"Sınırsız bir sanat": İran'da dövme modası

Dövme İran'da açıkça yasaklanmış bir uygulama değil, ancak kimi muhafazakarlar bunun "ahlaksızlık", "sapkınlık" ve "Batılılaşma" ile bağlantılı görüyor

Dövme yaptırmak İran'da açıkça yasaklanmış bir uygulama değil (AFP)
Dövme yaptırmak İran'da açıkça yasaklanmış bir uygulama değil (AFP)
TT

"Sınırsız bir sanat": İran'da dövme modası

Dövme yaptırmak İran'da açıkça yasaklanmış bir uygulama değil (AFP)
Dövme yaptırmak İran'da açıkça yasaklanmış bir uygulama değil (AFP)

Tahran'ın kuzeyinde gözden uzak bir apartman dairesinde oluşturulmuş bir stüdyoda İranlı Şavn, öğrencilerinin titizlikle çizdiği dövmeleri gururla sergiliyor.

İran İslam Cumhuriyeti'nde 10 yılı aşk bir süredir "dövme sanatı"nı gizlice gelişiyor.

34 yaşındaki Şavn, bundan 8 ay önce bu sanatı uygulamak ve meraklılarına öğretmek için bu stüdyoyu açtı.

Sahne adını kullanan Şavn, AFP'ye yaptığı açıklamada, "İran'da dövme sanatçıları genellikle evde çalışıyor. Bu yıl burayı açıp akademiye çevirerek büyük bir risk aldık" dedi.

Dövme yaptırmak İran'da açıkça yasaklanmış bir uygulama değil. Fakat buna rağmen, kimi muhafazakarlar bunun "ahlaksızlık", "sapkınlık" ve "Batılılaşma" ile bağlantılı olduğunu düşünüyor.

Ancak son yıllarda dövme ülkede giderek popülerlik kazandı ve birçok genç dövmelerini halka açık yerlerde gururla sergiledi.

Şavn, "Yıllar önce müşteriler kimsenin göremeyeceği basit, küçük dövmeler isterdi ama artık durum böyle değil" dedi.

Bu büyüyen trendi göz önüne alan Şavn, Kirman şehrinde (güneydoğu) ve turistik Kiş adasında başka stüdyolar da açtı.

Ve artık "sınırsız bir sanat" olarak tanımladığı bu zanaatı öğrenmek isteyen 30'dan fazla öğrencisi var.

17 yıldır dövme sanatçısı olan Sean de "Artık toplumun her kesimi dövme yaptırmak istiyor" diye konuştu.

Son yıllarda pek çok İranlı Şii alim, dövmenin İslam hukukuna göre yasak olmadığını söylüyor.

İslam Cumhuriyeti Dini Lideri Ali Hamaney'in internet sitesinde, "Dövme, İslami olmayan bir kültürü teşvik etmedikçe yasak değildir" ifadesine yer verildi.

Ayrıca dövmenin çok açık olmaması tercih ediliyor.

Eylül 2022'de İran Voleybol Federasyonu, ulusal şampiyonaya katılmalarına izin verilmemesi cezası kapsamında dövmeli oyunculara dövmelerini kapatmaları çağrısında bulundu.

Spor Etik Kurulu, dövmelerini sergileyen çok sayıda tanınmış futbolcuyu da toplantıya çağırdı.
2019'da Tahranlı bir polis yetkilisi, "görünür ve alışılmadık dövmelere" sahip olmanın, ehliyet almak veya yenilemek isteyen kişilerin "psikolojik muayeneden" geçmesini gerektirebileceği konusunda uyardı.

Tesnim Haber Ajansı'nın bildirdiğine göre 2016 yılında yetkililer, "şeytani ve müstehcen semboller" çizmekle suçlanan bir "dövme sanatçısı çetesini" tutukladı.

27 yaşındaki kafe sahibi Bünyamin, kollarını ve boynunu kaplayan dövmeler nedeniyle bazılarının onu "suçlu" olarak nitelendirdiğini itiraf etti.

Bünyamin, "Dövme başlı başına bir suç değil. Ama herhangi bir şey olursa dövmeler yüzünden çete üyesi olma damgası nedeniyle tutuklanabilirsin" dedi.

Kadınlara gelince, İslam hukuku onların özellikle baş ve boynu örtmek gibi kıyafet kurallarına uymalarını şart koştuğu için bu zorluk daha da büyük.

Hamaney, İslami olmayan bir kültürü desteklemediği sürece dövmelerin yasak olmadığı kanaatinde (AFP)
Hamaney, İslami olmayan bir kültürü desteklemediği sürece dövmelerin yasak olmadığı kanaatinde (AFP)

Bu bağlamda bazıları dövmeyi bir meydan okuma olarak görüyor.

