‘Pasif işitsel maruz kalma’ beyni geliştiriyor

Pasif işitsellik bebeklerde erken dil gelişiminin desteklenmesinde rol oynuyor

‘Pasif işitsel maruz kalma’ beyni geliştiriyor
TT

‘Pasif işitsel maruz kalma’ beyni geliştiriyor

‘Pasif işitsel maruz kalma’ beyni geliştiriyor

Müziğin ve konuşmanın çocukların öğrenme yetenekleri üzerindeki olumlu etkisi bilim tarafından geniş çapta kabul edilmektedir ancak yakın zamanda, bir çocuğun çevresinden gelen belirli işitsel sinyallerin, gelişmekte olan genç beynindeki dil işleme ağlarının oluşumunda karmaşık bir rol oynadığını doğrulayan kanıtlar ortaya çıktı.

İşitsel sinyallere maruz kalma

Erken dönem beyin plastisitesi ve çocukların bilişsel ve dil gelişimi konusunda uzmanlaşan ünlü araştırmacı April Benasich, çığır açan yeni bir keşfe ışık tuttu. 6 haftalık bir deneyde, bir grup bebek kısa, sözel olmayan sesler ile bir dizi pasif işitsel içeriğe maruz bırakıldı.

Katılımcı bebekler işitsel parçaları tanımlama ve ayırt etmede yüksek oranda doğruluk gösterdi. 12 ve 18 aylıkken pasif işitsel maruziyete maruz kalmayanlara kıyasla daha yüksek dil puanlarına sahip oldukları görüldü.

Şarku’l Avsat’ın Cerebral Cortex dergisinde yayınlanan çalışmadan aktardığına göre çalışmanın sonuçları önemli bir bilimsel gelişme zira sözel olmayan seslere pasif maruz kalmanın değiştirici gücünü ortaya koydu. Birkaç milisaniye içinde meydana gelen küçük ses değişiklikleriyle karakterize edilen bu işitsel uyaranlar, bebekleri dilin varlığı konusunda uyaran sinyallere benziyor ve dilin etkili bir şekilde işlenmesi için gerekli sinir bağlantılarının güçlendirilmesinde önemli bir rol oynuyor.

Benassich’in laboratuvarındaki araştırmacılar tarafından yürütülen önceki çalışmalar, etkileşimli işitsel ipuçlarının temel beyin ağları üzerindeki değiştirici etkisini olduğunu ve bunun da zamanla bebeklerde odaklanma ve dil sonuçlarının iyileşmesine yol açtığı ortaya çıkardı.

Dilsel uyaran

Ancak asıl soru hala varlığını sürdürüyor. Benzer işitsel uyaranlara pasif olarak maruz kalmak dil ağlarında benzer etkiler yaratabilir mi? Yeni çalışma, dil işleme yetenekleri ve gelecekteki dil gelişimi üzerindeki önemli etkisini doğrulayan önemli sonuçlara ulaştı.

Sonuçlar, pasif işitsel maruz kalma yoluyla bile erken gelişim yıllarında hızlı işitsel işlem yeteneklerinin geliştirilmesinin, daha sonraki dil yeterliliği üzerinde olumlu bir etkiye sahip olabileceğini gösterdi.

Rutgers-Newark Moleküler ve Davranışsal Sinirbilim Merkezi’nde seçkin Sinirbilim Profesörü April Benasich “Gelişen dil ağlarını pasif olarak etkileme yeteneği ileriye doğru atılmış çok önemli bir adımdır. Pasif yol, optimal ağları teşvik etmek için daha basit ve daha ucuz bir alternatif sunarak ebeveynlere, evde tipik gelişimi destekleme fırsatı sunmanın yanı sıra, dil gelişiminde sıkıntılarla yüzleşen bebeklere klinikte veya pediatri merkezlerinde erişilebilir bir müdahale yapılmasına olanak sağlar” dedi.

