeli Avatar 3'ün gişe bilançosu

Avatar serisine Ateş ve Kül'le katılan 39 yaşındaki Oona Chaplin, volkanlarda yaşayan Mangkwan kabilesinin lideri Varang'ı canlandırıyor (20th Century Studios)
Avatar serisine Ateş ve Kül'le katılan 39 yaşındaki Oona Chaplin, volkanlarda yaşayan Mangkwan kabilesinin lideri Varang'ı canlandırıyor (20th Century Studios)
TT

Pandora'ya dönüş: Dev bütçeli Avatar 3'ün gişe bilançosu

Avatar serisine Ateş ve Kül'le katılan 39 yaşındaki Oona Chaplin, volkanlarda yaşayan Mangkwan kabilesinin lideri Varang'ı canlandırıyor (20th Century Studios)
Avatar serisine Ateş ve Kül'le katılan 39 yaşındaki Oona Chaplin, volkanlarda yaşayan Mangkwan kabilesinin lideri Varang'ı canlandırıyor (20th Century Studios)

James Cameron'ın bilimkurgu destanı Avatar: Ateş ve Kül (Avatar: Fire and Ash), dünya genelinde 345 milyon dolar hasılatla gişeye güçlü bir giriş yaptı. Ancak bu başlangıç, serinin bir önceki filmine kıyasla kayda değer bir düşüşe işaret ediyor. 

Karşılaştırmak gerekirse, 2022'de defalarca ertelenen vizyon tarihinin ardından gösterime giren Avatar: Suyun Yolu (Avatar: The Way of Water), aynı dönemde 435 milyon dolar kazanmıştı.

2025'in en büyük ikinci açılışı

Disney ve 20th Century imzalı Avatar 3'ün ilk bilet satışları, 257 milyon dolar uluslararası ve 88 milyon dolar Kuzey Amerika olmak üzere gerçekleşti. Küresel ölçekte bu rakam, 2025'in en büyük ikinci açılışı anlamına geliyor. Listenin zirvesinde ise üç günde 500 milyon dolar hasılat elde eden bir başka Disney yapımı Zootropolis 2 (Zootopia 2) yer alıyor.

Avatar: Ateş ve Kül, sinema salonlarındaki beklentiler açısından son derece yüksek bir çıtaya sahip. Zira Pandora'ya yapılan ilk iki yolculuk, dünya çapında 2 milyar doların üzerinde gişe yaparak büyük başarı yakalamıştı. Üstelik Disney'in prodüksiyon için 350 milyon dolar, pazarlama içinse yaklaşık 150 milyon dolar harcadığı belirtiliyor. Bu da dev bütçeli yapımın maliyetini karşılayabilmesi için uzun soluklu ve yüksek bir gişe performansına ihtiyaç duyduğu anlamına geliyor.

Bu noktada Avatar filmleri, gişedeki dayanıklılıklarıyla biliniyor. Ne 2009 yapımı Avatar ne de Suyun Yolu, açılışlarıyla Noel öncesinde rekor kırmıştı. Ancak her iki film de yeni yıl boyunca sinemaseverlerin ilk tercihi olmayı sürdürmüştü. Bugün bu iki yapım, sırasıyla 2,9 milyar dolar ve 2,3 milyar dolar hasılatla tüm zamanların en çok kazanan filmleri arasında yer alıyor.

Üçüncü filmin ticari başarısında uluslararası izleyici belirleyici olacak. İlk Avatar, gişesinin 2,1 milyar dolarını Kuzey Amerika dışı pazarlardan elde etmişti. Devam filmi ise yabancı pazarlardan 1,65 milyar dolar kazandı.

Çin'de Suyun Yolu'nu geride bıraktı

Sinema danışmanlık şirketi Franchise Entertainment Research'ün başındaki David A. Gross, "İlk iki film hasılatlarının yüzde 70'inden fazlasını yurt dışından elde etti. Şu ana kadar yabancı pazarlardaki açılışlar yine son derece güçlü" değerlendirmesini yaptı.

Bu tabloya öncülük eden ülke Çin oldu. Ateş ve Kül, Çin'de 57,6 milyon dolarla açılarak, Suyun Yolu'nun 56 milyon dolarlık başlangıcını az da olsa geride bıraktı. Çin dışındaki en güçlü uluslararası açılışlar ise Fransa'da 21,4 milyon dolar, Almanya'da 18 milyon dolar, Güney Kore'de 13,6 milyon dolar ve Birleşik Krallık'ta 11,9 milyon dolar olarak kaydedildi.

