عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
YAŞAM

Fransızlar Napolyon'a demediğini bırakmadı: "Son derece yetersiz"

Film, Napolyon Bonapart'ın yükselişini, düşüşünü ve eşi Josephine'le çalkantılı ilişkisini anlatıyor

2 saat 38 dakikalık film, Birleşik Krallık'ın yanı sıra Malta, Fransa ve Fas'ta çekildi (Apple TV)
2 saat 38 dakikalık film, Birleşik Krallık'ın yanı sıra Malta, Fransa ve Fas'ta çekildi (Apple TV)
TT
TT

Fransızlar Napolyon'a demediğini bırakmadı: "Son derece yetersiz"

2 saat 38 dakikalık film, Birleşik Krallık'ın yanı sıra Malta, Fransa ve Fas'ta çekildi (Apple TV)
2 saat 38 dakikalık film, Birleşik Krallık'ın yanı sıra Malta, Fransa ve Fas'ta çekildi (Apple TV)

Fransız eleştirmenler, Ridley Scott'ın uzun zamandır beklenen Napolyon biyografisini beğenmedi. 

Filmin bu hafta Paris'te yapılan prömiyeri sonrasında eleştirmenler Napolyon (Napoleon) için "son derece yetersiz" ve "sıkıcı" ifadelerini kullandı.

Joaquin Phoenix'in Fransız imparatorunu canlandırdığı epik film, Britanya ve ABD'de övgü dolu eleştiriler almasına rağmen Fransa'daki eleştirmenleri kızdırdı.

"Çok Fransız karşıtı"

Le Point'te yazan tarihçi Patrice Gueniffey, Napolyon'u "Bir Britanyalı'nın filmi... Çok Fransız karşıtı" şeklinde eleştirdi.

GQ için yazan bir eleştirmen, filmden "sıkıldığını" söyledi ve Fransız askerlerinin Amerikan aksanıyla "Vive la France" (Çok yaşa Fransa) diye bağırmasının "yetersiz" ama "istemeden de olsa komik" olduğunu ekledi.

Le Figaro, filmin adının "Barbie ve Ken İmparatorluk Döneminde" olarak değiştirilmesi gerektiğini söyledi ve Napolyon'un "elinde silahı olan ve gözyaşı dökmeye hazır duygusal bir vahşi" olarak tasvir edildiğini ekledi.

Kanada'nın Fransızca yayın yapan gazetesi Le Devoir ise "Waterloo değil ama Austerlitz de değil" başlığını atarak Napolyon'un Belçika'daki nafile son direnişine atıfta bulundu.

Napolyon'un mutlak yenilgisiyle sonuçlanan Waterloo Savaşı, Avrupalı güçler arasında 23 yıl süren silahlı mücadelenin sonunu getirmişti. Üç İmparator Savaşı olarak da bilinen Austerlitz Muharebesi'yse, Napolyon Bonapart'ın elde ettiği en büyük zafer diye kabul ediliyor.

DAHA FAZLA OKU

Ridley Scott, Joaquin Phoenix'e Napolyon rolünü vermesini sağlayan filmi açıkladı

Ridley Scott, Joaquin Phoenix'e Napolyon rolünü vermesini sağlayan filmi açıkladı

ABD’li Yönetmen Steven Spielberg Altın Ayı ödülüne layık görüldü (DPA)

Spielberg Napolyon hakkında dizi hazırlıyor

"Ne yaptığını bilmiyor"

Makale, Joaquin Phoenix'in hayat verdiği Napolyon'u "ne yaptığını bilmiyor gibi görünen huysuz bir çocuk" diye tanımladı. 

Türkiye'de 24 Kasım'da gösterime girecek film, bazı tarihçiler tarafından da "tarihsel yanlışlıklar olduğu" iddiasıyla eleştirilmişti.

BBC Radyo 4'ün Today Programında konuşan Fransız akademisyen Dr. Estelle Paranque, Napolyon'daki yanlışlıkları kabul etmekle birlikte "bunun bir film olduğunu, belgesel olmadığını" ısrarla vurguladı.

Ancak Scott'ın Marie Antoinette'in idamını tasvir edişinden bahsederken şunları söyledi: 

Bu beni biraz rahatsız etti çünkü onu biraz korkusuz ve enerjik göstermiş ve o zamanlar gerçekten de öyle değildi.

Diğer eleştirmenler de Antoinette giyotine gönderilirken Napolyon'un orada bulunmadığına dikkat çekti.

Dr. Paranque şunları ekledi: 

Sonunda ağırbaşlı kalmaya çalıştı ama o kadar cesur olacağını sanmıyorum. Ve tabii ki Napolyon da orada değildi.

Filmin vizyona girmesine kısa bir süre kala Scott, Napolyon'da tarihsel yanlışlıklar olduğuna dair eleştirilere sert bir yanıt vermişti:

İşine bak. 

Independent Türkçe

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

Ölüme yakın deneyimlerde zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
TT
TT

Ölüme yakın deneyimlerde zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)

Ölümle burun buruna gelen kişiler, yaşadıkları deneyim sırasında zamanın durmuş veya yavaşlamış gibi geldiğini sıkça bildiriyor. 

Başından böyle bir olay geçmeyen kişilerin aklına film sahneleri gelecektir. Örneğin bir trafik kazasında hayatını kaybetmekten kıl payı kurtulan bir karakter etrafına bakarken, sahne daha yavaş akıyor. 

