Üç yıllık gemi seyahati için İstanbul'a gelen yolcular ortada kaldı

Hayallerindeki seyahat için yüzbinlerce dolar masraf yapmışlardı

MV Lara diye adlandırılması planlanan 627 kamaralı geminin, 1266 yolcu kapasiteli olduğu belirtilmişti (Life at Sea Cruises)
MV Lara diye adlandırılması planlanan 627 kamaralı geminin, 1266 yolcu kapasiteli olduğu belirtilmişti (Life at Sea Cruises)
TT

Üç yıllık gemi seyahati için İstanbul'a gelen yolcular ortada kaldı

MV Lara diye adlandırılması planlanan 627 kamaralı geminin, 1266 yolcu kapasiteli olduğu belirtilmişti (Life at Sea Cruises)
MV Lara diye adlandırılması planlanan 627 kamaralı geminin, 1266 yolcu kapasiteli olduğu belirtilmişti (Life at Sea Cruises)

Lüks bir gemiyle üç yıllık dünya seyahati için yüzbinlerce dolara varan masraf yapan yolcu adaylarının hayalleri karaya oturdu.

İş insanı Vedat Uğurlu'nun kurduğu Miray Denizcilik'e bağlı Life at Sea Cruises, 30 Kasım'da başlaması planlanan seyahati yolcu gemisi eksikliği gerekçesiyle iptal ettiğini duyurdu.

Şirket 19 Kasım'da yaptığı açıklamada ücret iadesi sözü verdi.

7 kıta gezecek geminin ilk olarak 1 Kasım 2023'te İstanbul'dan demir alması planlanıyordu ancak bu kalkış daha sonra 11 Kasım'da Hollanda'nın Amsterdam kentine ertelendi.

Fakat bu erteleme son olmadı. Yeni kalkış tarihi 30 Kasım olarak güncellendi.

CNN'de 24 Kasım'da yayımlanan, "Üç yıllık gemi yolculuğu iptal edildi" başlıklı haberde, 17 Kasım'da şirketin eski CEO'su tarafından bu kalkışın da iptal edildiği belirtildi.

İstanbul'a gelenler dönecek bir evleri olmadığını belirtti

Öte yandan gemideki 111 kamara için rezervasyon yapan yolcuların bir kısmı kalkış tarihinden önce geldikleri için İstanbul'da kalmış durumda.

Bazı yolcular da hayallerindeki seyahati gerçekleştirmek için evlerini sattıkları ya da kiraya verdiklerini söyleyerek dönecek bir yerleri olmadığını belirtiyor.

CNN'de yer alan habere göre geri ödemelerin aralık ortasından itibaren taksitler halinde yapılacağını belirten şirket, iadelerin şubata kadar tamamlanacağını söyledi.

Şirket bununla birlikte, 1 Aralık'a kadar konaklama ve İstanbul'da mahsur kalan herkesin eve dönüş masraflarını da karşılamayı teklif etti.

Yolculardan biri, ödediği parayı geri alana kadar adını vermek istemediğini belirterek, "Şu anda gidecek hiçbir yeri olmayan birçok insan var. Bazılarının gidecek yeri planlayabilmesi için bile paraya ihtiyacı var" dedi.

Gemiyi Yunan şirketi satın aldı

Life at Sea Cruises, ABD'li yolcu şirketi Carnival Corp'un Alman ortağı AIDA Cruises'ın geçen yaz emekliye ayırdığı AIDAaura'yı satın almayı düşünüyordu.

Şirket, eylül sonuna kadar gemiyi yenilemeyi planlıyordu.

Fakat iki ayı bulan belirsizlikten sonra Yunan yolcu şirketi Celestyal Cruises, 16 Kasım'da AIDAaura'yı kendi filosuna kattığını duyurdu.

"O kadar büyük bir şirket değiliz"

Farklı bir şirkete satıştan birkaç gün önce istifa eden Life at Sea'nin eski CEO'su Kendra Holmes 17 Kasım'da 15 dakikalık bir video paylaştı.

Paylaştığı videoda şirket adına konuşmadığının altını çizen Holmes, seyahatin iptal edildiğini duyurdu.

Videonun yayımlanmasından iki gün sonra Uğurlu da iptalden dolayı üzgün olduğunu ancak paralarının gemiyi almaya yetmediğini açıkladı.

Ortadoğu'da son dönemde yaşanan huzursuzluk nedeniyle yatırımcıların vazgeçtiğini öne süren Uğurlu, Miray Denizcilik'in bir gemiye 40-50 milyon dolar verecek kadar büyük olmadığını belirtti.

Şirket, yolculuğu gerçekleştirmek için hâlâ başka alternatiflere baktığını ifade etti.

Uğurlu, 1 Aralık'ta sefere çıkamadıkları takdirde tüm yolculara başka bir seyahat tarihi teklif edeceklerini ya da paralarını iade edeceklerini söyledi. 

Şirket yolcularına bu yılın başlarında, denizde gerçek bir yaşam vaat ettikleri yolcularına 140 ülkede 382 limana ayak basma sözü vermişti.

En düşük kamaranın yıllığının 30 bin dolardan (86 bin Türk lirası) başladığı seyahatin fiyatı sunulan lüks ve konforla birlikte de artıyordu.

Independent Türkçe, CNN, Daily Mail



Ölüme yakın deneyimlerde zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
TT

Ölüme yakın deneyimlerde zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)

Ölümle burun buruna gelen kişiler, yaşadıkları deneyim sırasında zamanın durmuş veya yavaşlamış gibi geldiğini sıkça bildiriyor. 

Başından böyle bir olay geçmeyen kişilerin aklına film sahneleri gelecektir. Örneğin bir trafik kazasında hayatını kaybetmekten kıl payı kurtulan bir karakter etrafına bakarken, sahne daha yavaş akıyor. 

