Katil balina saldırılarına karşı yeni savunma yöntemi: Heavy metal

Denizciler, gemilerine zarar veren veya onları alabora eden orkalarla karşılaşmalarının ardından ipuçlarını çevrimiçi platformlarda paylaşıyor

(Unsplash)
(Unsplash)
TT
20

Katil balina saldırılarına karşı yeni savunma yöntemi: Heavy metal

(Unsplash)
(Unsplash)

Güneybatı Avrupa'daki denizciler, bölgedeki teknelere yönelik artan katil balina saldırılarıyla başa çıkmak için alışılmadık taktiklere başvuruyor.

Bazıları sualtı hoparlörlerinden yüksek sesle heavy metal şarkıları çalarak katil balinaları caydırmayı başardıklarını söylüyor ve bu yöntemi "oyunun kurallarını değiştiren" bir yöntem diye tanımlıyor.

Son yıllarda bölgedeki denizciler daha önce görülmemiş sayıda saldırıyla mücadele etmek zorunda kalıyor. Bazı olaylarda deniz yetkililerinin tüm çabalarına rağmen tekneler alabora oluyor.

Tekne işletmecileri, bilim insanlarını şaşkınlığa uğratan bu soruna çözüm bulmak için çevrimiçi forumlara ve sosyal medya platformlarına yönelmek zorunda kaldı.

Bazıları artık özel hazırlanmış thrash ve heavy metal çalma listelerini Facebook gruplarında, Telegram sohbetlerinde ve diğer çevrimiçi platformlarda  paylaştıklarını söyledi.

Paylaşılanlardan biri, Spotify'daki "Metal for Orcas" (Orkalar için Metal) adlı bir çalma listesi. Listede "The Blood of Power", "Infinite Terror", "Stretched and Devoured" ve "Exceptionally Sadistic" gibi heavy metal şarkıları yer alıyor.

Yaklaşık 60 bin üyesi olan "Orca Attack Reports" (Orka Saldırıları Haberleri) adlı Facebook grubunda, denizcilik camiasından bazıları orkalarla olan etkileşimlerini paylaşıyor ve onları caydırmak için fikir alışverişinde bulunuyor.

Bu tür forumlarda paylaşılan bir başka taktik de suya kum atıp ardından motoru tam gaz çalıştırmak.

Bu tür yöntemlerin katil balinaları teknelere saldırmaktan caydırmada etkili olduğunu gösteren hiçbir bilimsel kanıt yok.

Bu yöntemlerin kullanımına ilişkin bireysel anlatımlar da farklılık gösteriyor. Facebook grubundaki bir kişi yüksek sesle müzik çalmanın "oyunun kurallarını değiştirdiğini" söylerken, bir başka denizci bu yöntemin katil balinaları teknesine saldırmaktan ve zarar vermekten caydırmadığını söyledi.

Gruptaki bir yorumda bir kişi "Geçen yıl karşılaştığımızda, son ses Doğu Avrupa thrash metali çalarak gövdeyi sarsmanın oyunun kurallarını değiştirdiğinden oldukça eminim" dedi.

Üç kez yaklaştılar ve 5 dakika sonra hiçbir zarar vermeden ayrıldılar... ki bu da müziğin 2 ya da 3. dakikasıydı.

İber Yarımadası'nda üst düzey yolculuklar ve inzivalar düzenlediği bir katamaran işleten Alman denizci Florian Rutsch ise bu yöntemlerin kendisinde işe yaramadığını söyledi.

New York Times'a konuşan Rutsch, orkalarla bir karşılaşmasında son çare olarak kum saçmayı denediğini ve heavy metal çalma listesi patlattığını anlattı.

Rutsch, teknesinin etrafını saran orkaların dümenlerine vurmayı ve dümeni devre dışı bırakmayı başardığını söyledi. Yardım çağrısının ardından teknesi İspanyol yetkililer tarafından çekilmek zorunda kaldı.

Rutsch "Bu çok korkutucu" dedi. 

Kimse neyin işe yarayıp neyin yaramadığını bilmiyor.

Bazı denizciler halihazırda endişeli.

İnsanların sualtındaki hayvanları yaralayabilecek havai fişekler kullanmak gibi daha sert adımlara başvurabileceğinden korkuyorlar.

Saldırılar hayvan davranışı bilimcilerinin ilgisini çekiyor.

Bu bölgede ve Cebelitarık Boğazı'nda katil balinaları araştıran bir grup olan GTOA, 2020'den bu yana etkileşimlerin sıklığının arttığını söyledi.

