‘Pasif işitsel maruz kalma’ beyni geliştiriyor

Pasif işitsellik bebeklerde erken dil gelişiminin desteklenmesinde rol oynuyor

‘Pasif işitsel maruz kalma’ beyni geliştiriyor
TT

‘Pasif işitsel maruz kalma’ beyni geliştiriyor

‘Pasif işitsel maruz kalma’ beyni geliştiriyor

Müziğin ve konuşmanın çocukların öğrenme yetenekleri üzerindeki olumlu etkisi bilim tarafından geniş çapta kabul edilmektedir ancak yakın zamanda, bir çocuğun çevresinden gelen belirli işitsel sinyallerin, gelişmekte olan genç beynindeki dil işleme ağlarının oluşumunda karmaşık bir rol oynadığını doğrulayan kanıtlar ortaya çıktı.

İşitsel sinyallere maruz kalma

Erken dönem beyin plastisitesi ve çocukların bilişsel ve dil gelişimi konusunda uzmanlaşan ünlü araştırmacı April Benasich, çığır açan yeni bir keşfe ışık tuttu. 6 haftalık bir deneyde, bir grup bebek kısa, sözel olmayan sesler ile bir dizi pasif işitsel içeriğe maruz bırakıldı.

Katılımcı bebekler işitsel parçaları tanımlama ve ayırt etmede yüksek oranda doğruluk gösterdi. 12 ve 18 aylıkken pasif işitsel maruziyete maruz kalmayanlara kıyasla daha yüksek dil puanlarına sahip oldukları görüldü.

Şarku’l Avsat’ın Cerebral Cortex dergisinde yayınlanan çalışmadan aktardığına göre çalışmanın sonuçları önemli bir bilimsel gelişme zira sözel olmayan seslere pasif maruz kalmanın değiştirici gücünü ortaya koydu. Birkaç milisaniye içinde meydana gelen küçük ses değişiklikleriyle karakterize edilen bu işitsel uyaranlar, bebekleri dilin varlığı konusunda uyaran sinyallere benziyor ve dilin etkili bir şekilde işlenmesi için gerekli sinir bağlantılarının güçlendirilmesinde önemli bir rol oynuyor.

Benassich’in laboratuvarındaki araştırmacılar tarafından yürütülen önceki çalışmalar, etkileşimli işitsel ipuçlarının temel beyin ağları üzerindeki değiştirici etkisini olduğunu ve bunun da zamanla bebeklerde odaklanma ve dil sonuçlarının iyileşmesine yol açtığı ortaya çıkardı.

Dilsel uyaran

Ancak asıl soru hala varlığını sürdürüyor. Benzer işitsel uyaranlara pasif olarak maruz kalmak dil ağlarında benzer etkiler yaratabilir mi? Yeni çalışma, dil işleme yetenekleri ve gelecekteki dil gelişimi üzerindeki önemli etkisini doğrulayan önemli sonuçlara ulaştı.

Sonuçlar, pasif işitsel maruz kalma yoluyla bile erken gelişim yıllarında hızlı işitsel işlem yeteneklerinin geliştirilmesinin, daha sonraki dil yeterliliği üzerinde olumlu bir etkiye sahip olabileceğini gösterdi.

Rutgers-Newark Moleküler ve Davranışsal Sinirbilim Merkezi’nde seçkin Sinirbilim Profesörü April Benasich “Gelişen dil ağlarını pasif olarak etkileme yeteneği ileriye doğru atılmış çok önemli bir adımdır. Pasif yol, optimal ağları teşvik etmek için daha basit ve daha ucuz bir alternatif sunarak ebeveynlere, evde tipik gelişimi destekleme fırsatı sunmanın yanı sıra, dil gelişiminde sıkıntılarla yüzleşen bebeklere klinikte veya pediatri merkezlerinde erişilebilir bir müdahale yapılmasına olanak sağlar” dedi.

