عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
YAŞAM

Dune 2'yi beklerken izlenebilecek bilimkurgu dizisi

Isaac Asimov imzalı kitap serisinden uyarlanan dizi felsefe, siyasi entrika ve bolca melodramla dolu

Timothée Chalamet'e Rebecca Ferguson, Oscar Isaac, Jason Momoa ve Zendaya'nın eşlik ettiği Dune, 6 dalda Oscar kazanmıştı (Warner Bros)
Timothée Chalamet'e Rebecca Ferguson, Oscar Isaac, Jason Momoa ve Zendaya'nın eşlik ettiği Dune, 6 dalda Oscar kazanmıştı (Warner Bros)
TT
TT

Dune 2'yi beklerken izlenebilecek bilimkurgu dizisi

Timothée Chalamet'e Rebecca Ferguson, Oscar Isaac, Jason Momoa ve Zendaya'nın eşlik ettiği Dune, 6 dalda Oscar kazanmıştı (Warner Bros)
Timothée Chalamet'e Rebecca Ferguson, Oscar Isaac, Jason Momoa ve Zendaya'nın eşlik ettiği Dune, 6 dalda Oscar kazanmıştı (Warner Bros)

Denis Villeneuve'ün yönetmen koltuğunda oturduğu Dune: Çöl Gezegeni'nin (Dune) ikinci bölümünün Kasım 2023'te gösterime girmesi planlanıyordu ancak devam eden Hollywood grevleri nedeniyle vizyon tarihi 2024'e ertelendi. 

Dune: Çöl Gezegeni görsel efektleri, oyuncuların güçlü performansları ve ayrıntılara gösterdiği özenle izleyicileri etkiledi. Frank Herbert'in aynı adlı bilimkurgu serisinden uyarlanan film, ailesi çöl gezegeni Arrakis’in kontrolüne sahip Paul Atreides'in hikayesini anlatıyordu.

Mart 2024'e ertelendi

Uzak bir gelecekte geçen filmde Harkonen ailesi, "baharat" adı verilen değerli kaynağın tek üreticisi Arrakis'in kontrolünü ele geçirmek için Paul Atreides'in ailesine tuzak kuruyordu. Paul, bir anda firari durumuna düşen ailesini kurtarmak için isyan başlatıyordu.

Ekim 2021'de gösterime giren film, büyük ilgi görmüş ve 400 milyon doların üzerinde hasılat yapmıştı. Şimdiyse kitap serisi ve filmin hayranları, hikayenin devamını izleyebilmek için Mart 2024'e kadar beklemek zorunda.

Bilimkurgu meraklıları için harika seçim

Bilimkurgu hayranları, Çöl Gezegeni Bölüm İki'nin (Dune: Part Two) vizyona girmesini beklerken Apple TV+'ta yayımlanan bir dizi, onlara aradıkları tadı sunabilir. Isaac Asimov imzalı kitap serisinden uyarlanan Vakıf (Foundation) iki sezonu ve bolca bölümüyle bilimkurgu meraklılarını hayran bırakabilir.

Eylül 2021'de başlayan bu karmaşık destan, galaktik imparatorluğun kontrolündeki gezegenlerin sakinlerini, özellikle de matematikçi Dr. Hari Seldon ve kültürlerini korumayı uman Gaal Dornick gibi ona sadık olanların cesur çabalarını takip ediyor. 

En az Dune: Çöl Gezegeni kadar zengin ve geniş kapsamlı Vakıf'ın hayranları, şu sıralar dizinin üçüncü sezon onayını almasını bekliyor.

DAHA FAZLA OKU

Dune yıldızı: İkinci film ilkinden daha iyi

Dune yıldızı: İkinci film ilkinden daha iyi

Timothée Chalamet (Reuters)

Timothée Chalamet: Dune beni gafil avladı

Denis Villeneuve açıkladı: Dune'un ikinci filminin ilkinden farkı ne?

Denis Villeneuve açıkladı: Dune'un ikinci filminin ilkinden farkı ne?

80 bölümlük taslak hazır

Felsefe, siyasi entrika ve bolca melodramla dolu dizinin yaratıcısı David S. Goyer daha önce Vakıf'ı tam anlamıyla uyarlayabilmek için 8 sezon ve toplam 80 bölümlük bir taslağa sahip olduklarını belirtmişti. 

Vakıf, Frank Herbert'in Dune'u üzerinde büyük etkisi olan 7 romanlık bir seriye dayanıyor. İlk olarak 1942'den 1950'ye kadar kısa öyküler olarak yayımlanmış, daha sonra üçleme haline getirilmişti.

"Tüm zamanların en iyi serisi"

Vakıf, 1966'da Hugo Ödülleri tarafından "tüm zamanların en iyi serisi" seçilmişti. Ara veren Asimov, seriye 80'lerde iki devam kitabı ve iki prequel eklemişti.

Vakıf'ın başrollerini Jared Harris, Lou Llobell, Leah Harvey, Terrence Mann ve Lee Pace paylaşıyor.

Independent Türkçe

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

Ölüme yakın deneyimlerde zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
TT
TT

Ölüme yakın deneyimlerde zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)

Ölümle burun buruna gelen kişiler, yaşadıkları deneyim sırasında zamanın durmuş veya yavaşlamış gibi geldiğini sıkça bildiriyor. 

Başından böyle bir olay geçmeyen kişilerin aklına film sahneleri gelecektir. Örneğin bir trafik kazasında hayatını kaybetmekten kıl payı kurtulan bir karakter etrafına bakarken, sahne daha yavaş akıyor. 

