Nadir görülen bir böbrek kanserinin genetik kodları çözüldü

Böbrek kanseri için henüz ilaçlı bir tedavi yöntemi geliştirilemezken sadece ameliyat tedavisi uygulanabiliyor (Shutterstock)
Böbrek kanseri için henüz ilaçlı bir tedavi yöntemi geliştirilemezken sadece ameliyat tedavisi uygulanabiliyor (Shutterstock)
TT

Nadir görülen bir böbrek kanserinin genetik kodları çözüldü

Böbrek kanseri için henüz ilaçlı bir tedavi yöntemi geliştirilemezken sadece ameliyat tedavisi uygulanabiliyor (Shutterstock)
Böbrek kanseri için henüz ilaçlı bir tedavi yöntemi geliştirilemezken sadece ameliyat tedavisi uygulanabiliyor (Shutterstock)

İngiltere merkezli Wellcome Sanger Enstitüsü’den araştırmacıların başını çektiği, çeşitli ülkelerden uzmanların yer aldığı bir ekip, nadir görülen bir böbrek kanseri türüyle ilgili bir çalışma yaptı. Böbrek kanserinde doktorların ameliyat önermemesi durumunda alternatif tedavi olabilecek yeni bir ilaç geliştirilmeye çalışıldı. Dün Nature Communications dergisinde yayımlanan raporun sonuçlarına göre, reninoma (jukstaglomerüler hücreli tümör/JGHT) adlı nadir görülen bir böbrek kanseri türünün genetik kodu ilk kez tamamen deşifre edildi.

Reninoma, tüm dünyada şimdiye kadar bildirilen yaklaşık 100 vakayla insanlarda en nadir görülen kanserlerden biri. Tedavisinde genellikle ameliyata başvuruluyor. Ancak bu yöntem sonucu kanser, hastada yüksek tansiyona neden olabiliyor ya da yayılabilen kötü huylu tümörlere dönüşebiliyor.

Yalnızca ameliyatlı tedavi yönteminin olduğu böbrek tümörü için halen bir ilaç tedavisi geliştirilebilmiş değil. Çalışmanın sonuçları açıklanmadan önce bu kanser türüne hangi genetik hatanın neden olduğu bilinmiyordu.

zxsc
Reninoma, insanlarda en nadir görülen kanserli tümörlerden biridir (Public domain)

Araştırmanın başyazarlarından Wellcome Sanger Enstitüsü'nün kıdemli üyesi Dr. Sam Behjati, “Çalışmadan elde ettiğimiz sonuçlar, bu kanser türünün kaynağını keşfetmeyi başarmamızdan ötürü çok önemli. Çok nadir olmasına rağmen bu kanser türü üzerinde daha önce neredeyse hiç araştırma yapılmamıştı” ifadelerini kullandı.

Şarku’l Avsat’a konuşan Dr. Behjati, sözlerini şöyle sürdürdü:

Sadece böbrek kanserinin genetik kodunu kırmadık, aynı zamanda onu tetikleyenin ilaçlarla çözülebileceğini de ortaya koyduk. Bu sonuçlar, kanserli tümörleri ameliyatla alınamayan hastalar için son derece önemli olabilir.

Araştırmacılar, bu nadir görülen kanserin, ‘NOTCH1’ adı verilen ve yaygın olarak bilinen bir kanser geninin, genetik kodundaki spesifik bir hatadan kaynaklandığını buldu.

Yine araştırmanın baş yazarlarından Wellcome Sanger Enstitüsü’nden Dr. Taryn D. Treger, bu nadir görülen böbrek kanserinin sebeplerinin ilk kez ortaya çıkarıldığını belirterek, “Çalışmamızın yeni tedavilerin önünü açacağını umuyoruz” dedi.

Ekip, ileri genomik teknikleri kullanarak biri genç bir yetişkine, diğeri bir çocuğa ait olmak üzere iki kanser örneğini inceledi. Elde edilen bulgular, ameliyatın tedavi için tercih edilebilecek bir seçenek olmadığı hastalara çare olabilir. Sonuçlar, hastaların tedavisinde bu geni hedef alan mevcut ilaçların kullanılabileceğine işaret ediyor.

Ekipte yer alan İngiltere’deki Great Ormond Street Hastanesi'nden Dr. Tanzina Chowdhury ise şunları söyledi:

Böbrek tümörleri olarak bilinen nadir görülen böbrek kanserleri, geleneksel kanser tedavilerine yanıt vermez. Şu an bilinen tek tedavi yöntemi ameliyat. Çalışmamız, üzerinde iyi araştırılmış spesifik bir genin bu nadir türdeki kanseri tetiklediğini gösterdi. Eğer bu geni hedef aldığı bilinen ilaçları kullanırsak, ameliyat gibi yan etkileri yüksek tıbbi yöntemlere ihtiyaç duymadan hastayı tedavi edebiliriz.

