Yeni tedavi çocuklarda böbrek yetmezliğinin nedenine odaklanıyor

Bağırsaklar yoluyla dolaşıma giren toksin üreten bakteriler neye neden oluyor?

Böbrekleri etkileyen hemolitik üremik sendromu tedavi etmeyi amaçlayan bir ilaç (Şarku’l Avsat)
Böbrekleri etkileyen hemolitik üremik sendromu tedavi etmeyi amaçlayan bir ilaç (Şarku’l Avsat)
TT

Yeni tedavi çocuklarda böbrek yetmezliğinin nedenine odaklanıyor

Böbrekleri etkileyen hemolitik üremik sendromu tedavi etmeyi amaçlayan bir ilaç (Şarku’l Avsat)
Böbrekleri etkileyen hemolitik üremik sendromu tedavi etmeyi amaçlayan bir ilaç (Şarku’l Avsat)

Araştırmacılar, diyalize ihtiyaç duyan çocuklarda böbrek yetmezliğinin ana nedeni için potansiyel bir tedavinin keşfedildiğini doğruladı. Med dergisinde Perşembe günü yayınlanan bir çalışmanın sonuçlarına göre, potansiyel tedavinin, kanı etkileyen nadir bir hastalığı tedavi etmek için 2011 yılında ABD Gıda ve İlaç İdaresi'nden onay alan Eculizumab ilacına bağlı olduğunu açıkladılar.

Çocuklarda böbrek yetmezliğinin en yaygın nedeni, bağırsaklar yoluyla kan dolaşımına girerek kanlı ishale neden olan toksin üreten bakterilerdir. Bu da sonuçta hemolitik üremik sendrom adı verilen bir hastalığa yol açar. Bu sendrom, Escherichia coli bakterisinin "Shiga toksini" adı verilen bir tür toksin üretmesi ve bu toksinin sindirim sistemi yoluyla yayılarak kan dolaşımına girmesi ve burada kırmızı kan hücrelerine ve küçük kan damarlarına saldırmasıyla ortaya çıkar.

Her yaştan insanda böbrek sorunlarının en yaygın nedenlerinden biri olan bu bakteriler, genellikle diyalize ihtiyaç duyan çocuklar için özellikle yıkıcı olabilir ve yaklaşık 20 çocuktan biri ömür boyu böbrek yetmezliği geliştirir veya ölür.

Araştırma ekibinin fare modelleri ve insan böbrek hücreleri üzerinde yaptığı testlerin sonuçları, hemolitik üremik sendromun "eculizumab" ilacı kullanılarak hastalığın seyrinin erken dönemde engellenmesiyle başarılı bir şekilde tedavi edilebileceğini gösterdi. Araştırma ekibi, ilacın erken kullanımının sendromun neden olduğu böbrek yetmezliğini önleyebileceğini ve bu yıkıcı hastalık için terapötik potansiyele sahip olduğunu kanıtladı.

Çalışmanın baş araştırmacısı, İngiliz Bristol Üniversitesi'nde nefroloji profesörü olan Dr. Richard Coward ise Şarku’l Avsat’a şunları söyledi: "Böbreklerin neden kandaki bakteriyel toksinlerin tüm vücuda yayılmasında ana hedef olduğunu keşfettik. Bunun nedeni, bu toksinlerin böbreğin işlevinde belirleyici bir rol oynayan ve sonuçta işlevlerini yerine getirememesine yol açan belirli bir hücre üzerindeki etkisidir. Böbrekler toksinler tarafından hedef alındığında, vücudun kan damarlarında tıkanmalara neden olan küçük kan pıhtılarının oluşumuyla sonuçlanan bir dizi sinyal tetiklenir. Ancak bu yolu hastalığın erken dönemlerinde bozduğumuzda tedavi etmiş oluruz" diyerek "eculizumab" ilacının erken kullanımının hemolitik üremik sendromun neden olduğu böbrek yetmezliğini önleyebileceğini ve ilacın yaklaşık 5 kişide böbrek yetmezliğine ve ölüme neden olan bu yıkıcı hastalık için tedavi edici potansiyele sahip olduğunu açıkladı.

Coward, gelecekteki adımlarıyla ilgili olarak, ekibin hemolitik üremik sendromun erken belirtilerini ve "eculizumab" ilacını vermek için en uygun zamanlamayı belirlemek üzere hasta çocuklar üzerindeki araştırmalarına devam edeceğini belirtiyor.



