Peru'daki buzulların alanı yarım yüzyılda yüzde 56 oranında azaldı

Peru'nun Ancash bölgesindeki Huascaran Doğa Koruma Alanı'nda yer alan Ragopaquinan Gölü... Peru'da diğer tüm ülkelerden daha fazla tropikal buzul bulunuyor ancak küresel ısınmaya bağlı olarak artan sıcaklıklar buz kütlelerinin küçülmesine yol açıyor (Reuters)
Peru'nun Ancash bölgesindeki Huascaran Doğa Koruma Alanı'nda yer alan Ragopaquinan Gölü... Peru'da diğer tüm ülkelerden daha fazla tropikal buzul bulunuyor ancak küresel ısınmaya bağlı olarak artan sıcaklıklar buz kütlelerinin küçülmesine yol açıyor (Reuters)
TT

Peru'daki buzulların alanı yarım yüzyılda yüzde 56 oranında azaldı

Peru'nun Ancash bölgesindeki Huascaran Doğa Koruma Alanı'nda yer alan Ragopaquinan Gölü... Peru'da diğer tüm ülkelerden daha fazla tropikal buzul bulunuyor ancak küresel ısınmaya bağlı olarak artan sıcaklıklar buz kütlelerinin küçülmesine yol açıyor (Reuters)
Peru'nun Ancash bölgesindeki Huascaran Doğa Koruma Alanı'nda yer alan Ragopaquinan Gölü... Peru'da diğer tüm ülkelerden daha fazla tropikal buzul bulunuyor ancak küresel ısınmaya bağlı olarak artan sıcaklıklar buz kütlelerinin küçülmesine yol açıyor (Reuters)

Peru Çevre Bakanlığı'nın Perşembe günü açıkladığı rapora göre, küresel ısınma son 53 yılda Peru'daki buzulların toplam alanının yüzde 56'sının erimesine neden oldu. Söz konusu raporda bu gelişmenin ise yeni göllerin oluşmasına yol açtığı belirtildi.

AFP'nin haberine göre, Peru Çevre Bakanlığı'na bağlı Ulusal Buzul ve Ekosistem Araştırmaları Enstitüsü tarafından yayınlanan bir raporda, ‘Peru'daki And Dağları'nın 1962'den bu yana bin 348 kilometrekarelik (yüzde 56) buz alanını kaybettiği’ belirtildi.

Ancash bölgesinde (kuzeyde) deniz seviyesinden 5 bin 200 metre yüksekliğe ulaşan ve Waskaran Milli Parkı’nın önemli noktalarından biri olan Pastoruri buzulunun alanı yüzde 50'den fazla azaldı.

Raporda buzulların erimesinin ‘yeni göllerin oluşmasına yol açtığı’ kaydedildi. Peru'da şu anda yaklaşık bin 81 kilometrekarelik bir alanı kaplayan 8 bin 466 cm buzul gölü bulunmaktadır.

Çevre Bakanı Albina Ruiz, bu gerçeğin iklim değişikliğiyle bağlantılı olduğuna inanıyor.

Ulusal Su Kurumu'na göre Peru, dünyanın en büyük tropikal dağ sırasına, tüm tropikal buzulların yüzde 71'ine ve dünyanın çeşitli yerlerinde kaydedilen 32 iklim tipinden 27'sine sahip.



Kelliğe sürpriz çözüm: Şeker jeli saçları yeniden çıkarıyor

Deoksiriboz, DNA diye de bilinen deoksiribonükleik asidin oluşumunda etkili (Unsplash)
Deoksiriboz, DNA diye de bilinen deoksiribonükleik asidin oluşumunda etkili (Unsplash)
TT

Kelliğe sürpriz çözüm: Şeker jeli saçları yeniden çıkarıyor

Deoksiriboz, DNA diye de bilinen deoksiribonükleik asidin oluşumunda etkili (Unsplash)
Deoksiriboz, DNA diye de bilinen deoksiribonükleik asidin oluşumunda etkili (Unsplash)

Pek çok kişi saçlarının azalmasını dert ederken bilim insanları da çözüm için uğraşıyor. 

Birleşik Krallık'taki Sheffield Üniversitesi ve Pakistan'dan COMSATS Üniversitesi'ndeki araştırmacılarsa bu konuya odaklanmadıkları bir çalışma sırasında ilginç bir bulguya rastladı. 

Vücutta kendi kendine oluşan bir şeker cinsi olan deoksiribozun bölgesel uygulamada farelerin yarasını nasıl iyileştirdiğini araştıran bilim insanları, yaraların etrafındaki tüylerin normalden daha hızlı uzadığını fark etti. 

Bunun üzerine testosteron kaynaklı tüy kaybı yaşayan erkek farelerin sırtlarındaki kılları alıp onlara düşük dozda deoksiriboz jeli verdiler.

Kılların çıplak deriden kalın, uzun ve sağlıklı bir şekilde çıktığı görüldü. 

Jelin minoksidil adlı ilaçla aynı etkiyi sağladığı tespit edildi. Kılların yüzde 80-90'a varan oranda yeniden uzadığı saptandı. 

Hem jel hem de minoksidilin verildiği durumlardaysa anlamlı bir farka rastlanmadı. 

Sheffield Üniversitesi'nden Sheila MacNeil çalışmalarıyla ilgili şöyle diyor:

Araştırmamız saç kaybında, doğal bir şekilde oluşan deoksiriboz şekerini kullanıp kıl foliküllerine giden kanı artırarak saçın uzamasını sağlamak kadar basit bir çözümü ortaya koyuyor.

ık8ol
Üç haftalık süreçte çekilen fotoğraflar etkiyi gözler önüne serdi (Muhammad Anjum ve çalışma arkadaşları/COMSATS)

Kalıtsal kellik ya da erkek tipi saç dökülmesinde genler, hormon seviyeleri ve yaşlanma rol oynuyor. 

ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) toplumun yüzde 40'ını etkileyen bu duruma dair yalnızca iki ilacı onayladı. 

Minoksidilin etkili olmadığı durumlarda finasterid kullanılıyor. Vücuttaki testosteron akışını sağlayan bu ilaç, henüz kadınların kullanımına açık değil.

Erkeklerde saç kaybını yüzde 80-90 azaltabilen bu ilaç, bir kere başlandığında bırakılamıyor. Ereksiyon bozukluğu, göğüs ve testis ağrısı, düşük libido ve depresyon gibi yan etkileri de var.

Deoksiriboz jeli insanlarda olumlu sonuç verebilirse kemoterapi sonrasında saç, kaş ve kirpiklerini kaybedenler dahi bu tedaviden faydalanabilir. 

Frontiers in Pharmacology adlı bilimsel dergide yayımlanan makalenin yazarlarından MacNeil şöyle diyor:

Araştırmamız henüz çok erken safhada ancak sonuçlar umut verici ve daha fazla araştırma yapılmasını gerektiriyor.

Independent Türkçe, ScienceAlert, MDLinx