Benasich’in önceki araştırmalarında, hızlı işitsel işlemleme yeteneği ölçümlerinin, en yüksek dil gecikmesi ve bozukluğu riski altındaki bebekleri tespit etmek için kullanılabileceğini ve bu duruma karşı müdahale etme ve sonuçlarını hafifletme fırsatı sağladığı sonucuna ulaşıldı.

Uzman araştırmacı “Bebeğin beyninin analiz etmesi gereken karmaşık ses farklılıkları, dil gelişimi için çok önemlidir. Beyinleri, gelen ilgili çevresel sesleri analiz edecek şekilde programlanmıştır. Eğer bu seslerin hepsi aynı frekansta ve aynı yoğunluktaysa beyin gerekli farklılıklara karşı duyarsızlaşabilir ve böylece güçlü dil ağlarının oluşumunu engelleyebilir” ifadelerini sözlerine ekledi.



Romantik komedilerin gözdesi: Şeytan sonsuz evetlerde saklı

Amerikalı aktör, eşi Camila Alves ve üç çocuğuyla Teksas'ta yaşıyor (Warner Bros/Arşiv)
Amerikalı aktör, eşi Camila Alves ve üç çocuğuyla Teksas'ta yaşıyor (Warner Bros/Arşiv)
TT

Romantik komedilerin gözdesi: Şeytan sonsuz evetlerde saklı

Amerikalı aktör, eşi Camila Alves ve üç çocuğuyla Teksas'ta yaşıyor (Warner Bros/Arşiv)
Amerikalı aktör, eşi Camila Alves ve üç çocuğuyla Teksas'ta yaşıyor (Warner Bros/Arşiv)

Matthew McConaughey romantik komedilerin gözde oyuncularından olsa da artık 55 yaşında ve daha fazlasını çekmek istemiyor. 

Çarşamba yayımlanan Good Trouble with Nick Kyrgios adlı podcast'te programa adını veren ünlü tenisçiye konuşan aktör, Hollywood'dan niye ayrıldığını anlatmaya "Şeytan sonsuz evetlerde saklı, hayırlarda değil. 'Hayır' demek en az bir o kadar önemli. Özellikle belli bir başarı ve erişim seviyesine geldiyseniz" diyerek başladı.

Amerikalı yıldız, yapımcılara kızgınlığını şu ifadelerle belirtti:

Romantik komedilerle uğraşırken 'romantik komedi adamı' bendim. O benim alanımdı ve seviyordum. İyi para kazandırıyordu, ben de çalışıyordum. O kulvarda o kadar güçlüydüm ki dışına çıkmak istediğimde 'Hayır, hayır, hayır. Hayır, McConaughey!' diyorlardı. Bu yüzden istediğimi yapamadım ve Teksas'taki çiftliğe taşındım.

McConaughey doğup büyüdüğü memleketi Teksas'a taşındıktan sonra eşi Camila Alves'e "istediği roller teklif edilmedikçe Hollywood'a dönmeme" sözü verdiğini de ifade etti.

"Birisinin blöf yapmadığını gördüğünüzde bu size çekici gelir" diyerek bu "asi" tavrın kendisine yardımcı olduğunu vurguladı.

2000'lerde McConaughey, aralarında Darısı Başıma (The Wedding Planner), Bir Erkek 10 Günde Nasıl Kaybedilir? (How to Lose a Guy in 10 Days), Altın Şans (Fool's Gold) ve Hayalet Sevgililerim'in (Ghosts of Girlfriends Past) de bulunduğu romantik komedilerde yıldızını parlatmıştı.

2010'larda bu tarzdan kaçarak drama yanaşmış ve 2014'te biyografik film Sınırsızlar Kulübü'ndeki (Dallas Buyers Club) etkileyici performansıyla Akademi Ödülü kazanmıştı. 

McConaughey, True Detective'in ilk sezonunda Rustin "Rust" Cohle rolüyle Emmy'ye aday gösterilmişti.

Independent Türkçe, Variety, USA Today