Ölüme yakın deneyimler üzerine çalışan psikiyatr Bruce Greyson'ın 1980-1990'larda yaptığı çalışmalarda, bu türden deneyimler yaşayan kişilerin yaklaşık yüzde 70'i "zamanın durduğunu veya anlamını yitirdiğini" bildirmişti. 

Peki bu travmatik olaylar neden böyle bir etki yaratıyor ve zamanın nasıl algılandığı hakkında neler söylüyor? 

İnsanlar zamanı nasıl algılıyor?

Liverpool John Moores Üniversitesi'nde zaman psikolojisi üzerine çalışan Dr. Ruth Ogden, yıllar önce geçirdiği bir trafik kazasından sonra bu alana ilgi duymaya başlamış. 

Psikoloji hocası, Conversation için kaleme aldığı yazıda, başka bir araçla çarpıştıktan sonra adeta zaman durmuş gibi hissettiğini anlatıyor.  

15 yıl boyunca ölüme yakın deneyimlerde neden zamanın yavaşladığı ve zamanın nasıl algılandığı üzerine araştırmalar yürüten Dr. Ruth Ogden ulaştığı sonuçları şöyle açıklıyor:

Biz saniyeleri ve dakikaları mükemmel bir doğrulukla kaydeden saatler gibi değiliz. Bundan ziyade beynimiz, zamanı çevremizdeki dünyaya duyarlı bir şekilde algılamaya ayarlanmış gibi görünüyor.

Dr. Ogden, beynin duygusal ve fizyolojik uyarılmayı düzenleyen bazı bölgelerinin, aynı zamanda zamanın işlenmesinde de rol oynadığını ekliyor. 

Bu nedenle duygular yoğunlaştığı sırada beynin zaman algısı da etkileniyor. Örneğin keyifli vakit geçirirken zaman uçup gidiyor ve sıkıcı ortamlarda geçmek bilmiyor. 

Ölüme yaklaşınca zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyimlerde zamanın neden yavaşladığı kesin olarak bilinmiyor. Bilim insanları bunun altında savaş ya da kaç tepkisinin yattığını düşünüyor. Evrimsel süreçte hayatta kalma içgüdüsü olarak gelişen bu tepki, tehdit anında ortaya çıkıyor.

Tehlike karşısında beyin daha hızlı çalıştığı için ölüme yakın deneyim yaşayan kişiler çevrelerinin daha yavaş hareket ettiğini görüyor. 

Psikoloji ve Ruh Sağlığı Sınır Alanları Enstitüsü'nden araştırmacı Marc Wittmann bu durumu şöyle açıklıyor:

Organizma çevresel uyaranları normalden daha hızlı işleyerek kişinin daha kolay tepki vermesini sağlıyor. Daha hızlı algılamak, düşünmek ve hareket etmek hayatta kalmak için avantaj demek.

Yaşlandıkça zaman daha mı hızlı akıyor?

Herkes ölüme yakın bir deneyim yaşamayabilir fakat birçok kişi yaşı ilerledikçe zamanın akıp gittiğinden yakınıyor. 

Geçmişe bakınca çocukken vakit daha yavaş akıyormuş gibi gelirken, yetişkinlikle beraber sanki göz açıp kapayıncaya kadar yıllar geçiyor.

Bilim insanları bu durumun birkaç nedeni olduğunu söylüyor. Örneğin çocukken bir yıl, yaşanan sürenin daha büyük bir kısmına tekabül ediyor. Nörolog Santosh Kesari "10 yaşındaki bir çocuk için bir yıl, hayatının yüzde 10'u. 60 yaşındaki biri için ise hayatının yüzde ikisinden daha azı" diyor. 

Ayrıca çocukken sürekli yeni şeylerle karşılaşmak, hafızada daha kalıcı etkiler bırakıyor. Kesari şu ifadeleri kullanıyor:

Zamanı unutulmaz olaylarla ölçüyoruz ve yaşlandıkça hatırlanmaya değecek daha az yeni şey yaşanıyor. Bu da çocukluğun daha uzun sürmüş gibi görünmesine yol açıyor.

Bilim insanın burada bahsettiği, zamanın o an içinde nasıl algılandığından ziyade, nasıl hatırlandığı. 

Yine de bazı çalışmalarda çocukken zamanın akışının daha yavaş algılandığı bulunmuştu. Nörobilimci Patricia Costello, çocukların gelişim aşamasında olduğunu belirterek "Sinirsel iletimleri yetişkinlere kıyasla fiziksel olarak daha yavaş. Bu da zamanın geçişini algılama biçimlerini etkiliyor" diyor:

Yetişkinliğe ulaşınca zaman devrelerimiz kablolamayı tamamlıyor ve zamanın geçişini doğru bir şekilde nasıl kodlayacağımızı deneyimlerimizle öğreniyoruz.

Yaşlanınca zamanın daha hızlı akıyormuş gibi gelmesi, büyük ölçüde yeni deneyimlerin azlığıyla ilişkilendiriliyor. Costello bu histen kurtulmak isteyenlere hayatlarına yenilik katmasını öneriyor.

Bilim insanı "Her şeyin çok hızlı geçip gittiği, kendi hayatımızı kaçırdığımız hissini nasıl durdurabiliriz? İş dönüp dolaşıp yeni şeyler öğrenmeye geliyor" diyerek ekliyor: 

Yeni bir beceri öğreniyor musunuz? Farklı bir şeyler pişiriyor musunuz? Mümkün olduğunca hayatınıza yenilik katmak, anıların öne çıkmasını sağlayacak ve bir bakıma zamanı uzatacaktır.

Independent Türkçe, Conversation, Psychology Today, NBC News