Fransızlar Napolyon'a demediğini bırakmadı: "Son derece yetersiz"

Film, Napolyon Bonapart'ın yükselişini, düşüşünü ve eşi Josephine'le çalkantılı ilişkisini anlatıyor

2 saat 38 dakikalık film, Birleşik Krallık'ın yanı sıra Malta, Fransa ve Fas'ta çekildi (Apple TV)
2 saat 38 dakikalık film, Birleşik Krallık'ın yanı sıra Malta, Fransa ve Fas'ta çekildi (Apple TV)
TT

Fransızlar Napolyon'a demediğini bırakmadı: "Son derece yetersiz"

2 saat 38 dakikalık film, Birleşik Krallık'ın yanı sıra Malta, Fransa ve Fas'ta çekildi (Apple TV)
2 saat 38 dakikalık film, Birleşik Krallık'ın yanı sıra Malta, Fransa ve Fas'ta çekildi (Apple TV)

Fransız eleştirmenler, Ridley Scott'ın uzun zamandır beklenen Napolyon biyografisini beğenmedi. 

Filmin bu hafta Paris'te yapılan prömiyeri sonrasında eleştirmenler Napolyon (Napoleon) için "son derece yetersiz" ve "sıkıcı" ifadelerini kullandı.

Joaquin Phoenix'in Fransız imparatorunu canlandırdığı epik film, Britanya ve ABD'de övgü dolu eleştiriler almasına rağmen Fransa'daki eleştirmenleri kızdırdı.

"Çok Fransız karşıtı"

Le Point'te yazan tarihçi Patrice Gueniffey, Napolyon'u "Bir Britanyalı'nın filmi... Çok Fransız karşıtı" şeklinde eleştirdi.

GQ için yazan bir eleştirmen, filmden "sıkıldığını" söyledi ve Fransız askerlerinin Amerikan aksanıyla "Vive la France" (Çok yaşa Fransa) diye bağırmasının "yetersiz" ama "istemeden de olsa komik" olduğunu ekledi.

Le Figaro, filmin adının "Barbie ve Ken İmparatorluk Döneminde" olarak değiştirilmesi gerektiğini söyledi ve Napolyon'un "elinde silahı olan ve gözyaşı dökmeye hazır duygusal bir vahşi" olarak tasvir edildiğini ekledi.

Kanada'nın Fransızca yayın yapan gazetesi Le Devoir ise "Waterloo değil ama Austerlitz de değil" başlığını atarak Napolyon'un Belçika'daki nafile son direnişine atıfta bulundu.

Napolyon'un mutlak yenilgisiyle sonuçlanan Waterloo Savaşı, Avrupalı güçler arasında 23 yıl süren silahlı mücadelenin sonunu getirmişti. Üç İmparator Savaşı olarak da bilinen Austerlitz Muharebesi'yse, Napolyon Bonapart'ın elde ettiği en büyük zafer diye kabul ediliyor.

"Ne yaptığını bilmiyor"

Makale, Joaquin Phoenix'in hayat verdiği Napolyon'u "ne yaptığını bilmiyor gibi görünen huysuz bir çocuk" diye tanımladı. 

Türkiye'de 24 Kasım'da gösterime girecek film, bazı tarihçiler tarafından da "tarihsel yanlışlıklar olduğu" iddiasıyla eleştirilmişti.

BBC Radyo 4'ün Today Programında konuşan Fransız akademisyen Dr. Estelle Paranque, Napolyon'daki yanlışlıkları kabul etmekle birlikte "bunun bir film olduğunu, belgesel olmadığını" ısrarla vurguladı.

Ancak Scott'ın Marie Antoinette'in idamını tasvir edişinden bahsederken şunları söyledi: 

Bu beni biraz rahatsız etti çünkü onu biraz korkusuz ve enerjik göstermiş ve o zamanlar gerçekten de öyle değildi.

Diğer eleştirmenler de Antoinette giyotine gönderilirken Napolyon'un orada bulunmadığına dikkat çekti.

Dr. Paranque şunları ekledi: 

Sonunda ağırbaşlı kalmaya çalıştı ama o kadar cesur olacağını sanmıyorum. Ve tabii ki Napolyon da orada değildi.

Filmin vizyona girmesine kısa bir süre kala Scott, Napolyon'da tarihsel yanlışlıklar olduğuna dair eleştirilere sert bir yanıt vermişti:

İşine bak. 

Independent Türkçe



Tazmanya kaplanını "diriltme" çalışmalarında büyük gelişme: "Bugüne kadarki en eksiksiz genom"

Bilinen son Tasmanya kaplanı, 1936'da Hobart Hayvanat Bahçesi'nde hayatını kaybetti (NFSA)
Bilinen son Tasmanya kaplanı, 1936'da Hobart Hayvanat Bahçesi'nde hayatını kaybetti (NFSA)
TT

Tazmanya kaplanını "diriltme" çalışmalarında büyük gelişme: "Bugüne kadarki en eksiksiz genom"

Bilinen son Tasmanya kaplanı, 1936'da Hobart Hayvanat Bahçesi'nde hayatını kaybetti (NFSA)
Bilinen son Tasmanya kaplanı, 1936'da Hobart Hayvanat Bahçesi'nde hayatını kaybetti (NFSA)

Soyu tükenen Tazmanya kaplanını geri getirmeye çalışan şirket, bugüne kadarki en eksiksiz genomu elde ettiklerini öne sürerek önemli bir adıma imza attıklarını duyurdu. 

