‘Pasif işitsel maruz kalma’ beyni geliştiriyor

Pasif işitsellik bebeklerde erken dil gelişiminin desteklenmesinde rol oynuyor

‘Pasif işitsel maruz kalma’ beyni geliştiriyor
TT

‘Pasif işitsel maruz kalma’ beyni geliştiriyor

‘Pasif işitsel maruz kalma’ beyni geliştiriyor

Müziğin ve konuşmanın çocukların öğrenme yetenekleri üzerindeki olumlu etkisi bilim tarafından geniş çapta kabul edilmektedir ancak yakın zamanda, bir çocuğun çevresinden gelen belirli işitsel sinyallerin, gelişmekte olan genç beynindeki dil işleme ağlarının oluşumunda karmaşık bir rol oynadığını doğrulayan kanıtlar ortaya çıktı.

İşitsel sinyallere maruz kalma

Erken dönem beyin plastisitesi ve çocukların bilişsel ve dil gelişimi konusunda uzmanlaşan ünlü araştırmacı April Benasich, çığır açan yeni bir keşfe ışık tuttu. 6 haftalık bir deneyde, bir grup bebek kısa, sözel olmayan sesler ile bir dizi pasif işitsel içeriğe maruz bırakıldı.

Katılımcı bebekler işitsel parçaları tanımlama ve ayırt etmede yüksek oranda doğruluk gösterdi. 12 ve 18 aylıkken pasif işitsel maruziyete maruz kalmayanlara kıyasla daha yüksek dil puanlarına sahip oldukları görüldü.

Şarku’l Avsat’ın Cerebral Cortex dergisinde yayınlanan çalışmadan aktardığına göre çalışmanın sonuçları önemli bir bilimsel gelişme zira sözel olmayan seslere pasif maruz kalmanın değiştirici gücünü ortaya koydu. Birkaç milisaniye içinde meydana gelen küçük ses değişiklikleriyle karakterize edilen bu işitsel uyaranlar, bebekleri dilin varlığı konusunda uyaran sinyallere benziyor ve dilin etkili bir şekilde işlenmesi için gerekli sinir bağlantılarının güçlendirilmesinde önemli bir rol oynuyor.

Benassich’in laboratuvarındaki araştırmacılar tarafından yürütülen önceki çalışmalar, etkileşimli işitsel ipuçlarının temel beyin ağları üzerindeki değiştirici etkisini olduğunu ve bunun da zamanla bebeklerde odaklanma ve dil sonuçlarının iyileşmesine yol açtığı ortaya çıkardı.

Dilsel uyaran

Ancak asıl soru hala varlığını sürdürüyor. Benzer işitsel uyaranlara pasif olarak maruz kalmak dil ağlarında benzer etkiler yaratabilir mi? Yeni çalışma, dil işleme yetenekleri ve gelecekteki dil gelişimi üzerindeki önemli etkisini doğrulayan önemli sonuçlara ulaştı.

Sonuçlar, pasif işitsel maruz kalma yoluyla bile erken gelişim yıllarında hızlı işitsel işlem yeteneklerinin geliştirilmesinin, daha sonraki dil yeterliliği üzerinde olumlu bir etkiye sahip olabileceğini gösterdi.

Rutgers-Newark Moleküler ve Davranışsal Sinirbilim Merkezi’nde seçkin Sinirbilim Profesörü April Benasich “Gelişen dil ağlarını pasif olarak etkileme yeteneği ileriye doğru atılmış çok önemli bir adımdır. Pasif yol, optimal ağları teşvik etmek için daha basit ve daha ucuz bir alternatif sunarak ebeveynlere, evde tipik gelişimi destekleme fırsatı sunmanın yanı sıra, dil gelişiminde sıkıntılarla yüzleşen bebeklere klinikte veya pediatri merkezlerinde erişilebilir bir müdahale yapılmasına olanak sağlar” dedi.

Benasich’in önceki araştırmalarında, hızlı işitsel işlemleme yeteneği ölçümlerinin, en yüksek dil gecikmesi ve bozukluğu riski altındaki bebekleri tespit etmek için kullanılabileceğini ve bu duruma karşı müdahale etme ve sonuçlarını hafifletme fırsatı sağladığı sonucuna ulaşıldı.