GTOA'ya göre, orkaların saldırganlık gösterdiği karşılaşmalarda iki yılda keskin bir artış oldu ve 5 aylık bir dönemde, 2020'de sadece 52'ye kıyasla 2022'de 207 vaka kaydedildi.

Orkaların taciz teknikleri benzersiz görünüyor. Geçen ay kaydedilen en son etkileşimde, bir orka sürüsü Cebelitarık'ta bir yatı batmadan önce yaklaşık 45 dakika boyunca hiç durmadan hedef almıştı.

Teknenin işletmecisi, saldırının yatın kanatçığına odaklandığını ve büyük hasar ve sızıntıya neden olduğunu söylemişti.

Bilim insanları Cebelitarık saldırılarının geçmişte yaşanan travmalarla bağlantılı olup olmadığını da araştırıyor.

Orkaların gerekçesi ne olursa olsun, bu tür olaylar bilim insanlarının, insanların denizcilik faaliyetlerinin akıllı deniz memelileri üzerindeki etkisine ilişkin daha yaygın endişelerini vurguluyor.

Independent Türkçe



Meme kanseri tümörlerini tek dozda temizleyebilecek tedavi geliştirildi

Dünya genelinde yılda yaklaşık 2,3 milyon kadının meme kanseri tanısı aldığı tahmin ediliyor (AP)
Dünya genelinde yılda yaklaşık 2,3 milyon kadının meme kanseri tanısı aldığı tahmin ediliyor (AP)
TT
20

Meme kanseri tümörlerini tek dozda temizleyebilecek tedavi geliştirildi

Dünya genelinde yılda yaklaşık 2,3 milyon kadının meme kanseri tanısı aldığı tahmin ediliyor (AP)
Dünya genelinde yılda yaklaşık 2,3 milyon kadının meme kanseri tanısı aldığı tahmin ediliyor (AP)

Bilim insanları meme kanserindeki tümörleri tek dozda büyük ölçüde ortadan kaldırma potansiyeline sahip bir ilaç geliştirdi. 

Kadınlarda en çok görülen kanser türlerinden meme kanseri, genellikle ameliyat ve hormon terapisiyle tedavi ediliyor. Ancak bu yöntemlerde kemik erimesi ve kan pıhtısı gibi yan etkiler görülebiliyor.

Meme kanserinin yaygın türlerinden biri olan östrojen reseptörü pozitif (ER+), kanser hücrelerindeki yüksek östrojen miktarının, kanserin büyüyüp yayılmasına neden olduğu durumlarda ortaya çıkıyor. 

Bu hastalığın tedavisinde kullanılan hormon ilaçları, kemoterapiden daha az olsa da yan etkilere yol açabiliyor. Ayrıca hasta, ağrılara ve diğer yan etkilere katlansa bile birkaç yıl içinde kanserin nüksetme ihtimali var.

Yan etkilere yol açmadan tümörü temizleyecek bir yöntem arayan Dr. Paul Hergenrother ve ekip arkadaşları, daha önce ErSO diye bir molekül geliştirmişti. 

Bu molekül, ER+'taki kanserli hücreleri şişirerek yok ediyor ancak istenmeyen yan etkileri de beraberinde getiriyordu. 

Bilim insanları yeni çalışmalarında bu molekülden yola çıkarak ErSO-TFPy denen yeni bir bileşik geliştirdi. 

ER+ meme kanseri olan farelerde tedaviyi test eden ekip, tek bir ErSO-TFPy dozunun çeşitli boyutlardaki tümörleri neredeyse veya tamamen yok ettiğini gözlemledi.

Araştırmacılar küçük tümörlerin ortadan kalktığını, büyüklerinse boyutunun küçüldüğünü söylüyor.

Bulguları hakemli dergi ACS Central Science'ta dün (22 Ocak) yayımlanan çalışmada, sıçan ve köpeklerde de denenen molekülün çok düşük seviyede yan etkiye neden olduğu bulundu.

Bulgular umut verici olsa da aynı etkilerin insanlarda görülüp görülemeyeceğini belirlemek için daha fazla çalışmaya ihtiyaç var.

Önlerinde uzun bir yol olduğunu kabul eden bilim insanları, ErSO-TFPy testlerine devam etmeyi planlıyor. 

Dr. Hergenrother "Bir bileşiğin tek bir dozla meme kanseri olan farelerdeki tümörleri küçültmesi, hatta bu tümörleri tamamen ortadan kaldırması çok nadir" diyerek ekliyor: 

Bu nedenle ErSO-TFPy'nin meme kanseri tedavisinde ilerleme sağlaması için sabırsızlanıyoruz.

Independent Türkçe, IFLScience, News Medical, ACS Central Science