"Çok az serinin yapabildiğini başardı"

"Görsel şölen" diye tanınan Avatar filmlerinde izleyicilerin en yüksek görüntü kalitesini tercih etmesi de şaşırtıcı olmadı. IMAX ve 3D gibi formatlar, toplam hasılatın yüzde 66'sını oluşturdu. Yalnızca IMAX gösterimleri, dünya genelinde 43,6 milyon dolar gelir sağladı. Bu rakam, toplam küresel açılışın yaklaşık yüzde 14'üne karşılık geliyor. Bu sonuç, IMAX'in 2025'teki en büyük açılışı olmasının yanı sıra şirket tarihindeki en büyük 5. başlangıç olarak kayda geçti.

IMAX CEO'su Rich Gelfond, konuyla ilgili yaptığı açıklamada şunları söyledi:

James Cameron, Avatar'la yeni ufuklar açmayı sürdürürken, IMAX'le bu benzersiz seri arasındaki güçlü bağ da varlığını koruyor. IMAX, dünyanın neredeyse her pazarında hasılattan orantısız derecede büyük bir pay elde ediyor. Avatar filmleri, az sayıda serinin başarabildiği bir gişe dayanıklılığı sergiledi ve izleyicilerin bayram sezonu boyunca ve sonrasında Avatar: Ateş ve Kül'ü IMAX'te büyük ilgiyle izlemeye devam etmesini bekliyoruz.

Independent Türkçe, Deadline, Variety


38 yıllık kült bilimkurgunun devamı geliyor: Hayallerim gerçek oldu

Yıldız Savaşları serisinden ve 1970-1980'de seyirciyle buluşan benzer bilimkurgulardan mizahi olarak beslenen yapımda Lone Starr ve Barf, Prenses Vespa'yı Dark Helmet'ın pençesinden kurtarmak için uçan Winnebago'da görevlendiriliyor (Metro-Goldwyn-Mayer)
Yıldız Savaşları serisinden ve 1970-1980'de seyirciyle buluşan benzer bilimkurgulardan mizahi olarak beslenen yapımda Lone Starr ve Barf, Prenses Vespa'yı Dark Helmet'ın pençesinden kurtarmak için uçan Winnebago'da görevlendiriliyor (Metro-Goldwyn-Mayer)
TT

38 yıllık kült bilimkurgunun devamı geliyor: Hayallerim gerçek oldu

Yıldız Savaşları serisinden ve 1970-1980'de seyirciyle buluşan benzer bilimkurgulardan mizahi olarak beslenen yapımda Lone Starr ve Barf, Prenses Vespa'yı Dark Helmet'ın pençesinden kurtarmak için uçan Winnebago'da görevlendiriliyor (Metro-Goldwyn-Mayer)
Yıldız Savaşları serisinden ve 1970-1980'de seyirciyle buluşan benzer bilimkurgulardan mizahi olarak beslenen yapımda Lone Starr ve Barf, Prenses Vespa'yı Dark Helmet'ın pençesinden kurtarmak için uçan Winnebago'da görevlendiriliyor (Metro-Goldwyn-Mayer)

Uzay Topları'nın (Spaceballs) uzun süredir beklenen devam filminin çekimlerini tamamlayan Lewis Pullman, deneyimi "kozmik ölçekte" diye tanımladı.

People dergisine verdiği yeni röportajda konuşan Thunderbolts* yıldızı, "Bir hayalin gerçekleşmesi gibiydi. Çekimleri yeni bitirdik ve her gün tam anlamıyla baş döndürücüydü. Garip bir simülasyonun içindeymişim gibi geldi. Şansıma hâlâ inanamıyorum" dedi.

32 yaşındaki aktör, ilk filmin yıldızlarından Bill Pullman'ın oğlu.

Dönem dizisi Lessons in Chemistry'yle de tanınan oyuncu sözlerini şöyle sürdürdü:

Babamla birlikte çalışmayı çok uzun zamandır istiyorduk ama bunun mümkün olup olmayacağını hiç bilmiyorduk. Bunu Uzay Topları 2 (Spaceballs 2) gibi bir filmde yapmak ise 'Bu nasıl bir simülasyon, şu an hangi dünyadayız?' dedirtecek bir şeydi.

Geliştirme aşamasında olduğu ilk kez 2024 yazında duyurulan Uzay Topları 2, 1987 tarihli kült uzay parodisinin geleneğini sürdürecek. 

Filmde Rick Moranis, Bill Pullman ve Daphne Zuniga; sırasıyla Dark Helmet, Lone Star ve Prenses Vespa rollerine geri dönüyor. 

İlk filmin yaratıcısı Mel Brooks da projede yer alıyor. Lewis Pullman'ın yanı sıra Keke Palmer, Anthony Carrigan ve aynı zamanda senaryoya da imza atan Josh Gad da kadroya katılan yeni isimler arasında. 

