"Sınırsız bir sanat": İran'da dövme modası

Dövme İran'da açıkça yasaklanmış bir uygulama değil, ancak kimi muhafazakarlar bunun "ahlaksızlık", "sapkınlık" ve "Batılılaşma" ile bağlantılı görüyor

Dövme yaptırmak İran'da açıkça yasaklanmış bir uygulama değil (AFP)
Dövme yaptırmak İran'da açıkça yasaklanmış bir uygulama değil (AFP)
TT

"Sınırsız bir sanat": İran'da dövme modası

Dövme yaptırmak İran'da açıkça yasaklanmış bir uygulama değil (AFP)
Dövme yaptırmak İran'da açıkça yasaklanmış bir uygulama değil (AFP)

Tahran'ın kuzeyinde gözden uzak bir apartman dairesinde oluşturulmuş bir stüdyoda İranlı Şavn, öğrencilerinin titizlikle çizdiği dövmeleri gururla sergiliyor.

İran İslam Cumhuriyeti'nde 10 yılı aşk bir süredir "dövme sanatı"nı gizlice gelişiyor.

34 yaşındaki Şavn, bundan 8 ay önce bu sanatı uygulamak ve meraklılarına öğretmek için bu stüdyoyu açtı.

Sahne adını kullanan Şavn, AFP'ye yaptığı açıklamada, "İran'da dövme sanatçıları genellikle evde çalışıyor. Bu yıl burayı açıp akademiye çevirerek büyük bir risk aldık" dedi.

Dövme yaptırmak İran'da açıkça yasaklanmış bir uygulama değil. Fakat buna rağmen, kimi muhafazakarlar bunun "ahlaksızlık", "sapkınlık" ve "Batılılaşma" ile bağlantılı olduğunu düşünüyor.

Ancak son yıllarda dövme ülkede giderek popülerlik kazandı ve birçok genç dövmelerini halka açık yerlerde gururla sergiledi.

Şavn, "Yıllar önce müşteriler kimsenin göremeyeceği basit, küçük dövmeler isterdi ama artık durum böyle değil" dedi.

Bu büyüyen trendi göz önüne alan Şavn, Kirman şehrinde (güneydoğu) ve turistik Kiş adasında başka stüdyolar da açtı.

Ve artık "sınırsız bir sanat" olarak tanımladığı bu zanaatı öğrenmek isteyen 30'dan fazla öğrencisi var.

17 yıldır dövme sanatçısı olan Sean de "Artık toplumun her kesimi dövme yaptırmak istiyor" diye konuştu.

Son yıllarda pek çok İranlı Şii alim, dövmenin İslam hukukuna göre yasak olmadığını söylüyor.

İslam Cumhuriyeti Dini Lideri Ali Hamaney'in internet sitesinde, "Dövme, İslami olmayan bir kültürü teşvik etmedikçe yasak değildir" ifadesine yer verildi.

Ayrıca dövmenin çok açık olmaması tercih ediliyor.

Eylül 2022'de İran Voleybol Federasyonu, ulusal şampiyonaya katılmalarına izin verilmemesi cezası kapsamında dövmeli oyunculara dövmelerini kapatmaları çağrısında bulundu.

Spor Etik Kurulu, dövmelerini sergileyen çok sayıda tanınmış futbolcuyu da toplantıya çağırdı.
2019'da Tahranlı bir polis yetkilisi, "görünür ve alışılmadık dövmelere" sahip olmanın, ehliyet almak veya yenilemek isteyen kişilerin "psikolojik muayeneden" geçmesini gerektirebileceği konusunda uyardı.

Tesnim Haber Ajansı'nın bildirdiğine göre 2016 yılında yetkililer, "şeytani ve müstehcen semboller" çizmekle suçlanan bir "dövme sanatçısı çetesini" tutukladı.

27 yaşındaki kafe sahibi Bünyamin, kollarını ve boynunu kaplayan dövmeler nedeniyle bazılarının onu "suçlu" olarak nitelendirdiğini itiraf etti.

