Sensör teknolojili giysi engellilerin hayatını kolaylaştıracak

Kas aktivasyonu için geliştirilen sentetik giysi
Kas aktivasyonu için geliştirilen sentetik giysi
TT

Sensör teknolojili giysi engellilerin hayatını kolaylaştıracak

Kas aktivasyonu için geliştirilen sentetik giysi
Kas aktivasyonu için geliştirilen sentetik giysi

10 yıldan fazla bir süre önce küçük kızına beyin felci (Serebral palsi) teşhisi konulduğu sırada Mühendis Jeremiah Robison, Silikon Vadisi’nde giyilebilir teknoloji üzerinde çalışıyordu. Kızının yürüme zorluğu artarken, mühendis, kızının etrafta dolaşmasını kolaylaştırmaya nasıl yardımcı olabileceğini düşündü. Kızının durumu ile ilgili olarak ‘Teknolojinin sunduğu en iyi şey koltuk değnekleri, yürüteçler ve tekerlekli sandalyelerdi’ dedi.

Sensör teknolojili giysiler

Sonunda yeni bir şey üzerinde çalışmaya başladı. Bu teknoloji, kızının yürüyüşünü izleyebilecek sensörlerle donatılmış giysiler ve her adımına yardımcı olmak için bacaklarındaki kasları uyarabilen küçük elektrotlardan oluşuyordu.

İlham kısmen, bir terapistin kızının yürümesine yardım ettiği fizik tedavi randevularından geldi. Robison, “Terapisti ona elektrotlar takıyor ve belirli bir kasın harekete geçirilmesini istediğinde bastığı iki düğmeyle arkasında yürüyordu” dedi. Başka bir randevuda doktorlar onun yürüyüşünü analiz etmek için sensörler kullandı. Robison ise her iki yaklaşımı birleştiren ve her zaman giyilebilecek kişiye özel kıyafetler tasarlamanın mümkün olabileceğini fark etti.

Felçli hastalar için tasarlanmış basit bir giyilebilir cihaz zaten mevcuttu, ancak yalnızca tek bir kası uyarabiliyordu, bu durum her bir elektrotun manuel olarak yerleştirilmesini gerektiriyordu ayrıca kişinin kaslarının nasıl tepki verdiğini ölçebilecek sensörlere sahip değildi. Robison bazılarının tasarımının giysiye değil hapishane bileziğine benzediğini de söyledi. Robison 2018 yılında garajında, bacaklardaki tüm önemli kasları hedef alan biyonik külotlu çorapların prototipini yapmaya başladı.

2019’un sonunda Cionic adlı yeni girişiminin çalışan bir prototipi vardı. Kızı ilk ürün test uzmanı oldu ve salgın başladığında, daha büyük denemeler yapılıncaya kadar geçici olarak bunu test eden tek kişi oldu. 2021 yılına gelindiğinde Nöral Kılıf adı verilen son tasarım Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi’ne (FDA) sunuldu. 2022 yılında onaylandı ve bu yılın başında piyasaya çıktı. Kişinin ihtiyacına bağlı olarak tek bacağa veya her iki bacağa birden giyilebiliyor.

Sağlık araçları ve uygulamaları

Cihazın ilk müşterileri multipl skleroz, serebral palsi hastaları ve felç geçiren kişilerdi. Robison, “Hastalarımızdan duyduğumuz en önemli şeylerden biri, her adımda düşmekten korkarken yürümenin ne kadar yorucu olduğu” ifadelerini kullandı. Yeni ürünle birlikte “Daha dayanıklı bir şekilde daha uzun mesafe yürüyebiliyor, sevdikleriyle sohbet edebiliyor, günlük yaşam aktivitelerini yapabiliyorlar. Bu bize hafife alınacak bir şey gibi görünüyor. Ancak yürüyebilmek bağımsızlığın çok temel bir parçası” ifadelerini de sözlerine ekledi.

Alet, taktığınız anda yardımcı olmaya başlıyor. 30’lu yaşlarında MS Hastalığı (Multiple Skleroz) bir anne cihazı denemek için randevu aldı. randevuya tekerlekli sandalyeyle geldi ve fizik tedavi seansı sırasında 6 metre yürüyebildiğini söyledi. Robison randevu hakkında “Cihazı taktık ve bastonla yürümeye başladı, sonra şaşkınlıkla bize yürümeyi düşünmesine gerek olmadığını söyledi. Daha sonra bastonu elinden bırakıp koridorda bir aşağı bir yukarı yürümeye başladı. Bizimle görüşmesinin üzerinden 6 ay geçti. Bir videosunda gördüğümüze göre bugün çocuklarıyla birlikte bahçesinde oynayabiliyor” dedi.