Benasich’in önceki araştırmalarında, hızlı işitsel işlemleme yeteneği ölçümlerinin, en yüksek dil gecikmesi ve bozukluğu riski altındaki bebekleri tespit etmek için kullanılabileceğini ve bu duruma karşı müdahale etme ve sonuçlarını hafifletme fırsatı sağladığı sonucuna ulaşıldı.

Uzman araştırmacı “Bebeğin beyninin analiz etmesi gereken karmaşık ses farklılıkları, dil gelişimi için çok önemlidir. Beyinleri, gelen ilgili çevresel sesleri analiz edecek şekilde programlanmıştır. Eğer bu seslerin hepsi aynı frekansta ve aynı yoğunluktaysa beyin gerekli farklılıklara karşı duyarsızlaşabilir ve böylece güçlü dil ağlarının oluşumunu engelleyebilir” ifadelerini sözlerine ekledi.



Nolan'ın yeni filminde şok ayrılık

Oppenheimer'da da Christopher Nolan'la çalışan 54 yaşındaki Matt Damon, Odysseia uyarlamasında Odysseus karakterine hayat veriyor (Universal)
Oppenheimer'da da Christopher Nolan'la çalışan 54 yaşındaki Matt Damon, Odysseia uyarlamasında Odysseus karakterine hayat veriyor (Universal)
TT

Nolan'ın yeni filminde şok ayrılık

Oppenheimer'da da Christopher Nolan'la çalışan 54 yaşındaki Matt Damon, Odysseia uyarlamasında Odysseus karakterine hayat veriyor (Universal)
Oppenheimer'da da Christopher Nolan'la çalışan 54 yaşındaki Matt Damon, Odysseia uyarlamasında Odysseus karakterine hayat veriyor (Universal)

Ödül rekortmeni Japon dizisi Shōgun ve savaş filmi Çatışma'yla (Warfare) tanınan Cosmo Jarvis, yönetmenliğini Christopher Nolan'ın üstlendiği The Odyssey'nin oyuncu kadrosundan son anda ayrıldı.

Daha önce Jarvis'in, Matt Damon, Tom Holland, Zendaya, Robert Pattinson ve Anne Hathaway gibi ünlü isimlerle birlikte filmde yer alacağı bildirilmişti. Ancak 35 yaşındaki Jarvis'in çekim takvimi uyuşmazlığı nedeniyle projeden ayrılmak zorunda kaldığı ortaya çıktı.

Britanyalı aktör şu sıralar, Sovyet liderinin gençlik yıllarını konu alan Young Stalin adlı biyografik filmde başrol oynamaya hazırlanıyor.

Jarvis'in, Nolan'ın epik filmindeki rolü ise Yaratık (Alien) serisinin 2012 tarihli halkası Prometheus ve 2018 yapımı aksiyon Upgrade'le tanınan Logan Marshall-Green'e verildi. Ancak canlandıracağı karaktere dair ayrıntılar hâlâ gizli tutuluyor.

17 Temmuz 2026'da IMAX formatında vizyona girmesi planlanan The Odyssey'nin çekimleri Fas, İtalya, İrlanda ve İskoçya'da sürüyor. Homeros'un klasik destanından uyarlanan film, İthaka Kralı Odysseus'un, Truva Savaşı'ndan sonra eve dönüş yolculuğunu konu alıyor.

Filme dair kısa bir tanıtım videosu bazı sinema salonlarında gösterilmeye başlanmış olsa geçen günlerde TikTok ve X platformlarına sızdırıldı.

Üst düzey oyuncu kadrosuyla öne çıkan filmde ayrıca Lupita Nyong'o, Jon Bernthal, Elliot Page, Mia Goth, Himesh Patel, Benny Safdie, Samantha Morton ve John Leguizamo gibi birçok yıldız yer alıyor. The Old Guard serisinin Oscarlı yıldızı Charlize Theron'un, Odysseus'un mürettebatını hayvana dönüştüren büyücü Kirke rolünü üstleneceği de doğrulandı.

Independent Türkçe, Deadline, The Playlist