Filmi Emmy adayı Josh Greenbaum yönetirken, senaryoda Benji Samit ve Dan Hernandez'in de imzası bulunuyor. Çekimler eylülde başlamış ve kısa süre önce tamamlanmıştı.

Bilimkurgu türünün parodisi olan ve Yıldız Savaşları'ndan (Star Wars) 2001: Uzay Macerası'na (2001: A Space Odyssey) uzanan ikonik filmlere göndermelerle dolu bir parodi niteliğindeki Uzay Topları, dünya genelinde 38,1 milyon doların biraz üzerinde hasılat elde etmiş; yıllar içinde bir kült klasiğe dönüşmüştü.

Uzay Topları 2'nin 2027'de vizyona girmesi planlanıyor.

Independent Türkçe, Deadline, People


Netflix'teki Güney Kore yapımı distopya seyirciyi nefessiz bıraktı

30 yaşındaki Güney Koreli aktris Kim Da-mi, Kim Byung-woo imzalı Tufan'da, küçük oğlu Ja-in'i kurtarmaya çalışan bilim insanı Gu An-na rolünde (Netflix)
30 yaşındaki Güney Koreli aktris Kim Da-mi, Kim Byung-woo imzalı Tufan'da, küçük oğlu Ja-in'i kurtarmaya çalışan bilim insanı Gu An-na rolünde (Netflix)
TT

Netflix'teki Güney Kore yapımı distopya seyirciyi nefessiz bıraktı

30 yaşındaki Güney Koreli aktris Kim Da-mi, Kim Byung-woo imzalı Tufan'da, küçük oğlu Ja-in'i kurtarmaya çalışan bilim insanı Gu An-na rolünde (Netflix)
30 yaşındaki Güney Koreli aktris Kim Da-mi, Kim Byung-woo imzalı Tufan'da, küçük oğlu Ja-in'i kurtarmaya çalışan bilim insanı Gu An-na rolünde (Netflix)

Netflix izleyicileri, cuma günü (19 Aralık) platformda yayına giren yeni felaket filmi karşısında adeta büyülendi.

Distopik bir gelecekte geçen sürükleyici film, devasa bir sel felaketinin yutmak üzere olduğu bir dünyanın kasvetli tablosunu çiziyor.

Milyarlarca insanın hayatı pamuk ipliğine bağlıyken, dünyayı kurtarmaya yönelik bir planı olan anne, çocuğunu hayatta tutabilmek için apartman binasında yükselen sulara ve zamana karşı amansız bir mücadele veriyor.

Güney Kore yapımı Tufan (Daehongsu), İntikam'la (Manyeo) tanınan Kim Da-mi ve Netflix fenomeni Squid Game'in ilk sezonunda rol alan Park Hae-soo'nun başını çektiği oyuncu kadrosuyla dikkat çekiyor.

Mirror'ın aktardığına göre gerilim filmi, yayımlandığı günden bu yana izleyicileri nefessiz bırakırken, karakterlerin verdiği yoğun hayatta kalma mücadelesiyle bazılarını da gözyaşlarına boğdu.

Bir izleyici sosyal medyada, "Az önce Tufan'ı izledim... Şu an hıçkıra hıçkıra ağlıyorum. Bu kadar duygusal olmasını beklemiyordum! Kim Da-mi'nin rol seçimleri her zaman ustalık dersi gibi!" diye yazdı.

Bir başka izleyici ise filmi bitirir bitirmez, "Nasılsınız bilmiyorum ama ben tekrar tekrar izlemek istiyorum. Kim Da-mi'nin anne performansı olağanüstüydü!" paylaşımında bulundu.

Bir diğer kullanıcı da deneyimini şöyle aktardı: 

Yemek yerken izlemek için Netflix'te film arıyordum ve Tufan'ı açtım. Kısacası, yemek yerken izlemek için iyi bir film değil ama güzelce ağlamak istiyorsanız kesinlikle izlenmeli.

Film, Letterboxd'da da övgü topladı. Bir kullanıcı Tufan'a 5 yıldız vererek şu yorumu yaptı:

Görseller en iyi anlamda çılgıncaydı. Başta Yarından Sonra (The Day After Tomorrow) hissi veriyordu, sonra yavaş yavaş Yıldızlararası (Interstellar) sularına girdi. Ortalarda Wonderland'i hatırlattı, finaldeyse aklımdan Distant Sky çıkmadı. Film, bittikten sonra bile aklımdan çıkmıyor.

Bir başka izleyici ise yapımı "2025'in açık ara en iyi filmlerinden biri" diye tanımladı.

Independent Türkçe, Daily Record, Mirror