Guardian, Doğu Ekspresi'ni yazdı: 'YouTuber'larla değişti'

"Trenin asıl ruhu yemek vagonunda hissediliyor"

Doğu Ekspresi, Ankara-Kars seferini yaklaşık 26 saatte tamamlıyor (Reuters)
Doğu Ekspresi, Ankara-Kars seferini yaklaşık 26 saatte tamamlıyor (Reuters)
TT

Guardian, Doğu Ekspresi'ni yazdı: 'YouTuber'larla değişti'

Doğu Ekspresi, Ankara-Kars seferini yaklaşık 26 saatte tamamlıyor (Reuters)
Doğu Ekspresi, Ankara-Kars seferini yaklaşık 26 saatte tamamlıyor (Reuters)

Birleşik Krallık'ın önde gelen gazetelerinden Guardian, Ankara-Kars hattında çalışan Doğu Ekspresi'ni haberleştirdi. 

Jamie Fullerton'ın kaleme aldığı yazıda, 1930'larda kullanıma açılan Doğu Ekspresi'nin uzun yıllar boyunca Türkiye dışında pek tanınmadığı belirtildi. 

Fullerton, hattaki değişimi şöyle anlattı: 

Geçmişi 1930'lara kadar uzanan Doğu Ekspresi, onlarca yıl Türkiye dışında çok az biliniyordu. Ankara turistik bir yer olarak İstanbul'un gölgesindeydi ve Türkiye'nin doğusuysa çok daha az tanınıyordu. Fakat YouTuber'ların gelişiyle her şey değişti.

Gezi blogger'larının ve sosyal medya fenomenlerinin paylaşımlarıyla tren hattının 2010'larda ünlenmeye başladığına işaret edilen haberde, bunun üzerine Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları'nın (TCDD) 2019'da Turistik Doğu Ekspresi seferlerini başlattığı ifade edildi.

Fullerton, turistik hat yerine normal Doğu Ekspresi'nde yolculuk yaptığını, bu hattaki seferlerin de büyük ilgi gördüğünü yazdı. 

Haberde, kendisini Sena olarak tanıtan ve Ankara'da okuyan öğrencinin "Bu trene binmek en büyük hayalimizdi" sözleri aktarıldı.

Gazeteci, trendeki yolculuğun ruhunu en iyi yansıtan yerin yemek vagonu olduğunu ifade ederek, burada yediği kebap ve kumrudan övgüyle söz etti.

Yazıda, hattın sadece turistik olarak kullanılmadığı da belirtildi. Kendisini Ender olarak tanıtan ve Erzurum'da tıp eğitimi gördüğünü söyleyen öğrenci, "Yolculuk 24 saatten fazla sürüyor, bu da bana ders çalışmak için zaman kazandırıyor. Ayrıca yeni kişilerle tanıştığım için de bu yolculukları seviyorum" dedi. 

Fullerton, yolculuğu tamamladığında Kars'taki 1600 yıllık Ani harabelerini gezdiğini de belirtti. Ermenistan sınırındaki antik kenti gördükten sonra, Kars'tan otobüsle Gürcistan'a geçtiğini ifade etti. 

Gürcistan'da başkent Tiflis ve Borcomi'deki gezilerinin ardından tekrar Kars'tan Doğu Ekspresi'ne binerek Ankara'ya gittiğini belirten Fullerton, dönüş yolculuğunun gidişteki kadar rağbet görmediğini yazdı.

Fullerton, dönüş yolculuğunu şöyle anlattı:

Daha önce yemek vagonunu yabancı turist grupları ve sıradışı yerli turistlerle paylaşmıştım. Şimdiyse burada sadece masadaki yemek kırıntıları, YouTube izleyen bir adam ve ben varım. Meğer Doğu Ekspresi'ndeki pek çok turist, Kars'tan dönüşte uçağa biniyormuş. Instagram'da bundan bahsetmiyorlar.

Independent Türkçe, Guardian

 



Uzaydan gelen gizemli sinyallerin sırrı çözüldü

Nötron yıldızından çıkan radyo dalgaları galaksideki yoğun plazmada ilerlerken birden fazla yola sapıyor ve sinyalin parlaklığı titrek görünüyor (Daniel Liévano/MIT News)
Nötron yıldızından çıkan radyo dalgaları galaksideki yoğun plazmada ilerlerken birden fazla yola sapıyor ve sinyalin parlaklığı titrek görünüyor (Daniel Liévano/MIT News)
TT

Uzaydan gelen gizemli sinyallerin sırrı çözüldü

Nötron yıldızından çıkan radyo dalgaları galaksideki yoğun plazmada ilerlerken birden fazla yola sapıyor ve sinyalin parlaklığı titrek görünüyor (Daniel Liévano/MIT News)
Nötron yıldızından çıkan radyo dalgaları galaksideki yoğun plazmada ilerlerken birden fazla yola sapıyor ve sinyalin parlaklığı titrek görünüyor (Daniel Liévano/MIT News)

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nden (MIT) araştırmacılar, evrenin en gizemli patlamalarından birinin nereden geldiğini nihayet tespit etti.

