Merakla beklenen devam filmi, can çekişen türü kurtarabilir

Gişe rekortmeni filmin devamının gelmesi neredeyse 30 yıl aldı

Helen Hunt ve Bill Paxton'ın rol aldığı Kasırga'nın devam filminin, 9 Temmuz 2024'te gösterime girmesi planlanıyor (Universal)
Helen Hunt ve Bill Paxton'ın rol aldığı Kasırga'nın devam filminin, 9 Temmuz 2024'te gösterime girmesi planlanıyor (Universal)
TT

Merakla beklenen devam filmi, can çekişen türü kurtarabilir

Helen Hunt ve Bill Paxton'ın rol aldığı Kasırga'nın devam filminin, 9 Temmuz 2024'te gösterime girmesi planlanıyor (Universal)
Helen Hunt ve Bill Paxton'ın rol aldığı Kasırga'nın devam filminin, 9 Temmuz 2024'te gösterime girmesi planlanıyor (Universal)

1990'larda gişede zirveye çıkan felaket filmleri, o dönemden bu yana keskin bir düşüş yaşıyor. Ancak 2024 yapımı bir devam filmi, bunca yıl sonra türü kurtarabilir.

1997 yapımı Kasırga'nın (Twister) devamı niteliğindeki Twisters, aylar sonra gösterime girecek olsa da film hakkında pek fazla şey bilinmiyor. 

Tür 20 yıldır bocalıyor

1970'lerde zirveye ulaşan felaket filmleri, özel efektlerdeki büyük gelişmelerle 1990'larda yeniden canlanmıştı. Ancak son 20 yıldır felaket filmi türü bocalıyor.

CGI (Bilgisayar Üretimli İmgeleme anlamına gelen kısaltma, yeşil ekran teknolojisinin çok daha geliştirilmiş bir versiyonu) da dahil olmak üzere özel efektlerdeki gelişmeler, 2000 öncesinde dünyanın sonu teorilerine duyulan hayranlıkla birleşince, felaket filmleri türünün gelişmesi için mükemmel ortamı yarattı. 

Bu 10 yıl içinde Kasırga, Yanardağ (Volcano), Dante Yanardağı (Dante's Peak), Derin Darbe (Deep Impact), Armageddon ve Titanic gibi bir sürü felaket filmi yapıldı. 

Takip eden 20 yıl boyunca, Yarından Sonra (The Day After Tomorrow) ve Kıyamet Günü (Impossible) gibi birkaç hit film çekilse de bu türün modası büyük ölçüde geçti. 

Ödüllü filmlerin yönetmeni

11 Eylül ve Katrina Kasırgası gibi gerçek yıkımlar, felaketlere realist yaklaşımlara karşı olumsuz bir tepki yarattı.

Türün hayranlarının merakla beklediği Twisters'ı, gişe rekortmeni yapımlara değil Minari gibi ödüllü filmlere imza atan Lee Isaac Chung yönetecek. 

Eleştirmenlere göre bu durum, Twisters'a 1990'ların felaket filmlerinden farklı bir yaklaşım getirebilir. 

Dolayısıyla devam filmi, yıkım sahnelerine odaklanan bir başka aksiyondan fazlası olabilir. Bu da felaket filmlerinin yeniden canlanmasına ilham verebilir.

Senaryosunu Mark L. Smith'in kaleme aldığı Twisters'ın başrollerinde Daisy Edgar-Jones, Glen Powell ve Anthony Ramos yer alıyor.

Oyuncuların grevi nedeniyle ara verilen çekimlere kısa süre içinde yeniden başlanması planlanıyor.

Independent Türkçe, ScreenRant, Collider



Otizmde devrim niteliğinde gelişme

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Otizmde devrim niteliğinde gelişme

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Araştırmacılar, otizmin 4 alt tipini keşfederek bu genetik durumun altında yatan biyolojiyi anlamaya yönelik "dönüştürücü bir adım" attı.

