Bilim insanları, çocuk ilaçlarının tadını iyileştirmek için yapay zeka kullanıyor.
Kötü tat, sadece günlük hayatta değil, HIV için antiretroviraller ve tüberküloz için antibiyotikler gibi uzun vadede alınması gereken ilaçlara uyum konusunda da çocukların ilaç almasının önündeki en önemli engellerden birini teşkil ediyor.
Bu durum genellikle tedavi başarısızlığı ve komplikasyonların yanı sıra antimikrobiyal direncin (AMR) artmasına da yol açabiliyor.
Ancak şimdi University College London'daki uzmanlardan oluşan bir ekip, ilaçları daha lezzetli hale getirmek için çalışıyor.
Şarku’l Avsat’ın The Telegraph'dan aktardığı habere göre elektronik dil adı verilen sistem tarafından toplanan veriler, tadı tahmin etmek üzere bir yapay zeka modeli oluşturmak için kullanılıyor.
Yeni model, bir ilacı tadı belirleyen bir dizi kimyasal tarife ayırıyor ve acılık seviyelerini tahmin etmek için bunu haritalamak üzere eğitiliyor.
University College London Küresel Sağlık İşletme Okulu'nda yardımcı doçent olan Dr. Hind Abdülhakim: “Kimyasal bileşimi, moleküler yapıyı ve tadı acı yapan diğer fiziko-kimyasal faktörleri anlamaya çalışmak için bir makine öğrenimi algoritması çalıştırıyoruz ve bir ilişki olup olmadığını anlamaya çalışıyoruz" dedi.
"En başta çocuklarla ilgili bir sorun."
Algılanabilen diğer tat nitelikleri arasında tuzlu, tatlı, ekşi, acı ve diğerleri de bulunuyor.
Acılık çalışmanın ana odak noktasında yer alıyor çünkü hastaların ilaçlarına uyma olasılığını azaltan bir tat olarak öne çıkıyor.
Yapay zeka, ilaç geliştirmenin ilk aşamalarında insan tadım denemelerine duyulan ihtiyacı ortadan kaldırarak ilaç geliştirme sürecini hızlandıracak.
Nihayetinde, Yapay zekanın elektronik dile bile ihtiyaç duymayacağı umuluyor.
Tipik olarak, ilaçlar tat denemelerinde test edilmeden önce bir laboratuvarda değerlendiriliyor ve bir tat derecesi veriliyor ancak bu zaman alıcı ve pahalı olabiliyor
Geliştirilmekte olan yapay zeka modeli açık erişimli bir araç olacak ve yaygın olarak kullanılan ilaçların lezzetine ilişkin verilerden faydalanabilecek.
HIV veya diyabet ilaçları da dahil olmak üzere birçok uzun etkili ilaç için tat, insanların reçete edilen rejime bağlı kalma olasılıkları açısından en önemli faktörlerden biri.
Bu, özellikle yaşlılar ve çocuklar gibi hassas gruplar için daha büyük önem taşıyor.
Abdülhakim şöyle diyor: “Bu çocuklar için özel bir sorun, çünkü tat alma duyuları yüksek. Kronik ilaçlarda, uyumu etkilediği için mesele sadece çocuğun seçici olmasıyla ilgili olmuyor.”
Avrupa Birliği'nde yapılan bir araştırmada, 10-18 yaş arası çocukların yüzde 63'ü ilaçların tadının kötü olmasını bir engel olarak tanımlıyor.
Abdülhakim, “Bu HIV gibi uzun süreli hastalıklar için bir sorun. Antretroviral ilaçların tadı güzel değil. Dolayısıyla, bir hasta hayatının geri kalanında her gün bu hapları almak zorundaysa, özellikle de çok genç yaşta almaya başladıysa, bu çok daha büyük bir sorun oluyor. Harika bir ilaç olsa bile, hasta almazsa işe yaramayacaktır."
Antibiyotik tedavisine uyum, tedavinin tam olarak uygulanmaması halinde antimikrobiyal direnç riski göz önüne alındığında özellikle büyük gereklilik arz ediyor.