Ölüme yakın deneyimler üzerine çalışan psikiyatr Bruce Greyson'ın 1980-1990'larda yaptığı çalışmalarda, bu türden deneyimler yaşayan kişilerin yaklaşık yüzde 70'i "zamanın durduğunu veya anlamını yitirdiğini" bildirmişti. 

Peki bu travmatik olaylar neden böyle bir etki yaratıyor ve zamanın nasıl algılandığı hakkında neler söylüyor? 

İnsanlar zamanı nasıl algılıyor?

Liverpool John Moores Üniversitesi'nde zaman psikolojisi üzerine çalışan Dr. Ruth Ogden, yıllar önce geçirdiği bir trafik kazasından sonra bu alana ilgi duymaya başlamış. 

Psikoloji hocası, Conversation için kaleme aldığı yazıda, başka bir araçla çarpıştıktan sonra adeta zaman durmuş gibi hissettiğini anlatıyor.  

15 yıl boyunca ölüme yakın deneyimlerde neden zamanın yavaşladığı ve zamanın nasıl algılandığı üzerine araştırmalar yürüten Dr. Ruth Ogden ulaştığı sonuçları şöyle açıklıyor:

Biz saniyeleri ve dakikaları mükemmel bir doğrulukla kaydeden saatler gibi değiliz. Bundan ziyade beynimiz, zamanı çevremizdeki dünyaya duyarlı bir şekilde algılamaya ayarlanmış gibi görünüyor.

Dr. Ogden, beynin duygusal ve fizyolojik uyarılmayı düzenleyen bazı bölgelerinin, aynı zamanda zamanın işlenmesinde de rol oynadığını ekliyor. 

Bu nedenle duygular yoğunlaştığı sırada beynin zaman algısı da etkileniyor. Örneğin keyifli vakit geçirirken zaman uçup gidiyor ve sıkıcı ortamlarda geçmek bilmiyor. 

Ölüme yaklaşınca zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyimlerde zamanın neden yavaşladığı kesin olarak bilinmiyor. Bilim insanları bunun altında savaş ya da kaç tepkisinin yattığını düşünüyor. Evrimsel süreçte hayatta kalma içgüdüsü olarak gelişen bu tepki, tehdit anında ortaya çıkıyor.

Tehlike karşısında beyin daha hızlı çalıştığı için ölüme yakın deneyim yaşayan kişiler çevrelerinin daha yavaş hareket ettiğini görüyor. 

Psikoloji ve Ruh Sağlığı Sınır Alanları Enstitüsü'nden araştırmacı Marc Wittmann bu durumu şöyle açıklıyor:

Organizma çevresel uyaranları normalden daha hızlı işleyerek kişinin daha kolay tepki vermesini sağlıyor. Daha hızlı algılamak, düşünmek ve hareket etmek hayatta kalmak için avantaj demek.

Yaşlandıkça zaman daha mı hızlı akıyor?

Herkes ölüme yakın bir deneyim yaşamayabilir fakat birçok kişi yaşı ilerledikçe zamanın akıp gittiğinden yakınıyor. 

Geçmişe bakınca çocukken vakit daha yavaş akıyormuş gibi gelirken, yetişkinlikle beraber sanki göz açıp kapayıncaya kadar yıllar geçiyor.

Bilim insanları bu durumun birkaç nedeni olduğunu söylüyor. Örneğin çocukken bir yıl, yaşanan sürenin daha büyük bir kısmına tekabül ediyor. Nörolog Santosh Kesari "10 yaşındaki bir çocuk için bir yıl, hayatının yüzde 10'u. 60 yaşındaki biri için ise hayatının yüzde ikisinden daha azı" diyor. 

Ayrıca çocukken sürekli yeni şeylerle karşılaşmak, hafızada daha kalıcı etkiler bırakıyor. Kesari şu ifadeleri kullanıyor:

Zamanı unutulmaz olaylarla ölçüyoruz ve yaşlandıkça hatırlanmaya değecek daha az yeni şey yaşanıyor. Bu da çocukluğun daha uzun sürmüş gibi görünmesine yol açıyor.

Bilim insanın burada bahsettiği, zamanın o an içinde nasıl algılandığından ziyade, nasıl hatırlandığı. 

Yine de bazı çalışmalarda çocukken zamanın akışının daha yavaş algılandığı bulunmuştu. Nörobilimci Patricia Costello, çocukların gelişim aşamasında olduğunu belirterek "Sinirsel iletimleri yetişkinlere kıyasla fiziksel olarak daha yavaş. Bu da zamanın geçişini algılama biçimlerini etkiliyor" diyor:

Yetişkinliğe ulaşınca zaman devrelerimiz kablolamayı tamamlıyor ve zamanın geçişini doğru bir şekilde nasıl kodlayacağımızı deneyimlerimizle öğreniyoruz.

Yaşlanınca zamanın daha hızlı akıyormuş gibi gelmesi, büyük ölçüde yeni deneyimlerin azlığıyla ilişkilendiriliyor. Costello bu histen kurtulmak isteyenlere hayatlarına yenilik katmasını öneriyor.

Bilim insanı "Her şeyin çok hızlı geçip gittiği, kendi hayatımızı kaçırdığımız hissini nasıl durdurabiliriz? İş dönüp dolaşıp yeni şeyler öğrenmeye geliyor" diyerek ekliyor: 

Yeni bir beceri öğreniyor musunuz? Farklı bir şeyler pişiriyor musunuz? Mümkün olduğunca hayatınıza yenilik katmak, anıların öne çıkmasını sağlayacak ve bir bakıma zamanı uzatacaktır.

Independent Türkçe, Conversation, Psychology Today, NBC News