Princeton Üniversitesi ve Simons Vakfı'ndan bilim insanları, otizm kohort çalışması SPARK'taki 5 bin çocuğun verilerini analiz ederek bireyleri özellik kombinasyonlarına göre gruplandırdı.

Araştırmacılar belirli özelliklerle ilgili genetik bağlantılar aramak yerine, sosyal etkileşimlerden tekrarlayan davranışlara ve gelişimsel kilometre taşlarına kadar 230'dan fazla özelliği her bir kişide değerlendirdi.

Bu analiz sayesinde otizmin farklı genetik varyasyon modellerine sahip 4 alt tipini tanımlamayı başardılar.

Flatiron Enstitüsü'nde yardımcı araştırmacı bilim insanı ve çalışmanın ortak başyazarı Natalie Sauerwald, "Otizmin tek bir biyolojik hikayesi değil, birden fazla farklı anlatısı olduğunu görüyoruz" diyor.

Bu, geçmişteki genetik çalışmaların neden genellikle yetersiz kaldığını açıklamaya katkı sağlıyor; aslında birbirine karışmış birden fazla farklı bulmacaya baktığımızı fark etmeden bir yapbozu çözmeye çalışıyorduk. Bireyleri ilk başta alt tiplere ayırana kadar resmin tamamını, genetik örüntüleri göremedik.

Bu 4 alt tip Sosyal ve Davranışsal Zorluklar, Gelişimsel Gecikmeyle Birlikte Karma OSB (Otizm Spektrum Bozukluğu), Orta Derecede Zorluklar ve Geniş Çaplı Etkilenme olarak belirlendi.

İlk tip, otizmi olmayan çocuklarla benzer bir hızda gelişimsel kilometre taşlarına ulaşan fakat genellikle dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, anksiyete veya depresyon gibi eşlik eden sorunlar yaşayan çocukları kapsıyor.

İkinci tipte gelişimsel kilometre taşlarına ulaşmada gecikme görülürken eşlik eden rahatsızlıklara dair herhangi bir belirtiye rastlanmıyor.

Üçüncü tip olan Orta Derecede Zorluklar'da otizmle ilgili temel davranışlar olsa da diğer gruplar kadar güçlü değil. Otizmi olmayan çocuklarla benzer bir hızda kilometre taşlarına ulaşıyor ve eşlik eden rahatsızlıklar görülmüyor.

4. tipte en uç ve geniş kapsamlı zorluklar yaşanıyor.

Katılımcıların yüzde 37'sinin yer aldığı birinci ve yüzde 34'ünün bulunduğu üçüncü tip en yaygın gruplar. Yüzde 19'unu içeren ikinci ve yüzde 10'unun olduğu 4. tiplerse en nadir olanlar. 

Bulgular, genetik farklılıkların "yüzeyde benzeyen klinik görünümlerin ardındaki farklı mekanizmalara işaret ettiğini" vurguluyor.

Örneğin hem Geniş Çaplı Etkilenme hem de Karma OSB gruplarındaki çocuklar gelişimsel gecikme ve zihinsel engellilik gibi bazı önemli özellikleri paylaşıyor. Ancak ilk grupta, ebeveynlerden geçmeyen de novo mutasyonların en yüksek oranı görülürken, ikinci grubun nadir kalıtsal genetik varyantları taşıma olasılığı daha fazla.

Bulgular otizmin sadece 4 alt tipi olduğu anlamına gelmiyor; en az 4 tane bulunduğunu ve bunların hem klinik seviyede hem de genom düzeyinde araştırmalar için anlamlı olduğunu gösteren veri odaklı bir çerçevenin keşfedilmesini sağlıyor.

Otizmle mücadele eden ailelerin, çocuklarının hangi otizm alt tipine sahip olduğunu bilmesi yeni bir netlik, kişiye özel bakım, destek ve topluluk imkanı sunabilir.

Independent Türkçe