Şirket, sağır ve işiten insanlar arasındaki konuşmalar için gerçek zamanlı altyazılar oluşturmak amacıyla yapay zekayı kullanan bir uygulama olan Ava’ya da yatırım yapıyor. Aynı zamanda, engelli kişilerden iş arayanları onlara uygun işlerle eşleştirmeye yardımcı olan bir iş platformu olan Inclusively’yi ve nöro çeşitliliğe sahip insanlar için çevrimiçi bir öğrenme platformu olan Daivergent’i de destekliyor.

İstatistikler, 2050 yılına kadar ABD nüfusunun beşte birinin bir tür hareket engelinden muzdarip olacağını gösterdiği için bu alanda daha iyi teknolojilere yönelik ihtiyaç giderek artıyor.

Şarku’l Avsat tarafından Tribune Medya Hizmetlerinden tercüme edilmiştir



Bilim insanları dilin haritasını çıkardı

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Bilim insanları dilin haritasını çıkardı

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Diliniz kilo vermenizde anahtar olabilir mi? Yeni araştırma sayesinde bilim insanları bunun mümkün olabileceğini söylüyor.

Araştırmacılar ilk kez dilin ve şekerli tatları alan tat reseptörünün üç boyutlu yapısının haritasını çıkardı.

Bu reseptörler tatlı tadı veren çok sayıda farklı kimyasal maddeyi algılayabiliyor ve ekşi ya da acı tatlar için kullanılanlar gibi diğer reseptörlerin aksine çok hassas olmayacak şekilde evrimleşmiş. Bu da enerji ihtiyacımız nedeniyle şekerli gıdalara yönelmemize ve onları arzulamamıza neden oluyor.

Çarşamba günü yapılan açıklamaya göre, bu tatlı tat reseptörünün daha iyi anlaşılması, onu düzenleyecek ve şekere olan iştahımızı değiştirebilecek şeylerin keşfedilmesini sağlayabilir.

Columbia Üniversitesi ve Howard Hughes Tıp Enstitüsü'nde doktora sonrası araştırmacı olan Dr. Juen Zhang yaptığı açıklamada, "Şekerin obezitede oynadığı öncü rol göz ardı edilemez" dedi.

Bugün şekerin yerine kullandığımız yapay tatlandırıcılar, şeker yeme arzumuzu anlamlı şekilde değiştirmiyor. Artık reseptörün neye benzediğini bildiğimize göre, daha iyi bir şey tasarlayabiliriz.

Zhang, Cell adlı akademik dergide yayımlanan bulguların ortak baş yazarı.

Bu dönüm noktasına ulaşmak için Zhang ve ortak yazarları üç yıl çalıştı.

Reseptörü analiz etmek için kriyo-elektron mikroskopi adılı tekniği kullandılar. Dilin ve tatlı reseptörünün 3 boyutlu yapısının görüntülerini yakalamak için elektron ışınları ateşlediler.

İki ana yarıdan oluşan reseptör, sinekkapan bitkisine benzeyen bir bileşen içeriyor. Bağlanma cebi adı verilen bu parçanın yapısını bilmek, bazı insanların tatlılara karşı neden bu kadar hassas olduğunun daha iyi anlaşılmasını sağlayabilir.

Columbia Zuckerman Enstitüsü'nde baş araştırmacı ve çalışmanın ortak yazarı Dr. Anthony Fitzpatrick, "Bu reseptörün bağlanma cebini kesin bir şekilde tanımlamak, işlevini anlamak için kesinlikle hayati önem taşıyor" dedi.

"Tam şeklini bilerek, tatlandırıcıların neden ona bağlandığını ve reseptörü aktive eden veya işlevini düzenleyen daha iyi molekülleri nasıl geliştirebileceğimizi veya keşfedebileceğimizi anlayabiliriz" diye ekledi.

Tatlı tat reseptörü ağızda bulunmasına rağmen, vücudun her yerinde mevcut. Dolayısıyla, haritalar metabolizmayı inceleyen ek araştırmaları destekleyebilir. Bu araştırma, obeziteye karşı süregelen mücadeleye inanılmaz derecede yardımcı olabilir.

Obezite, her 5 çocuktan birini ve her 5 yetişkinden ikisini etkilediği ABD'de üstesinden gelinmesi gereken büyük bir sorun. Dahası, çok fazla şeker tüketmek kalp çevresinde ve karın bölgesinde daha fazla yağ birikimiyle ilişkilendiriliyor ki bu da kişinin sağlığı açısından riskli bir durum.

Fitzpatrick laboratuvarında araştırma teknisyeni ve çalışmanın ortak yazarı Andrew Chang, "İnsanlara yardımcı olabilmek için bilim anlayışımızı ileriye taşımaya çalışıyoruz" dedi.

Independent Türkçe