Dünya, dönüm noktası niteliğindeki sıcaklık olan 2 santigrat dereceyi ilk kez aştı; geçici bir adım olsa da bilim insanları, iklim kriziyle mücadelede rotadan çok uzaklaşıldığı uyarısında bulunuyor.
Avrupa Orta Vadeli Hava Tahminleri Merkezi'nin (ECMWF) ön verilerine göre cuma günü küresel ortalama sıcaklık, kayıtların tutulmaya başlamasından bu yana ilk kez sanayileşme öncesi seviyelerden 2,06 derece daha yüksekti.
Bu kırılma geçici olsa da iklim krizinin en zararlı sonuçlarını önlemek için küresel Paris Anlaşması'nda belirlenen üst ısınma sınırı aşıldı.
Copernicus İklim Değişikliği Servisi Direktör Yardımcısı Samantha Burgess sosyal medyada yaptığı açıklamada şöyle dedi:
En iyi tahminimize göre küresel sıcaklığın 2,06 santigrat dereceyle, 1850-1900 (yani sanayileşme öncesi) seviyelerinin üzerine 2 santigrat dereceden fazla çıktığı ilk gün buydu.
Bu ön verilerin gerçek yaşamdaki gözlemlerle doğrulanması için birkaç haftaya ihtiyaç var.
Dünyadaki tüm meteoroloji istasyonlarından elde edilen verilerin ortalaması olan küresel sıcaklık, insanların sanayi devrimi sırasında aşırı miktarda petrol, doğalgaz ve kömür yakmaya başlamasından bu yana tırmanıyor.
2 derece sınırının aşılması Birleşmiş Milletler'in (BM) yeni bir raporunun, dünyanın bu yüzyılda 2,9 derecelik bir artışa doğru hızla ilerlediği uyarısında bulunmasıyla aynı dönemde gerçekleşti.
BM Çevre Programı'nın (UNEP) pazartesi günü yayımladığı Emisyon Açığı raporuna göre, Paris Anlaşması'nın alt sınırı olan 1,5 derecede kalma şansının olması için ülkelerin gelecek 6 yıl içinde emisyonlarını yüzde 42 azaltması gerekiyor.
DAHA FAZLA OKU
Fakat UNEP raporunda, büyük ölçüde fosil yakıtlardan kaynaklanan emisyonların geçen yıl yüzde 1,2 arttığı belirtildi.
Gezegenin, halihazırda 1,3-1,4 derece civarındaki sıcaklığı haziranda geçici olarak dönüm noktası niteliğindeki 1,5 dereceyi geçmişti.
Cuma günü geçici olarak aşılan 2 derece sınırı Paris Anlaşması'nın koyduğu sınırlarda başarısızlığa uğrandığı anlamına gelmese de iklim uzmanları zamanımızın daraldığını söylüyor.
Matematik ve bilgisayar bilimleri alanından emekli öğretim üyesi Eliot Jacobson, X'te şöyle yazdı:
Bu eğilim devam ederse, 2030'ların başında 1,5 santigrat derece aşılacak.
Isınmadaki her küçük artışla birlikte gezegen daha fazla zincirleme felaket ve aşırı hava olayı yaşıyor.
İklim krizinin, döngüsel bir fenomen olan El Nino'yla üst üste binerek çifte darbe vurması sonucu 2023'te sıcaklık, yangın, sel ve fırtına rekorları kırıldı. Bu yıl şimdiye kadarki en sıcak yıl olma yolunda ilerliyor.
Sivil toplum kuruluşu İklim Eylem Ağı Küresel Siyasi Strateji Başkanı Harjeet Singh, The Independent'a 2 derecelik artışın "sadece bir istatistik olmadığını", "hareket halindeki bir küresel iklim krizi" olduğunu söyledi.
Singh şöyle ekledi:
Fosil yakıtlara bağımlı bir kalkınma modelinin bedeli bu: Gezegene zarar veriyor ve hayatlara mal oluyor.
Eşi benzeri görülmemiş sıcaklıklar, iki hafta sonra Dubai'de başlayacak ve dünya liderlerinin emisyonları azaltmak için daha fazlasını yapma yönünde artan bir baskı altında kalacağı küresel iklim zirvesi Cop28'de bir aciliyet atmosferi yaratıyor.
Independent Türkçe