Tahran'daki stüdyolar, İran'daki kıyafet kuralını ihlal ettiği için güvenlik güçleri tarafından tutuklanan Kürt asıllı genç kadın Mahsa Amini'nin 2022'de hayatını kaybetmesinin ardından ülkeyi sarsan protesto hareketine atıfta bulunarak cilt üzerine "Kadın, Yaşam, Özgürlük" sloganını çizmeyi kabul etti.

Kolunda "Hiçbir şeyden korkma" mesajını taşıyan 26 yaşındaki hemşire Seher gibi diğer bazı kişiler, dövmeyi her şeyden önce kişiliklerini veya fikirlerini ifade etmenin bir yolu olarak görüyor.

Seher, "bu dövmelerin, özellikle de kamu sektöründe çalışmak istiyorsanız onun için sorun yaratabileceğini" biliyor.

Bu zorluklara rağmen Şavn'ın öğrencilerinden Kubo sanatını icra etmeye kararlı ve "Bugün genel olarak insanlar daha açık. Umarım bir dövme sanatçısı olarak kısıtlama olmadan çalışabilirim." İfadelerini kullandı.

Independent Arabia - Independent Türkçe



Eleştirmenlerin topa tuttuğu Vin Diesel filmi listelerde yükselişte

Dünyanın en çok kazanan oyuncularından 57 yaşındaki Vin Diesel, en çok Hızlı ve Öfkeli (Fast & Furious) serisinde canlandırdığı Dominic "Dom" Toretto karakteriyle tanınıyor (Lionsgate Films)
Dünyanın en çok kazanan oyuncularından 57 yaşındaki Vin Diesel, en çok Hızlı ve Öfkeli (Fast & Furious) serisinde canlandırdığı Dominic "Dom" Toretto karakteriyle tanınıyor (Lionsgate Films)
TT

Eleştirmenlerin topa tuttuğu Vin Diesel filmi listelerde yükselişte

Dünyanın en çok kazanan oyuncularından 57 yaşındaki Vin Diesel, en çok Hızlı ve Öfkeli (Fast & Furious) serisinde canlandırdığı Dominic "Dom" Toretto karakteriyle tanınıyor (Lionsgate Films)
Dünyanın en çok kazanan oyuncularından 57 yaşındaki Vin Diesel, en çok Hızlı ve Öfkeli (Fast & Furious) serisinde canlandırdığı Dominic "Dom" Toretto karakteriyle tanınıyor (Lionsgate Films)

Vin Diesel'ın eleştirmenlerce yerden yere vurulan 2015 yapımı fantastik aksiyon filmi Son Cadı Avcısı (The Last Witch Hunter), ABD'de Netflix'in en çok izlenen yapımları arasında ilk 5'e girmeyi başardı. Sinemalarda gösterime girmesinden yaklaşık 10 yıl sonra dijital platformda büyük ilgi gören film, eleştirmenlerden olumsuz yorumlar almasına rağmen 147 milyon dolarlık hasılatla gişede hatırı sayılır bir başarı yakalamıştı.

Yayın devi, Son Cadı Avcısı'nı 16 Haziran'da kütüphanesine ekledi. Filmin yakaladığı beklenmedik popülarite, ünlü aktörün yıllar önce duyurusunu yaptığı ancak uzun süredir geliştirme sürecinde takılı kalan devam filmi için umut verici bir gelişme olarak yorumlanıyor.

Son Cadı Avcısı, 2015'te vizyona girdiğinde "kasvetli ve ağır ilerleyen" bir yapım olarak değerlendirilmişti. Eleştiri derleme sitesi Rotten Tomatoes'daki beğeni puanı yalnızca yüzde 18 olan film, sinema yazarları tarafından topa tutulmuştu. İzleyiciler ise aksiyon ve fantastik unsurların birleştiği bu karanlık hikayeye yeniden ilgi göstermeye başladı. 

Yönetmen koltuğunda Salgın (The Crazies) ve Sahara'yla tanınan Breck Eisner'ın oturduğu filmde ortaçağ savaşçısı Kaulder, kara vebayı insanlığın üzerine salan Kötü Cadı Kraliçe'yle mücadele ediyor.

2015 yapımı filmde Diesel'a Game of Thrones'la tanınan İskoç aktris Rose Leslie, Yüzüklerin Efendisi (The Lord of the Rings) serisinin yıldızı Elijah Wood ve usta aktör Michael Caine gibi isimler eşlik ediyor.

Yapımın platformdaki başarısı, eleştirmenlerin olumsuz yorumlarına rağmen Vin Diesel'ın canlandırdığı güçlü karaktere hâlâ büyük bir ilgi olduğunu gösteriyor. Diesel da projeye olan inancını sürdürüyor ve zaman zaman sosyal medya hesaplarından yaptığı paylaşımlarda yılan hikayesine dönen devam filmiyle ilgili ipuçları vermeye devam ediyor.

Independent Türkçe, ScreenRant, Collider