Depresyon, Tip 2 diyabet riskini artıyor mu?

Araştırma, depresyonun doğrudan Tip 2 diyabet geliştirme riskini artırdığını ortaya çıkardı (Reuters-Arşiv)
Araştırma, depresyonun doğrudan Tip 2 diyabet geliştirme riskini artırdığını ortaya çıkardı (Reuters-Arşiv)
TT

Depresyon, Tip 2 diyabet riskini artıyor mu?

Araştırma, depresyonun doğrudan Tip 2 diyabet geliştirme riskini artırdığını ortaya çıkardı (Reuters-Arşiv)
Araştırma, depresyonun doğrudan Tip 2 diyabet geliştirme riskini artırdığını ortaya çıkardı (Reuters-Arşiv)

Diyabetli kişilerin bakım ve tedavisini amaçlayan İngiltere merkezli yardım kuruluşu Diabetes UK tarafından yürütülen yeni bir araştırmada, depresyonla mücadele eden kişilerin daha yüksek diyabet riskiyle karşı karşıya kalabileceği sonucuna varıldı.

Şarku’l Avsat’ın Fox News’ten aktardığı habere göre, araştırmacılar, depresyon geçmişi olan kişilerin Tip 2 diyabete yakalanma riskinin daha yüksek olduğunu ortaya çıkardı.

Surrey Üniversitesi’nden Profesör Inga Prokopenko, İngiltere ve Finlandiya’daki yüzbinlerce kişiden alınan genetik verilerin değerlendirildiği çalışmaya öncülük etti.

Bu konuda yürütülen önceki araştırmalarda, Tip 2 diyabetli kişilerin depresyonla mücadele etme olasılığının, bu durumda olmayanlara kıyasla iki kat daha fazla olduğu öne sürülmüştü.

Söz konusu yeni çalışmadaki araştırmacılar daha ayrıntılara girerek, Tip 2 diyabet ile depresyonun bağlantılı olup olmadığını belirlemek için Mendelian randomizasyon adı verilen istatistiksel bir yöntem kullandılar.

Çalışma ilk kez, depresyonun doğrudan Tip 2 diyabet riskinin artmasına neden olduğunu ortaya çıkardı.

Bulgular ayrıca, yüksek vücut ağırlığının, depresyonun Tip 2 diyabet üzerindeki etkisini kısmen açıkladığını da gösterdi.

Buna ek olarak araştırmada, her iki duruma da katkıda bulunan, insülin üretimini ve beyindeki, pankreastaki veya yağ dokusundaki iltihaplanma düzeylerini etkileyen yedi genetik varyant tanımlandığı belirtildi.

Diabetes UK’in raporuna göre, bu değişiklikler depresyonun Tip 2 diyabet riskini nasıl artırabileceğini potansiyel olarak açıklayabilir.

Araştırmanın başyazarı Prokopenko, bu keşfin Tip 2 diyabetin katkıda bulunan bir nedeni olarak depresyonu aydınlattığını ve önleme çabalarının iyileştirilmesine yardımcı olabileceğini vurguladı.

Prokopenko çalışmaya ilişkin açıklamasına şu ifadelerle devam etti;

“Bulgular, hem bu koşullarla yaşayan bireyler, hem de depresyondan muzdarip kişilerde Tip 2 diyabetin başlamasını önlemeye yardımcı olmak için ek muayene uygulamayı düşünmesi gereken sağlık hizmeti sağlayıcıları için önemlidir.”

Araştırmacılar, bu bulgulara rağmen, her iki durumun da obezite gibi ortak risk faktörlerini paylaşmasına rağmen, Tip 2 diyabetin depresyon gelişimine yol açtığına dair herhangi bir kanıt bulamadı.

Tip 2 diyabetli kişiler günlük bakım ve yaşam tarzı değişikliklerine maruz kaldığından, Diabetes UK bu durumun ‘yükünün’ dolaylı olarak depresyon duygularına yol açabileceğini vurguladı.

Kaliforniya merkezli acil tıp doktoru Dr. Joe Whittington, Tip 2 diyabet ile depresyon arasında kanıtlanmış bir ilişki olduğu yineledi.

Dr. Whittington, Fox News’e yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı;

“Örneğin, kan şekerindeki dalgalanmalar beyin fonksiyonlarını ve ruh halini etkileyebilir, ancak diyabeti yönetmenin getirdiği stres bu riski artırır. Obezite ve kötü yaşam tarzı gibi ortak faktörler karmaşıklığı artırıyor. Diyabetteki kronik inflamasyon da depresyona katkıda bulunabilir ve bazı diyabet ilaçları ruh halini etkileyebilir.”

