‘Pasif işitsel maruz kalma’ beyni geliştiriyor

Pasif işitsellik bebeklerde erken dil gelişiminin desteklenmesinde rol oynuyor

‘Pasif işitsel maruz kalma’ beyni geliştiriyor
TT

‘Pasif işitsel maruz kalma’ beyni geliştiriyor

‘Pasif işitsel maruz kalma’ beyni geliştiriyor

Müziğin ve konuşmanın çocukların öğrenme yetenekleri üzerindeki olumlu etkisi bilim tarafından geniş çapta kabul edilmektedir ancak yakın zamanda, bir çocuğun çevresinden gelen belirli işitsel sinyallerin, gelişmekte olan genç beynindeki dil işleme ağlarının oluşumunda karmaşık bir rol oynadığını doğrulayan kanıtlar ortaya çıktı.

İşitsel sinyallere maruz kalma

Erken dönem beyin plastisitesi ve çocukların bilişsel ve dil gelişimi konusunda uzmanlaşan ünlü araştırmacı April Benasich, çığır açan yeni bir keşfe ışık tuttu. 6 haftalık bir deneyde, bir grup bebek kısa, sözel olmayan sesler ile bir dizi pasif işitsel içeriğe maruz bırakıldı.

Katılımcı bebekler işitsel parçaları tanımlama ve ayırt etmede yüksek oranda doğruluk gösterdi. 12 ve 18 aylıkken pasif işitsel maruziyete maruz kalmayanlara kıyasla daha yüksek dil puanlarına sahip oldukları görüldü.

Şarku’l Avsat’ın Cerebral Cortex dergisinde yayınlanan çalışmadan aktardığına göre çalışmanın sonuçları önemli bir bilimsel gelişme zira sözel olmayan seslere pasif maruz kalmanın değiştirici gücünü ortaya koydu. Birkaç milisaniye içinde meydana gelen küçük ses değişiklikleriyle karakterize edilen bu işitsel uyaranlar, bebekleri dilin varlığı konusunda uyaran sinyallere benziyor ve dilin etkili bir şekilde işlenmesi için gerekli sinir bağlantılarının güçlendirilmesinde önemli bir rol oynuyor.

Benassich’in laboratuvarındaki araştırmacılar tarafından yürütülen önceki çalışmalar, etkileşimli işitsel ipuçlarının temel beyin ağları üzerindeki değiştirici etkisini olduğunu ve bunun da zamanla bebeklerde odaklanma ve dil sonuçlarının iyileşmesine yol açtığı ortaya çıkardı.

Dilsel uyaran

Ancak asıl soru hala varlığını sürdürüyor. Benzer işitsel uyaranlara pasif olarak maruz kalmak dil ağlarında benzer etkiler yaratabilir mi? Yeni çalışma, dil işleme yetenekleri ve gelecekteki dil gelişimi üzerindeki önemli etkisini doğrulayan önemli sonuçlara ulaştı.

Sonuçlar, pasif işitsel maruz kalma yoluyla bile erken gelişim yıllarında hızlı işitsel işlem yeteneklerinin geliştirilmesinin, daha sonraki dil yeterliliği üzerinde olumlu bir etkiye sahip olabileceğini gösterdi.

Rutgers-Newark Moleküler ve Davranışsal Sinirbilim Merkezi’nde seçkin Sinirbilim Profesörü April Benasich “Gelişen dil ağlarını pasif olarak etkileme yeteneği ileriye doğru atılmış çok önemli bir adımdır. Pasif yol, optimal ağları teşvik etmek için daha basit ve daha ucuz bir alternatif sunarak ebeveynlere, evde tipik gelişimi destekleme fırsatı sunmanın yanı sıra, dil gelişiminde sıkıntılarla yüzleşen bebeklere klinikte veya pediatri merkezlerinde erişilebilir bir müdahale yapılmasına olanak sağlar” dedi.

Benasich’in önceki araştırmalarında, hızlı işitsel işlemleme yeteneği ölçümlerinin, en yüksek dil gecikmesi ve bozukluğu riski altındaki bebekleri tespit etmek için kullanılabileceğini ve bu duruma karşı müdahale etme ve sonuçlarını hafifletme fırsatı sağladığı sonucuna ulaşıldı.

Uzman araştırmacı “Bebeğin beyninin analiz etmesi gereken karmaşık ses farklılıkları, dil gelişimi için çok önemlidir. Beyinleri, gelen ilgili çevresel sesleri analiz edecek şekilde programlanmıştır. Eğer bu seslerin hepsi aynı frekansta ve aynı yoğunluktaysa beyin gerekli farklılıklara karşı duyarsızlaşabilir ve böylece güçlü dil ağlarının oluşumunu engelleyebilir” ifadelerini sözlerine ekledi.



