"Sınırsız bir sanat": İran'da dövme modası

Dövme İran'da açıkça yasaklanmış bir uygulama değil, ancak kimi muhafazakarlar bunun "ahlaksızlık", "sapkınlık" ve "Batılılaşma" ile bağlantılı görüyor

Dövme yaptırmak İran'da açıkça yasaklanmış bir uygulama değil (AFP)
Dövme yaptırmak İran'da açıkça yasaklanmış bir uygulama değil (AFP)
TT

"Sınırsız bir sanat": İran'da dövme modası

Dövme yaptırmak İran'da açıkça yasaklanmış bir uygulama değil (AFP)
Dövme yaptırmak İran'da açıkça yasaklanmış bir uygulama değil (AFP)

Tahran'ın kuzeyinde gözden uzak bir apartman dairesinde oluşturulmuş bir stüdyoda İranlı Şavn, öğrencilerinin titizlikle çizdiği dövmeleri gururla sergiliyor.

İran İslam Cumhuriyeti'nde 10 yılı aşk bir süredir "dövme sanatı"nı gizlice gelişiyor.

34 yaşındaki Şavn, bundan 8 ay önce bu sanatı uygulamak ve meraklılarına öğretmek için bu stüdyoyu açtı.

Sahne adını kullanan Şavn, AFP'ye yaptığı açıklamada, "İran'da dövme sanatçıları genellikle evde çalışıyor. Bu yıl burayı açıp akademiye çevirerek büyük bir risk aldık" dedi.

Dövme yaptırmak İran'da açıkça yasaklanmış bir uygulama değil. Fakat buna rağmen, kimi muhafazakarlar bunun "ahlaksızlık", "sapkınlık" ve "Batılılaşma" ile bağlantılı olduğunu düşünüyor.

Ancak son yıllarda dövme ülkede giderek popülerlik kazandı ve birçok genç dövmelerini halka açık yerlerde gururla sergiledi.

Şavn, "Yıllar önce müşteriler kimsenin göremeyeceği basit, küçük dövmeler isterdi ama artık durum böyle değil" dedi.

Bu büyüyen trendi göz önüne alan Şavn, Kirman şehrinde (güneydoğu) ve turistik Kiş adasında başka stüdyolar da açtı.

Ve artık "sınırsız bir sanat" olarak tanımladığı bu zanaatı öğrenmek isteyen 30'dan fazla öğrencisi var.

17 yıldır dövme sanatçısı olan Sean de "Artık toplumun her kesimi dövme yaptırmak istiyor" diye konuştu.

Son yıllarda pek çok İranlı Şii alim, dövmenin İslam hukukuna göre yasak olmadığını söylüyor.

İslam Cumhuriyeti Dini Lideri Ali Hamaney'in internet sitesinde, "Dövme, İslami olmayan bir kültürü teşvik etmedikçe yasak değildir" ifadesine yer verildi.

Ayrıca dövmenin çok açık olmaması tercih ediliyor.

Eylül 2022'de İran Voleybol Federasyonu, ulusal şampiyonaya katılmalarına izin verilmemesi cezası kapsamında dövmeli oyunculara dövmelerini kapatmaları çağrısında bulundu.

Spor Etik Kurulu, dövmelerini sergileyen çok sayıda tanınmış futbolcuyu da toplantıya çağırdı.
2019'da Tahranlı bir polis yetkilisi, "görünür ve alışılmadık dövmelere" sahip olmanın, ehliyet almak veya yenilemek isteyen kişilerin "psikolojik muayeneden" geçmesini gerektirebileceği konusunda uyardı.

Tesnim Haber Ajansı'nın bildirdiğine göre 2016 yılında yetkililer, "şeytani ve müstehcen semboller" çizmekle suçlanan bir "dövme sanatçısı çetesini" tutukladı.

27 yaşındaki kafe sahibi Bünyamin, kollarını ve boynunu kaplayan dövmeler nedeniyle bazılarının onu "suçlu" olarak nitelendirdiğini itiraf etti.

Bünyamin, "Dövme başlı başına bir suç değil. Ama herhangi bir şey olursa dövmeler yüzünden çete üyesi olma damgası nedeniyle tutuklanabilirsin" dedi.

Kadınlara gelince, İslam hukuku onların özellikle baş ve boynu örtmek gibi kıyafet kurallarına uymalarını şart koştuğu için bu zorluk daha da büyük.

