Kalp krizi geçirenler ölüme yakın deneyimler mi yaşıyor?

Kalp krizinden kurtulanların sayısı genelde çok az (Reuters)
Kalp krizinden kurtulanların sayısı genelde çok az (Reuters)
TT

Kalp krizi geçirenler ölüme yakın deneyimler mi yaşıyor?

Kalp krizinden kurtulanların sayısı genelde çok az (Reuters)
Kalp krizinden kurtulanların sayısı genelde çok az (Reuters)

Kalp krizinden kurtulanlarla ilgili yeni bir çalışmada, CPR uygulanan (suni solunum ve kalbin bulunduğu bölgeye el ile baskı uygulanması) kişilerin neredeyse yüzde 40’ının, bilinçsiz olduklarında bile anılar, rüya benzeri deneyimler veya bir tür algıya sahip oldukları öne sürüldü.

Dahası, bu kişiler hayata döndürülürken, bazen beyin dalgalarında, bir saate kadar bilinçli olduklarını gösteren aktivite işaretleri tespit edildi.

Şarku’l Avsat’ın NBC News’ten aktardığı habere göre, ABD ve İngiltere’den araştırmacılar, 25 hastanede kalp krizi resüsitasyonu uygulanan 567 kişiyi izledi. 

Hastaların yüzde 10’undan azı hayatta kaldı, çünkü kalp krizleri, doktorlar CPR yapmak için hazır olsalar bile genellikle ölümcül olabiliyor. 

Araştırmacılar, hayatta kalan 53 kişiden 28’iyle görüşebildi. 

Bunlardan 11’i, CPR uygulaması sırasında en azından bir miktar bilinçli olduklarını işaret eden anılara veya algılara sahip olduklarını bildirdi.

Araştırmacılar, ayrıca bazı hastalarda beyin oksijenini ve elektriksel aktiviteyi ölçtüler ve CPR sırasında bazı zihinsel işlevlere işaret eden gama, delta, teta, alfa ve beta dalgalarını buldular.

Bu dalgalar konsantrasyon, rüya görme, meditasyon, hafızayı geri getirme ve bilinçli algılama gibi daha yüksek bilişsel işlevlerle ilişkilidir.

rgth
Araştırmacılar bazı hastalarda beyindeki oksijeni ve elektriksel aktiviteyi ölçtüler (Reuters)

Araştırmaya göre bazı hastalar, yaşadıkları bu farkındalığın, etraflarında bir şeyler olduğuna dair belli belirsiz bir duygu olduğunu belirtti.

Ancak araştırmaya katılan bazı hastalar, araştırmacıların ‘ölüme yakın deneyim’ olarak adlandırdığı durumu bildirdi.

Hastaların bildirdiği en dikkat çekici deneyimler arasında tüm hayatlarının bir zaman çizelgesini görmek, unuttukları bazı olayları hatırlamak ve kendilerini en güvende hissettikleri yerlerde olmak yer alıyor.

Birçok hasta CPR prosedürlerini, doktorların seslerini ve vücut ağrılarını hissettiğini hatırlarken, diğerleri polis tarafından kovalanmak veya yağmurlu sokaklarda koşmak gibi rüya benzeri deneyimler yaşadıklarını anlattı.

cd
Birçok hasta kalp resüsitasyon prosedürlerini hatırladı (Reuters)

Hayatta kalanlardan bazılarının bir ışık, bir tünel veya bir aile üyesi görmek veya sevgi, huzur ve barış gibi yoğun duygular hissetmek gibi olumlu anıları vardı. 

Ancak diğerleri, bedenden ayrılma hissine sahipti ve öldüklerinin farkına vardılar ya da canavarlar ya da kimliği belirsiz kişiler gördüklerini söyledi. 

Çalışmanın baş yazarı ve NYU Langone Health’de profesör olan Dr. Sam Parnia şunları söyledi;

“Kalp krizinden daha tehlikeli bir şey olamaz, çünkü buna maruz kalanlar kelimenin tam anlamıyla yaşamla ölüm arasında gidip geliyorlar, derin bir komaya giriyor ve bize fiziksel olarak hiçbir tepki vermiyorlar. Çalışmamızda gösterebildiğimiz şey, insanların yüzde 40’a kadarının, doktorlar onları hayata döndürmeye çalışırken aslında bir dereceye kadar bilinçli oldukları algısına sahip olduğudur.”

Kalp krizinde kalp, koordine olmayan kasılmalarla titrer ve beyin de dahil olmak üzere vücudun her yerine giden kan akışı durur. Kalp krizi geçiren bir kişi her zaman bilinçsizdir.

CPR, bir kişiyi, bir defibrilatör veya otomatik harici defibrilatör veya AED ile kalp normal ritmine geri dönene kadar hayatta tutmanın tek yoludur. 