Uzman araştırmacı “Bebeğin beyninin analiz etmesi gereken karmaşık ses farklılıkları, dil gelişimi için çok önemlidir. Beyinleri, gelen ilgili çevresel sesleri analiz edecek şekilde programlanmıştır. Eğer bu seslerin hepsi aynı frekansta ve aynı yoğunluktaysa beyin gerekli farklılıklara karşı duyarsızlaşabilir ve böylece güçlü dil ağlarının oluşumunu engelleyebilir” ifadelerini sözlerine ekledi.



Yıldız isimden heyecanlandıran Büyük Lebowski açıklaması

Jeff Bridges, 2023'te People'a yaptığı açıklamada, Joel ve Ethan Coen'in projeye dahil olması koşuluyla Büyük Lebowski'nin devam filminde rol alabileceğini söylemişti (Universal Pictures)
Jeff Bridges, 2023'te People'a yaptığı açıklamada, Joel ve Ethan Coen'in projeye dahil olması koşuluyla Büyük Lebowski'nin devam filminde rol alabileceğini söylemişti (Universal Pictures)
TT

Yıldız isimden heyecanlandıran Büyük Lebowski açıklaması

Jeff Bridges, 2023'te People'a yaptığı açıklamada, Joel ve Ethan Coen'in projeye dahil olması koşuluyla Büyük Lebowski'nin devam filminde rol alabileceğini söylemişti (Universal Pictures)
Jeff Bridges, 2023'te People'a yaptığı açıklamada, Joel ve Ethan Coen'in projeye dahil olması koşuluyla Büyük Lebowski'nin devam filminde rol alabileceğini söylemişti (Universal Pictures)

Jeff Bridges, kariyerinin en sevilen rollerinden biri olan "Dude" karakterini yeniden canlandırmaya sıcak baktığını açıkladı.

Coen Kardeşler imzalı 1998 yapımı kült film Büyük Lebowski'de (The Big Lebowski) başrolde yer alan usta oyuncu, Los Angeles'taki Orpheum Tiyatrosu'nda filmin özel gösterimi sonrası izleyicilerle sohbet etti.

Birleşik Krallık merkezli Daily Mail gazetesinin haberine göre Bridges, ikonik karaktere yeniden hayat verme olasılığı hakkında sorulan bir soruya, kendisinin ve filmdeki rol arkadaşı Julianne Moore'un bu konuda hemfikir olduğunu belirterek şöyle yanıt verdi:

Elbette. Julianne'la bunu hep hayal ederdik. Birlikte başka bir filmde daha yer aldık, Yedinci Oğul'da (Seventh Son) bir cadıyı canlandırıyordu. Sık sık, 'Her şey devam filmi için hazır gibi' diye konuşurduk.

Ancak 75 yaşındaki Bridges, Coen Kardeşler'in bu hikayeye geri dönme ihtimalinin düşük olduğunu düşündüğünü de sözlerine ekledi:

Kardeşlerin bunu yapacağını sanmıyorum. Bu onların tarzı değil. Ama şunu da söylemeliyim, bizi her zaman şaşırtırlar... Eğer beni arayıp 'Hadi tekrar yapalım' deseler, kesinlikle 'Elbette, hemen!' derim.

Herkesin "Dude" diye hitap ettiği Jeffrey Lebowski'yi merkezine alan Büyük Lebowski, baş karakterin tembelliği, bowling tutkusu ve sıradışı kişiliğiyle sinema tarihine geçmişti. 

Filmde Oscar ödüllü Bridges'a Julianne Moore'un yanı sıra John Goodman, Steve Buscemi, David Huddleston, John Turturro, Philip Seymour Hoffman ve Tara Reid gibi isimler eşlik etmişti.

Gösterime girdiği dönemde yalnızca 46,7 milyon dolar hasılat elde eden yapım, yıllar içinde kült bir hayran kitlesi edinerek sinema tarihinde kendine kalıcı bir yer bulmayı başardı. Film sıradışı karakterleri, özgün diyalogları ve unutulmaz müzikleriyle hafızalara kazındı.

Oscar ödüllü oyuncu Bridges, daha önce Büyük Lebowski için "yer aldığım en sevdiğim filmlerden biri" demişti.

Independent Türkçe, Daily Mail, Deadline