100 tam puanlı yeni dizi şimdiden Adolescence'la kıyaslanıyor

Sırlarımız'da başroldeki Marie Bach Hansen'e (solda) Danica Curcic (sağda) eşlik ediyor (Netflix)
Sırlarımız'da başroldeki Marie Bach Hansen'e (solda) Danica Curcic (sağda) eşlik ediyor (Netflix)
TT

100 tam puanlı yeni dizi şimdiden Adolescence'la kıyaslanıyor

Sırlarımız'da başroldeki Marie Bach Hansen'e (solda) Danica Curcic (sağda) eşlik ediyor (Netflix)
Sırlarımız'da başroldeki Marie Bach Hansen'e (solda) Danica Curcic (sağda) eşlik ediyor (Netflix)

Netflix izleyicileri, eleştiri derleme sitesi Rotten Tomatoes'da 100 üzerinden 100 tam puana sahip yeni İskandinav suç dizisi Sırlarımız'a (Reservatet) övgüler yağdırıyor. Derinlikli ve rahatsız edici atmosferiyle dikkat çeken dizi, şimdiden yılın en çok konuşulan yapımları Adolescence ve The White Lotus'la kıyaslanıyor.

Danimarka yapımı 6 bölümlük dizi, 15 Mayıs'ta yayına girmesine rağmen cinsiyet ve sınıf çatışmalarını ele alış biçimiyle kısa sürede büyük ses getirdi.

Hikaye, varlıklı bir Kopenhag mahallesinde yaşayan Filipinli dadı Ruby'nin kaybolmasıyla başlıyor. Komşusu Cecilie, olayın ardında karanlık bir sır olabileceğinden şüpheleniyor. Kendi dadısı Angel ve acemi polis memuru Aicha'yla birlikte soruşturmaya başlayan Cecilie, tahmin ettiğinden çok daha rahatsız edici gerçeklerle yüzleşiyor.

Dizi, Danimarkalı ödüllü senarist Ingeborg Topsøe tarafından kaleme alındı. Yönetmen koltuğunda ise 2010-2022'de izleyiciyle buluşan Danimarka yapımı kült politik dizi Borgen'le tanınan Per Fly oturuyor.

Rotten Tomatoes'da eleştirmenlerden tam puan alan Sırlarımız, izleyicilerin de övgüsünü topladı. Sosyal medyada dizi hakkında yapılan yorumlardan biri şöyle: 

Başta sıradan bir kayıp vakası gibi görünüyordu ama hikaye ilerledikçe sosyal ve cinsel tartışmaların iç içe geçtiği karanlık bir girdaba dönüştü. İzleyiciyi kendi önyargılarını da sorgulamaya iten rahatsız edici bir iş.

Bir diğer kullanıcı ise, "Sırlarımız iyi bir gerilim dizisi. Yine Avrupalıların, Amerikalıların abarttığı içeriklerden çok daha iyi işler çıkardığının kanıtı" yorumunu yaptı.

"Adolescence ve The White Lotus'la benzer temaları işliyor"

Collider da diziyi övgüyle karşıladı. İncelemesinde Sırlarımız'ı "Eğlenceli ama aynı zamanda sürükleyici ve güncel bir mini dizi" diye tanımlayarak ekledi: 

Bu yılın gündem belirleyen yapımları Adolescence ve The White Lotus'la benzer temaları işliyor ama kimi yerlerde karanlık hikayesini onlardan bile daha ustaca kullanıyor.

Toplamda üç saatten biraz fazla sürede izlenebilen dizinin başrolünde, 2019 yapımı Son Vermeer'de (The Last Vermeer) Guy Pearce'la birlikte rol alan Marie Bach Hansen yer alıyor. Kadroda ayrıca, başrolünde Mads Mikkelsen'in yer aldığı 2020 tarihli Körkütük'le (Druk) tanınan Lars Ranthe de bulunuyor.

Yönetmen Per Fly, diziyle ilgili "Parlak ve pürüzsüz yüzeyin altında kaynayan sırlar ve çatışmalar ilgimi çekti. Cephe çatladığında insan gerçeği nasıl ortaya çıkıyor, bunu görmek istedim" dedi.

Yapımcı ve senarist Ingeborg Topsøe ise "Bu türle oynamayı seviyorum çünkü izleyicinin tüm dikkatini istiyor" diyerek ekledi: 

Suç hikayesini bu ortamda anlatmak ise bana özellikle cazip geldi. Bakım ve samimiyetin, ev ortamında dadılar aracılığıyla dışarıdan sağlanması bizde ve çevremizdekilerde neyi harekete geçiriyor? En iyimizi mi, en kötümüzü mü ortaya çıkarıyor?

Independent Türkçe, Daily Mail, Mirror, Collider