İnsanların avlaması sonucu popülasyonu gittikçe azalan Tazmanya kaplanlarının son üyesi, 1936'da Avustralya'daki bir hayvanat bahçesinde ölmüştü. 

Son yıllarda hız kazanan "türdiriltimi" çalışmalarında geri getirilmeye çalışılan türlerden biri de bu etçil hayvan.

Türdiriltimi çalışmaları, soyu tükenmiş türlerin birebir aynısından ziyade onlara benzer canlıları getirmeyi amaçlıyor.

ABD merkezli biyoteknoloji şirketi Colossal Biosciences, Tazmanya kaplanlarını geri getirmek için 2022'de Avustralya'daki Melbourne Üniversitesi'yle işbirliğine başlamıştı.

Australian Broadcasting Corporation'ın haberine göre ekip, soyu tükenmiş bir canlıya ait "bugüne kadarki en eksiksiz" genomu elde etti.

Bugün (17 Ekim) Sidney'de yapılacak bir etkinlik öncesinde gelişmeleri duyuran araştırmacılar, "yüzde 99,9'dan daha doğru" bir Tazmanya kaplanı genomuna ulaştıklarını iddia ediyor.

Bilim insanları derisi yüzülerek etanol içinde 110 yıl boyunca muhafaza edilen bir kafa örneğini kullanarak hayvanın DNA diziliminin büyük bir kısmının yanı sıra RNA'sını da elde ettiklerini öne sürüyor.

RNA parçalarının Tazmanya kaplanı hayattayken farklı dokularda devreye giren genleri tespit etmeye katkı sağlaması bekleniyor. Bilim insanları bu sayede hayvanın neyi tadabildiği, koklayabildiği, görebildiği ve beyninin nasıl çalıştığını anlamayı umuyor.

Çalışmaya liderlik eden Dr. Andrew Pask, zaman içinde bozulmaya epey yatkın olan RNA'nın korunması sayesinde hayvanın "biyolojisini hayal edemedikleri seviyede anlamayı" umuyor.

Öte yandan çalışmada yer almayan bazı uzmanlar bulguların hakem onayından geçmesini beklemeyi tercih ediyor. 

Avustralya Müzesi Araştırma Enstitüsü Baş Bilim İnsanı Prof. Kris Helgen soyu tükenmiş bir türde böyle bir sonuca ulaşılmasını takdir ederken, genomun yapbozun sadece bir parçası olduğunu belirtiyor. 

Prof. Helgen ayrıca Tazmanya kaplanının geri getirilme ihtimali olmadığını düşünüyor. 

Daha önce yünlü mamutları diriltme projesinde Colossal Biosciences'la çalışan biyoteknoloji uzmanı Dr. Parwinder Kaur da hakemli dergilerdeki yayınları beklediğini ifade ediyor.

Fakat Dr. Kaur özellikle yapay üreme alanındaki gelişmeden dolayı heyecan duyduğunu söylüyor. 

Colossal Biosciences son duyurusunda, Tazmanya kaplanlarının yaşayan en yakın akrabası olan keseli türü Sminthopsis crassicaudata'da yumurtlamayı tetiklediklerini öne sürdü. 

Şirket, Tazmanya kaplanlarının genomu tamamlandığında bunu, üretilen yumurtalara enjekte etmeyi planlıyor. Ayrıca bu canlıların, geri getirilmeye çalışılan hayvanlara taşıyıcı annelik yapması planlanıyor. 

Yapay bir rahim cihazı üzerine de çalışan araştırmacılar, hamileliğin başından ortasında kadar embriyoların burada gelişebildiğini iddia ediyor.

Dr. Pask bütün bu gelişmelerin, 2025 başlarından itibaren hakemli dergilerdeki çalışmalarla destekleneceğini söylüyor. 

Diğer yandan türdiriltimi çalışmaları etik kaygılara da sebep oluyor. Geri getirilen hayvanların ve taşıyıcı annelerin yaşayabileceği sağlık sorunları, itirazların merkezinde yer alıyor. Ayrıca yünlü mamut gibi hayvanların yalnızlık çekeceğinden endişe duyanlar da var.

2000'de nesli tükenen Capra pyrenaica pyrenaica, 2003'te geri getirilmiş ancak akciğerlerindeki sorunlar nedeniyle sadece birkaç dakika yaşayabilmişti. 

Independent Türkçe, Australian Broadcasting Corporation, Live Science