Hamaney, İslami olmayan bir kültürü desteklemediği sürece dövmelerin yasak olmadığı kanaatinde (AFP)
Hamaney, İslami olmayan bir kültürü desteklemediği sürece dövmelerin yasak olmadığı kanaatinde (AFP)

Bu bağlamda bazıları dövmeyi bir meydan okuma olarak görüyor.

Tahran'daki stüdyolar, İran'daki kıyafet kuralını ihlal ettiği için güvenlik güçleri tarafından tutuklanan Kürt asıllı genç kadın Mahsa Amini'nin 2022'de hayatını kaybetmesinin ardından ülkeyi sarsan protesto hareketine atıfta bulunarak cilt üzerine "Kadın, Yaşam, Özgürlük" sloganını çizmeyi kabul etti.

Kolunda "Hiçbir şeyden korkma" mesajını taşıyan 26 yaşındaki hemşire Seher gibi diğer bazı kişiler, dövmeyi her şeyden önce kişiliklerini veya fikirlerini ifade etmenin bir yolu olarak görüyor.

Seher, "bu dövmelerin, özellikle de kamu sektöründe çalışmak istiyorsanız onun için sorun yaratabileceğini" biliyor.

Bu zorluklara rağmen Şavn'ın öğrencilerinden Kubo sanatını icra etmeye kararlı ve "Bugün genel olarak insanlar daha açık. Umarım bir dövme sanatçısı olarak kısıtlama olmadan çalışabilirim." İfadelerini kullandı.

Independent Arabia - Independent Türkçe



Setteki taciz iddiaları sonunu getirdi: Medikal drama tek sezonda iptal

Medikal drama Doctor Odyssey, gemideki tıbbi krizleri güçlü sağlık ekibiyle birlikte çözmeye çalışan doktor Max Bankman'ı merkeze alıyor (ABC)
Medikal drama Doctor Odyssey, gemideki tıbbi krizleri güçlü sağlık ekibiyle birlikte çözmeye çalışan doktor Max Bankman'ı merkeze alıyor (ABC)
TT

Setteki taciz iddiaları sonunu getirdi: Medikal drama tek sezonda iptal

Medikal drama Doctor Odyssey, gemideki tıbbi krizleri güçlü sağlık ekibiyle birlikte çözmeye çalışan doktor Max Bankman'ı merkeze alıyor (ABC)
Medikal drama Doctor Odyssey, gemideki tıbbi krizleri güçlü sağlık ekibiyle birlikte çözmeye çalışan doktor Max Bankman'ı merkeze alıyor (ABC)

Ryan Murphy imzası taşıyan medikal drama Doctor Odyssey, ilk sezonunun ardından iptal edildi. 

ABC dizisinin kaderi, nisandan bu yana belirsiz kalmıştı. Variety, oyuncu kadrosunun sözleşmelerinin pazartesi günü sona ereceğini ve kanalın diziyi yeni yayın takvimine eklemeye yönelik bir adım atmadığını yazdı.

Doctor Odyssey, Türkiye'de Disney+ üzerinden izleyiciyle buluşuyordu. Dizinin ilk ve tek sezonu 18 bölümden oluşuyordu.

İptal haberi, dizinin üç eski set çalışanının 30 Mayıs'ta Disney ve 20th Television'a dava açmasının ardından geldi. Dava dilekçesinde stüdyonun aylar boyunca "kontrolsüz bir cinsel taciz kampanyasına" göz yumduğu iddia edildi. Yardımcı aksesuar sorumlusu Tyler Patton'ın "cinsel içerikli şakalar, imalar, yorumlar ve jestlerin yanı sıra, bir kadın çalışanı istenmeyen şekilde elle taciz ettiği ve kalçasını alenen ellediği" öne sürüldü.

Başrolde Joshua Jackson'ın yer aldığı dizide, lüks yolcu gemisi Odyssey'de görev yapan doktor Max Bankman'ın, ekibiyle birlikte karadan kilometrelerce uzakta karmaşık tıbbi vakalara müdahale etmesi konu alınıyordu. Phillipa Soo hemşire Avery Morgan'a; Sean Teale hemşire Tristan Silva'ya; Don Johnson ise gemi kaptanı Robert Massey'ye hayat veriyordu.

Doctor Odyssey, 20th Television tarafından Ryan Murphy Television işbirliğiyle hazırlandı. Diziyi Murphy, Jon Robin Baitz ve Joe Baken birlikte kaleme aldı. Yapımcı kadrosunda bu üç isme ek olarak Joshua Jackson, Don Johnson ve yönetmen Paris Barclay yer aldı.

Independent Türkçe, Variety, Entertainment Weekly