Pankreas kanserinin erken teşhisi için yeni test

Test, hastalığı teşhis etmek için kandaki belirli proteinlerin seviyelerini ölçüyor. (Public Domain)
Test, hastalığı teşhis etmek için kandaki belirli proteinlerin seviyelerini ölçüyor. (Public Domain)
TT

Pankreas kanserinin erken teşhisi için yeni test

Test, hastalığı teşhis etmek için kandaki belirli proteinlerin seviyelerini ölçüyor. (Public Domain)
Test, hastalığı teşhis etmek için kandaki belirli proteinlerin seviyelerini ölçüyor. (Public Domain)

Avustralya'daki Walter ve Eliza Hall Enstitüsü araştırmacıları, pankreas kanseri için ‘2030 yılına kadar hastaların kurtulma oranını iki katına çıkarmaya yardımcı olabileceğini’ vurguladıkları ilk tanı testini geliştiriyor. Araştırmacılar perşembe günü enstitünün internet sitesinde ‘pankreas kanserinin Avustralya'daki en büyük ölümcül hastalıklardan biri olduğunu, hastalığın ayırt edici semptomlarının ve hastalığın erken evrelerinde tespit edilmesi için gerekli muayene araçlarının bulunmaması nedeniyle hastaların hayatta kalma oranlarının azaldığını’ açıkladılar.

Şu anda, en yaygın pankreas kanseri türü olan pankreatik adenokarsinomun (PDAC) erken teşhisi için herhangi bir biyobelirteç bulunmuyor.

Diğer kanser türlerinin çoğunda beş yıllık sağkalım oranı daha da artarken ekibe göre ‘pankreas adenokarsinomu insidansı ve ölüm oranı yükseliyor’ ve bunun ‘2030 yılına kadar kansere bağlı ölümlerin ikinci önde gelen nedeni haline gelmesi’ bekleniyor. Araştırma ekibi raporunda "Pankreas kanserinin bu yıl Avustralya'da en öldürücü dördüncü kanser olması ve 3 bin 600 kişinin bu nedenle ölmesi bekleniyor’ ifadelerine yer verdi.

Hastalık, erken aşamalarında spesifik semptomların olmaması nedeniyle genellikle geç teşhis ediliyor. Bu da çoğu hastaya kanser büyüdükten ve organları etkilemeye başladıktan sonra teşhis konulduğu anlamına geliyor.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre araştırmacılar, hastalığın erken ve geç evrelerini ayırt edebilen 13 protein belirledi. Kan örneği yoluyla yapılan test, hastalarda erken pankreas kanserini belirleyebilen bu proteinlerin keşfine dayanıyor. Araştırmacılar, Avustralya, Yeni Zelanda ve Singapur'daki 48 kanser merkezinde hastaların tedavi yolculuklarını takip eden ve şu an dört binden fazla hasta ve iki bin biyoörnek içeren büyük ölçekli bir veri tabanı olan Küresel Translasyonel Pankreas Kanseri Kayıt Defteri'nden yararlandı.

Araştırma ekibi, sağlıklı bireylerin kanında tespit edilen proteinleri, hastalığın erken ve geç evrelerinde mustarip olan pankreas kanseri hastalarıyla karşılaştırmak için en son teknolojileri ve hesaplama metodolojilerini kullandığını bildirdi. Bu yaklaşımın, ‘pankreas kanserini erken bir aşamada tespit etmek için basit, invazif olmayan bir tarama testi oluşturmak üzere daha da geliştirilebilecek potansiyel yeni kan bazlı biyobelirteçlerin tanımlanmasına olanak sağlayacağını’ vurguladı.

Araştırma ekibi, pratisyen hekimlerin ve onkologların bu testi gelecekte hastalar için daha etkili tedavi seçeneklerini belirlemek üzere bir erken müdahale aracı olarak kullanacağını umut ediyor. Ekip, testin pankreas kanserinin erken evrelerinden mustarip hastaları ilk kez doğru bir şekilde tespit etmesinin umulduğunu ve bunun hastalar için hayatta kalma oranlarını ve kalitesini artırmaya yönelik çok önemli bir adım olduğunu belirtti.



Zuckerberg, yemek kartıyla ev alışverişi yapanları kovdu

Zuckerberg'ün şirketi Meta, 1,5 trilyon dolar değerinde (Reuters)
Zuckerberg'ün şirketi Meta, 1,5 trilyon dolar değerinde (Reuters)
TT

Zuckerberg, yemek kartıyla ev alışverişi yapanları kovdu

Zuckerberg'ün şirketi Meta, 1,5 trilyon dolar değerinde (Reuters)
Zuckerberg'ün şirketi Meta, 1,5 trilyon dolar değerinde (Reuters)

Mark Zuckerberg'ün CEO'su olduğu Meta'nın, yemek kartlarını ev alışverişi için kullandıkları gerekçesiyle bazı çalışanlarını kovduğu bildiriliyor.

Financial Times'ın haberinde, Facebook, Instagram ve WhatsApp'ı bünyesinde barındıran firmanın, Silikon Vadisi'ndeki en az 25 çalışanı geçen hafta işten çıkardığı yazılıyor. 

Kimliğinin açıklanmasını istemeyen bir kaynak, çalışanların yemek kartı sistemini "kötüye kullandığı" gerekçesiyle işten atıldığını söylüyor. Bu kartların sadece ofisteki kafeterya ve restoranlarda geçerli olduğunu, bazı çalışanların kartları kullanarak eve yemek sipariş ettiğini belirtiyor. 

Ayrıca çalışanların kartlarla diş macunu, çay, deterjan ve şarap kadehi gibi ürünler satın aldığı, bazı işçilerinse kartlarındaki parayı birleştirerek alışveriş yaptığı bildiriliyor. 

Yılda 400 bin dolar maaş aldığı belirtilen bir Meta çalışanı, anonim mesajlaşma platformu Blind'daki gönderisinde şöyle yazıyor: 

Ofiste yemek yemeyeceğim günlerde, örneğin eşim yemek pişiriyorsa veya arkadaşlarımla yemek yiyeceksem, akşam yemeği kredimi boşa harcamak istemedim.

Adının paylaşılmasını istemeyen çalışan, Meta'da "gece gündüz çalıştıklarını" belirterek, insan kaynaklarının kart kullanımlarının inceleme talebine karşı çıkmadıklarını fakat sonradan bir anda kovulduklarını savunuyor. Çalışan, "Böyle bir şey yaşandığına inanamıyorum" diyor. 

Kartları ara sıra "kurallara uygunsuz" biçimde kullanan işçilere uyarı gönderildiği de aktarılıyor. 

Meta'nın genel merkezi de dahil büyük ofislerde çalışanlar, kampüsteki kantinlerden ücretsiz yemek yiyebiliyor. 

Daha küçük ofistekilereyse UberEats ve Grubhub gibi platformlardan yemek satın almaları için günlük kredi sağlanıyor. Kahvaltı için 20 dolar, öğle ve akşam yemeği içinse 25'er dolar veriliyor. 

Meta, işçilerin kovulmasıyla ilgili herhangi bir açıklama yapmadı.

Independent Türkçe, Financial Times, Guardian