Öte yandan Dr. Behjati, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, sözlerini şöyle sürdürdü:

Nadir kanser türlerinin incelenmesi ve tetkiki zordur. Diğer kanser türlerine yakalanmış olan hastalar bu çalışmadan faydalanamayabilir. Ancak burada son derece nadir görülen bir tümör türü hakkındaki algımızı yeniden şekillendiren son teknolojinin bilim alanındaki güçlü bir örneğine sahibiz. Önümüzde hastaların sağlığı açısından faydalı olabilecek bir keşif var. Bu tür son derece nadir görülen tümörlerin genetik kodlarını çözmek için incelemeye devam edeceğiz. Böylece daha fazla yeni tedavi yöntemi geliştirilmesini umuyoruz.



Serinlemeye çalışan Çin'den endişe verici rekor

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP
TT

Serinlemeye çalışan Çin'den endişe verici rekor

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP

Çin'in büyük bölümünde rekor kıran yaz sıcaklarının yaşanmasıyla ülkenin elektrik talebi tüm zamanların en yüksek seviyesine fırladı. Bu da şebeke üzerinde baskı oluşturup enerjiyi karneyle dağıtma önleminin alınması olasılığını artırdı.

Yetkililer çarşamba günü talebin 1,5 milyar kilovatı aşarak ülkede şimdiye kadar kaydedilen en yüksek seviyeye ulaştığını söyledi. Bu artış, bazı bölgelerde hissedilen sıcaklıkların bugün 50 santigrat dereceye ulaşacağı tahmin edilirken gerçekleşti.

Güneybatıdaki Çongçing'den kıyıdaki Guangzhou'ya kadar uzanan sıcak hava dalgası son günlerde 200 milyondan fazla kişiyi etkiledi. En kötü etkilenen bölgelerden bazıları Hunan, Hubei, Jiangxi ve Guangdong. Bu eyaletler sırasıyla İtalya, Britanya, İspanya ve Meksika'ya benzer büyüklükte nüfuslara ev sahipliği yapıyor.

Çin Ulusal Enerji İdaresi bu ay içinde üçüncü kez ulusal elektrik yükünün rekor seviyeye ulaştığını açıkladı. Son rakam, geçen yılın maksimum değerine göre 55 milyon kilovatlık sıçramaya işaret ediyor.

Aşırı sıcaklıklar, ısıyı hapseden ve sıcak, kuru havaya yol açan subtropikal bir yüksek basınç sistemi tarafından yönlendirildi. Ulusal hava durumu yetkililerine göre bu hafta Çin'in kuzeybatı ve güneybatısındaki 8 hava durumu istasyonu yılın bu zamanı için şimdiye kadarki en yüksek sıcaklıkları kaydetti.

Uzmanlar, talepteki hızlı artışa rağmen şebekenin şimdilik idare ettiğini söylüyor.

Economist Intelligence Unit'ten kıdemli enerji ve iklim değişikliği uzmanı Chim Lee, "Elektrik sistemi şimdilik dayanıyor" dedi.

Ancak asıl sınav yaz ilerledikçe verilecek ve olası elektrik kesintisi riskleri hâlâ var.

Sıcak hava dalgası şimdiden ekinleri etkilemeye, fabrika faaliyetlerini aksatmaya ve sağlık sistemlerini zorlamaya başladı. Bununla birlikte, Çinli perakendeci JD.com'a göre, klima ve vantilatör satışlarının haziranda yüzde 100'den fazla artmasıyla tüketici harcamalarını da artırdı.

Singapur'daki Eurasia Group'un Çin Direktörü Dan Wang, Reuters'a, "Büyük bir ev aleti olan klima satışlarını artırdığı için tüketici duyarlılığını yükseltebilir" diye konuştu.

Wang, "İnsanlar sıcaktan kaçıp film izlemeye gittikçe hizmet sektörünün de canlanması beklenebilir" dedi.

Elektrikt tüketimindeki hızlı artış, haziranda enerji üretimindeki artışın yarısını oluşturan güçlü güneş enerjisi üretimiyle desteklendi. Hidroelektrik de 2022'nin aynı dönemine kıyasla daha düşük kalmasına rağmen 2023 seviyelerine göre yükseldi.

Sıcaklık, Çin'in "Sanfu" sezonuna, tipik olarak yılın en sıcak dönemine denk geliyor. Hava tahmincileri kavurucu sıcakların 20 Temmuz'a kadar devam etmesinin beklendiğini söyledi.

Independent Türkçe