Whittington, ‘bu çalışmayı gerçekten farklı kılan şeyin’ depresyonun belirli genler açısından diyabete dönüştüğünün bulunması olduğunu da söyledi.



T-rex'in atalarının nereden geldiği bulundu

Kuzey Amerika'da yaşayan T-rex'in soyu, diğer uçamayan dinozorlarla birlikte yaklaşık 66 milyon yıl önce tükendi (Pedro Salas/Sergey Krasovskiy)
Kuzey Amerika'da yaşayan T-rex'in soyu, diğer uçamayan dinozorlarla birlikte yaklaşık 66 milyon yıl önce tükendi (Pedro Salas/Sergey Krasovskiy)
TT

T-rex'in atalarının nereden geldiği bulundu

Kuzey Amerika'da yaşayan T-rex'in soyu, diğer uçamayan dinozorlarla birlikte yaklaşık 66 milyon yıl önce tükendi (Pedro Salas/Sergey Krasovskiy)
Kuzey Amerika'da yaşayan T-rex'in soyu, diğer uçamayan dinozorlarla birlikte yaklaşık 66 milyon yıl önce tükendi (Pedro Salas/Sergey Krasovskiy)

Bilim insanları, Tyrannosaurus rex'in (T-rex) atalarının 70 milyon yıl önce Asya'dan Kuzey Amerika'ya göç ettiğini buldu. 

66 milyon ila 68 milyon yıl önce yaşayan T-rex yaklaşık 4 metre boya ve 12 metre uzunluğa ulaşabilen devasa bir dinozordu. 

Bu türün fosilleri genellikle Kuzey Amerika'da ortaya çıkarken, atalarının nereden geldiği bir süredir tartışma konusuydu. T-rex'in, ait olduğu tyrannosaurid grubunun Asya'daki üyelerine daha çok benzemesi bu belirsizliğin temel nedeni. 

Bazı bilim insanları bu nedenle T-rex'in atalarının Asya'da ortaya çıkıp Kuzey Amerika'ya gittiğini düşünüyordu. 

Bulguları hakemli dergi Royal Society Open Science'ta dün (7 Mayıs) yayımlanan çalışma, bu teoriyi destekleyen sonuçlara ulaştı. 

Araştırmacılar çeşitli tyrannosaurid türlerinin nerede ve ne zaman keşfedildiğine, evrimsel ağaçlarına ve bölgenin çevresel koşullarına dair verileri kullanarak bir bilgisayar modeli oluşturdu. 

Modelde fosil kayıtlarındaki boşlukları da hesaba katan ekip, T-rex'in atalarının Asya'da keşfedilmeyi bekleyen kalıntıları olduğunu düşünüyor. 

T-rex'in atalarının hem Kuzey Amerika hem de Asya'da fosilleri varken T-rex'in kalıntılarına sadece Kuzey Amerika'da rastlandığını saptadılar. 

Bilim insanları bu nedenle T-rex'in atalarının, deniz seviyelerinin düşmesi sonucu bir kara yolu açılmasıyla, yaklaşık 70 milyon yıl önce Asya'dan Kuzey Amerika'ya gittiğini söylüyor.

University College London'dan makalenin başyazarı Cassius Morrison "T-rex'in coğrafi kökeni hararetli tartışmalara konu oldu" diyerek ekliyor:

Modellememiz, T-rex'in atalarının muhtemelen Asya'dan Kuzey Amerika'ya gittiğini ve bugünkü Sibirya'yla Alaska arasındaki Bering Boğazı'nı geçtiğini gösteriyor.

Yeni çalışma tyrannosaurid ve kuzenleri megaraptorların nasıl devasa boyutlara ulaştığına da ışık tuttu. 

Araştırmacılar, her iki grubun da 92 milyon yıl önceki sıcaklık artışının ardından atalarına göre çok daha büyük vücut boyutlarına ulaştığını tahmin ediyor. Bu küresel ısınmanın ardından sıcaklıklar düşmüş ve daha soğuk bir iklim görülmüştü. 

Bilim insanları bu ortamda diğer büyük dinozor türlerinin yok olması ve bu iki grubun soğuk havalara daha iyi adapte olması sayesinde büyüyüp geliştiğini düşünüyor.

Çalışmanın ortak yazarı Charlie Scherer "Muhtemelen yaklaşık 90 milyon yıl önce nesli tükenen, eşit derecede büyük teropodların yerini almak için bu kadar devasa boyutlara ulaştılar" diyerek ekliyor:

Bu yok oluş, muhtemelen tiranozorların bu boyutlara ulaşmasını engelleyen ekolojik bariyeri ortadan kaldırdı.

Independent Türkçe, CNN, Live Science, Cosmos Magazine, Royal Society Open Science