Hızlı radyo patlamaları (fast radio burst / FRB), ilk kez 2007'de saptandıklarından beri bilim insanlarının kafasını kurcalıyor. 

İsminden de anlaşılabileceği gibi bu olaylar, çok kısa süren ve muazzam bir enerji açığa çıkaran radyo patlamalarını ifade ediyor. Saniyenin binde biri kadar kısa bir sürede Güneş'in üç günde saldığı kadar enerji ortaya çıkabiliyor. 

FRB'ler genellikle tekrar etmediği, yani bir kaynaktan sadece bir kere patlama sinyali geldiği için gökbilimciler bunlar üzerinde çalışmakta zorlanıyor. Yaklaşık 20 yıldır bu kadar büyük bir patlamayı neyin ürettiğini anlamaya çalışıyorlar. 

Bu patlamaların kaynağı olarak bazıları uzaylı medeniyetleri işaret etse de en güçlü aday magnetarlardı.

Magnetarlar çok güçlü bir manyetik alana sahip nötron yıldızlarını ifade ediyor. Büyük kütleli yıldızların süpernova patlaması sonrası ardında bıraktığı yoğun cisimlere nötron yıldızı deniyor.

MIT'den bilim insanları en azından bir FRB'nin magnetardan geldiğini ortaya koydu. Bulguları önde gelen hakemli dergi Nature'da dün (1 Ocak) yayımlanan çalışmada, ilk kez bir FRB'nin kaynağı tespit edildi. 

Araştırmacılar 2022'de gözlemlenen, nispeten uzun ve güçlü bir FRB'ye odaklandı. 

200 milyon ışık yılı uzaktan gelen bu patlamanın kaynağını bulmak için sintilasyon denen bir olgudan yararlandılar.

Işık, uzayda ilerlerken yolu bozuluyor ve kat ettiği yol arttıkça daha titrek görünüyor. Gökyüzündeki yıldızların titremesi de sintilasyondan kaynaklanıyor. Daha yakın cisimlerden gelen ışık daha az bozulmaya uğradığı için daha az titrek görünüyor.

Ekip, 2022'deki FRB'nin parlaklığındaki değişimleri ve dalgaların yönündeki bozulmayı inceleyerek patlamanın, sinyale çok yakın bir kaynaktan geldiğini buldu.

Daha önceki bazı modellerde patlamanın daha uzakta yaşandığı öne sürülmüştü.

Yeni araştırmaya göre FRB, bir magnetarın en fazla 10 bin kilometre uzağından gelmişti. Ekip, magnetarların FRB ürettiğini gösteren ilk kanıtı bu şekilde sundu. 

Makalenin yazarlarından Kiyoshi Masui, "Magnetar diye bilinen bu yüksek seviyede manyetik nötron yıldızlarının etrafında atomlar var olamıyor; manyetik alan tarafından parçalanıyolar" diyerek ekliyor:

Burada heyecan verici olan şey, kaynağa yakın olan bu manyetik alanlarda depolanan enerjinin nasıl salındığını keşfetmemiz. Bu enerji, evrenin öteki ucundan görebileceğimiz radyo dalgaları halinde bükülüyor ve yeniden yapılandırılıyor.

Çalışmanın başyazarı Kenzie Nimmo ise "Bu parlak radyo salımlarının, yoğun plazmadan kaçıp kaçamayacağı epey tartışıldı" ifadelerini kullanıyor.

Bulgular bütün FRB'lerin magnetarlardan kaynaklandığı anlamına gelmiyor. Ancak yeni çalışmadaki yöntem kullanılarak diğer patlamaların nereden geldiği anlaşılabilir. 

Masui "Bu patlamalar her zaman oluyor" diyor: 

Meydana gelme biçimleri ve yerleri arasında büyük çeşitlilik olabilir. Sintilasyon tekniği, bu patlamaları yönlendiren çeşitli fiziksel süreçlerin anlaşılmasına katkı sağlayacak.

Independent Türkçe, Science Alert, Telegraph, MIT News, Nature