Ölüme yakın deneyimler üzerine çalışan psikiyatr Bruce Greyson'ın 1980-1990'larda yaptığı çalışmalarda, bu türden deneyimler yaşayan kişilerin yaklaşık yüzde 70'i "zamanın durduğunu veya anlamını yitirdiğini" bildirmişti. 

Peki bu travmatik olaylar neden böyle bir etki yaratıyor ve zamanın nasıl algılandığı hakkında neler söylüyor? 

İnsanlar zamanı nasıl algılıyor?

Liverpool John Moores Üniversitesi'nde zaman psikolojisi üzerine çalışan Dr. Ruth Ogden, yıllar önce geçirdiği bir trafik kazasından sonra bu alana ilgi duymaya başlamış. 

Psikoloji hocası, Conversation için kaleme aldığı yazıda, başka bir araçla çarpıştıktan sonra adeta zaman durmuş gibi hissettiğini anlatıyor.  

15 yıl boyunca ölüme yakın deneyimlerde neden zamanın yavaşladığı ve zamanın nasıl algılandığı üzerine araştırmalar yürüten Dr. Ruth Ogden ulaştığı sonuçları şöyle açıklıyor:

Biz saniyeleri ve dakikaları mükemmel bir doğrulukla kaydeden saatler gibi değiliz. Bundan ziyade beynimiz, zamanı çevremizdeki dünyaya duyarlı bir şekilde algılamaya ayarlanmış gibi görünüyor.

Dr. Ogden, beynin duygusal ve fizyolojik uyarılmayı düzenleyen bazı bölgelerinin, aynı zamanda zamanın işlenmesinde de rol oynadığını ekliyor. 

Bu nedenle duygular yoğunlaştığı sırada beynin zaman algısı da etkileniyor. Örneğin keyifli vakit geçirirken zaman uçup gidiyor ve sıkıcı ortamlarda geçmek bilmiyor. 

Ölüme yaklaşınca zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyimlerde zamanın neden yavaşladığı kesin olarak bilinmiyor. Bilim insanları bunun altında savaş ya da kaç tepkisinin yattığını düşünüyor. Evrimsel süreçte hayatta kalma içgüdüsü olarak gelişen bu tepki, tehdit anında ortaya çıkıyor.

Tehlike karşısında beyin daha hızlı çalıştığı için ölüme yakın deneyim yaşayan kişiler çevrelerinin daha yavaş hareket ettiğini görüyor. 

Psikoloji ve Ruh Sağlığı Sınır Alanları Enstitüsü'nden araştırmacı Marc Wittmann bu durumu şöyle açıklıyor:

Organizma çevresel uyaranları normalden daha hızlı işleyerek kişinin daha kolay tepki vermesini sağlıyor. Daha hızlı algılamak, düşünmek ve hareket etmek hayatta kalmak için avantaj demek.

Yaşlandıkça zaman daha mı hızlı akıyor?

Herkes ölüme yakın bir deneyim yaşamayabilir fakat birçok kişi yaşı ilerledikçe zamanın akıp gittiğinden yakınıyor. 

Geçmişe bakınca çocukken vakit daha yavaş akıyormuş gibi gelirken, yetişkinlikle beraber sanki göz açıp kapayıncaya kadar yıllar geçiyor.

Bilim insanları bu durumun birkaç nedeni olduğunu söylüyor. Örneğin çocukken bir yıl, yaşanan sürenin daha büyük bir kısmına tekabül ediyor. Nörolog Santosh Kesari "10 yaşındaki bir çocuk için bir yıl, hayatının yüzde 10'u. 60 yaşındaki biri için ise hayatının yüzde ikisinden daha azı" diyor. 

Ayrıca çocukken sürekli yeni şeylerle karşılaşmak, hafızada daha kalıcı etkiler bırakıyor. Kesari şu ifadeleri kullanıyor:

Zamanı unutulmaz olaylarla ölçüyoruz ve yaşlandıkça hatırlanmaya değecek daha az yeni şey yaşanıyor. Bu da çocukluğun daha uzun sürmüş gibi görünmesine yol açıyor.

Bilim insanın burada bahsettiği, zamanın o an içinde nasıl algılandığından ziyade, nasıl hatırlandığı. 

Yine de bazı çalışmalarda çocukken zamanın akışının daha yavaş algılandığı bulunmuştu. Nörobilimci Patricia Costello, çocukların gelişim aşamasında olduğunu belirterek "Sinirsel iletimleri yetişkinlere kıyasla fiziksel olarak daha yavaş. Bu da zamanın geçişini algılama biçimlerini etkiliyor" diyor:

Yetişkinliğe ulaşınca zaman devrelerimiz kablolamayı tamamlıyor ve zamanın geçişini doğru bir şekilde nasıl kodlayacağımızı deneyimlerimizle öğreniyoruz.

Yaşlanınca zamanın daha hızlı akıyormuş gibi gelmesi, büyük ölçüde yeni deneyimlerin azlığıyla ilişkilendiriliyor. Costello bu histen kurtulmak isteyenlere hayatlarına yenilik katmasını öneriyor.

Bilim insanı "Her şeyin çok hızlı geçip gittiği, kendi hayatımızı kaçırdığımız hissini nasıl durdurabiliriz? İş dönüp dolaşıp yeni şeyler öğrenmeye geliyor" diyerek ekliyor: 

Yeni bir beceri öğreniyor musunuz? Farklı bir şeyler pişiriyor musunuz? Mümkün olduğunca hayatınıza yenilik katmak, anıların öne çıkmasını sağlayacak ve bir bakıma zamanı uzatacaktır.

Independent Türkçe, Conversation, Psychology Today, NBC News