Ünlü yönetmenin beklenen filmi gişede şov yaptı

Günahkarlar, geçmişlerinden kaçmaya çalışan ikiz kardeşlerin, memleketlerine dönüşlerinde karşılaştığı karanlıkla yüzleşmelerini konu ediniyor (Warner Bros)
Günahkarlar, geçmişlerinden kaçmaya çalışan ikiz kardeşlerin, memleketlerine dönüşlerinde karşılaştığı karanlıkla yüzleşmelerini konu ediniyor (Warner Bros)
TT

Ünlü yönetmenin beklenen filmi gişede şov yaptı

Günahkarlar, geçmişlerinden kaçmaya çalışan ikiz kardeşlerin, memleketlerine dönüşlerinde karşılaştığı karanlıkla yüzleşmelerini konu ediniyor (Warner Bros)
Günahkarlar, geçmişlerinden kaçmaya çalışan ikiz kardeşlerin, memleketlerine dönüşlerinde karşılaştığı karanlıkla yüzleşmelerini konu ediniyor (Warner Bros)

Ryan Coogler'ın merakla beklenen yeni filmi Günahkarlar (Sinners), Paskalya hafta sonunda gişede büyük bir başarı yakaladı.

Hem eleştirmenlerin hem de izleyicilerin beğenisini kazanan film, cuma günü 3 bin 300'ü aşkın salonda elde ettiği 19,2 milyon dolarla gişe listesinin zirvesine yerleşti. 

45 milyon doları gördü

Doğaüstü ögeler taşıyan dönem vampir filmi Günahkarlar, yaklaşık 45 milyon dolarlık açılış hasılatıyla Bir Minecraft Filmi'nin (A Minecraft Movie) önüne geçti. 

Jason Momoa, Jack Black, Danielle Brooks ve Emma Myers'ın rol aldığı Bir Minecraft Filmi'nin yaklaşık 41 milyon dolarda kalacağı öngörülüyor.

Bu başarı, Günahkarlar için beklenenden iyi geçen bir cumartesi gününün ardından geldi. Michael B. Jordan'ın başrolünde yer aldığı film, cuma gününe kıyasla sadece yüzde 16'lık bir düşüşle 16,2 milyon dolar kazandı. Oysa sektör kaynakları cumartesi akşamı için korku türü filmlerden alışıldığı üzere yüzde 24 ila 34 arasında bir düşüş öngörüyordu. 

90 milyon dolarlık bütçeyle tamamen Warner Bros yöneticileri Michael De Luca ve Pamela Abdy'nin denetiminde hayata geçirilen proje, hem eleştirmenlerden hem de sinemaseverlerden övgü dolu yorumlar alıyor.

Kariyer rekoru

Eleştiri derleme sitesi Rotten Tomatoes'da aldığı yüzde 98'lik onay oranı, Coogler'ın kariyerindeki en yüksek skora işaret ediyor.

Filmin yapım maliyeti, pazarlama harcamaları hariç 90 milyon dolar, bu da tür filmleri için epey yüksek bir rakam. Örneğin Coogler'ın 2015'te çektiği Creed 50 milyon dolara mal olmuştu.

38 yaşındaki Coogler, sinema dünyasına bağımsız yapım Son Durak'la (Fruitvale Station) adım atmış, ardından Creed ve iki başarılı Black Panther filmiyle adından söz ettirmişti.

1932'de geçen Günahkarlar'da Michael B. Jordan, Smoke ve Stack adındaki tek yumurta ikizi girişimcilere hayat veriyor. I. Dünya Savaşı siperlerinden ve Chicago yeraltı dünyasından sağ çıkmayı başaran kardeşler, 7 yılın ardından memleketleri olan Clarksdale kasabasına geri dönüyor. Yanlarında bolca nakit, bir kamyon dolusu içki ve bir caz kulübü açma planıyla dönen ikili, beklenmedik dehşetlerle karşılaşıyor.

"Zoru başarıyor"

Hollywood Reporter yazarı David Rooney, filmle ilgili değerlendirmesinde şöyle diyor:

Günahkarlar, Coogler'ın gerçek olaylara ya da mevcut fikri mülkiyetlere dayanmayan ilk tamamen özgün filmi. Yönetmen, bu filmde birden fazla tematik katman ve türün iç içe geçtiği bir yapı kurmuş. Bu kadar çok unsuru bir araya getirmek kolay iş değil ama Coogler, etkileyici yönetmenliği, harika oyuncu kadrosu, büyüleyici IMAX görselleri, sarsıcı ses tasarımı ve hem ruhu okşayan hem kalbi hızlandıran müzikleriyle bunu başarıyor.

Filmde 38 yaşındaki Michael B. Jordan'a Hailee Steinfeld, Jack O'Connell, Delroy Lindo, Wunmi Mosaku ve Miles Caton eşlik ediyor. 

Sinners, 18 Nisan'da tüm dünyada vizyona girdi.

Independent Türkçe, Hollywood Reporter, Variety