İklim değişikliği soğuk hava kaynaklı ölümleri artırıyor

ABD'nin Illinois eyaletinde havaların aniden soğuduğu Wheeling'de sıkı giyinmiş bir kadın, kaldırımda yürüyor. Yeni araştırmada soğuk havalarla ilişkili ölümlerin 1990'lardan bu yana arttığı bulundu (Nam Y. Huh/AP)
ABD'nin Illinois eyaletinde havaların aniden soğuduğu Wheeling'de sıkı giyinmiş bir kadın, kaldırımda yürüyor. Yeni araştırmada soğuk havalarla ilişkili ölümlerin 1990'lardan bu yana arttığı bulundu (Nam Y. Huh/AP)
TT

İklim değişikliği soğuk hava kaynaklı ölümleri artırıyor

ABD'nin Illinois eyaletinde havaların aniden soğuduğu Wheeling'de sıkı giyinmiş bir kadın, kaldırımda yürüyor. Yeni araştırmada soğuk havalarla ilişkili ölümlerin 1990'lardan bu yana arttığı bulundu (Nam Y. Huh/AP)
ABD'nin Illinois eyaletinde havaların aniden soğuduğu Wheeling'de sıkı giyinmiş bir kadın, kaldırımda yürüyor. Yeni araştırmada soğuk havalarla ilişkili ölümlerin 1990'lardan bu yana arttığı bulundu (Nam Y. Huh/AP)

Yeni bir araştırmaya göre, büyük kısmı mevsimin en soğuk havalarından bazılarına hazırlanan ABD'de soğuğa bağlı ölümlerin sayısı 1990'ların sonlarından bu yana artıyor.

Verilere göre soğuk havaya bağlı ölümler 1999'la 2022 arasında iki kattan fazla artarken, en büyük artış 31 kişinin öldüğü 2016'dan sonra gerçekleşti.

Araştırmanın lideri Michael Liu, perşembe günkü sosyal medya gönderisinde, "Küresel ısınma bağlamında haklı olarak sıcaklığa odaklanılıyor ve birçok çalışma sıcaklığa bağlı ölümlerde büyük artışlar olduğunu açığa çıkardı. Bununla birlikte, iklim değişikliğinin daha aşırı kış olaylarıyla da ilişkili olduğuna dair yeni kanıtlar ortaya çıkıyor" diye açıkladı.

Sözkonusu bulgular cuma günü JAMA Network adlı akademik dergide yayımlandı.

Yazarlar, soğuğun altta yatan ya da katkıda bulunan bir neden olarak kaydedildiği ölüm belgelerini analiz etmek için Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri'nden alınan verileri kullandı. 1999'la 2022 arasındaki 63 milyondan fazla ölümün 40 binden fazlasında altta yatan veya katkıda bulunan neden olarak soğuk yer alıyor.

Araştırmacılar, veri eksikliği nedeniyle ölümlerin eksik sayılmış olabileceğini belirtti.

Araştırmaya dahil edilen yıllar arasında soğuğa bağlı ölüm oranlarında yıllık yüzde 3,4'lük bir artış vardı. Soğuğa bağlı ölümlerde erkeklerin oranı kadınlara kıyasla daha fazla.

Liu, neredeyse tüm gruplarda önemli artışlar görülse de ölümlerin siyah, Amerikan Yerlisi ve Alaska Yerlisi yetişkinler ve 75 yaş üstü kişiler arasında en yüksek olduğunu belirtti. Yaşlı yetişkinlerin kronik rahatsızlıkların yaygınlığı ve vücut ısısını sabit tutma becerilerinin sınırlılığı nedeniyle daha savunmasız olduğunu belirten araştırmacılar, siyahlar, Amerikan Yerlileri ve Alaska Yerlileri için yapısal risk faktörlerinden bahsetti.

Araştırmacılara göre bu artış, halk sağlığı müdahalelerini ve savunmasız nüfuslar için ısınma merkezlerine erişimin iyileştirilmesini gerektiriyor.

Çevre Koruma Ajansı'na göre, son yıllarda ABD'de kış aylarındaki ölüm oranları kış dışı aylara kıyasla yüzde 8 ila 12 daha fazla. Ölüm oranları genellikle kırsal bölgelerde daha yüksek.

Liu, "Bu bulgular küresel ısınmanın aciliyetini ve sağlık üzerindeki etkilerini hafif göstermemeli, aksine toplumlarımızı ve savunmasız nüfusları bu kış mevsiminde soğuğa maruz kalmaktan korumayı da (örneğin ısınma merkezlerine erişim) unutmamamız gerektiğini hatırlatmalı" dedi.

Evsizlik ve madde bağımlılığı gibi diğer faktörlerin yanı sıra, iklim değişikliğinin tetiklediği ekstrem kış hava olaylarının daha sık görülmesi de bu artışta muhtemel bir katalizör olabilir.

bhn
Yetkililer bu hafta Maine'de 911'i arayarak uzuvlarının donduğunu söyleyen bir yürüyüşçüyü kurtardı. Soğuğa bağlı ilk ölümlerden bazıları Maryland'de bildirildi (New Hampshire Fish and Game)

İklim değişikliği nedeniyle kışlar ısınırken, aynı zamanda daha fazla aşırı soğuk görülüyor.

Bu bulgular, mevsimin soğukla bağlantılı ilk ölümlerinin yaşandığı bir dönemde ortaya çıktı. Perşembe günü Maine'de 28 yaşındaki bir adam 911'i arayarak uzuvlarının donduğunu söyledikten sonra kurtarıldı.

Yaklaşık son iki yılın en soğuk havası bu hafta sonu ABD'nin doğusuna ve kuzeydoğusuna yerleşirken New York'ta Mavi Kod verildi. Bu, akşam 4'le sabah 8 arasında sıcaklığın 0 derece ya da altına düşmesi halinde devreye sokuluyor.

Independent Türkçe