Bünyamin, "Dövme başlı başına bir suç değil. Ama herhangi bir şey olursa dövmeler yüzünden çete üyesi olma damgası nedeniyle tutuklanabilirsin" dedi.

Kadınlara gelince, İslam hukuku onların özellikle baş ve boynu örtmek gibi kıyafet kurallarına uymalarını şart koştuğu için bu zorluk daha da büyük.

Hamaney, İslami olmayan bir kültürü desteklemediği sürece dövmelerin yasak olmadığı kanaatinde (AFP)
Hamaney, İslami olmayan bir kültürü desteklemediği sürece dövmelerin yasak olmadığı kanaatinde (AFP)

Bu bağlamda bazıları dövmeyi bir meydan okuma olarak görüyor.

Tahran'daki stüdyolar, İran'daki kıyafet kuralını ihlal ettiği için güvenlik güçleri tarafından tutuklanan Kürt asıllı genç kadın Mahsa Amini'nin 2022'de hayatını kaybetmesinin ardından ülkeyi sarsan protesto hareketine atıfta bulunarak cilt üzerine "Kadın, Yaşam, Özgürlük" sloganını çizmeyi kabul etti.

Kolunda "Hiçbir şeyden korkma" mesajını taşıyan 26 yaşındaki hemşire Seher gibi diğer bazı kişiler, dövmeyi her şeyden önce kişiliklerini veya fikirlerini ifade etmenin bir yolu olarak görüyor.

Seher, "bu dövmelerin, özellikle de kamu sektöründe çalışmak istiyorsanız onun için sorun yaratabileceğini" biliyor.

Bu zorluklara rağmen Şavn'ın öğrencilerinden Kubo sanatını icra etmeye kararlı ve "Bugün genel olarak insanlar daha açık. Umarım bir dövme sanatçısı olarak kısıtlama olmadan çalışabilirim." İfadelerini kullandı.

Independent Arabia - Independent Türkçe



Marvel'ın uyumsuzlarının hikayesi gişeyi kasıp kavuruyor

Marvel, martta yaptığı açıklamayla Thunderbolts*'un oyuncu kadrosunun büyük bölümünün 2026'da vizyona girecek Avengers: Doomsday'de de yer alacağını duyurmuştu (Walt Disney Studios Motion Pictures)
Marvel, martta yaptığı açıklamayla Thunderbolts*'un oyuncu kadrosunun büyük bölümünün 2026'da vizyona girecek Avengers: Doomsday'de de yer alacağını duyurmuştu (Walt Disney Studios Motion Pictures)
TT

Marvel'ın uyumsuzlarının hikayesi gişeyi kasıp kavuruyor

Marvel, martta yaptığı açıklamayla Thunderbolts*'un oyuncu kadrosunun büyük bölümünün 2026'da vizyona girecek Avengers: Doomsday'de de yer alacağını duyurmuştu (Walt Disney Studios Motion Pictures)
Marvel, martta yaptığı açıklamayla Thunderbolts*'un oyuncu kadrosunun büyük bölümünün 2026'da vizyona girecek Avengers: Doomsday'de de yer alacağını duyurmuştu (Walt Disney Studios Motion Pictures)

Thunderbolts*, bu hafta sonu da ABD gişe listelerinin zirvesindeki yerini koruyacak gibi görünüyor. Bu hafta büyük çaplı yeni bir film gösterime girmedi. Ancak gelecek hafta, meşhur korku serisinin son halkası Son Durak: Kan Bağı (Final Destination: Bloodlines) izleyiciyle buluşacak.

Marvel imzalı Thunderbolts*, cuma günü kasasına 9 milyon dolar daha ekledi. Disney'in hâlâ IMAX ve büyük format salonlarda gösterimde olan süper kahraman filmi, Kuzey Amerika'da halihazırda 100 milyon doları aşmış durumda. 

İlgiyi canlı tutabilecek mi?

Filmin hafta sonunu yaklaşık 35 milyon dolarla tamamlaması ve açılışına kıyasla yüzde 53'lük bir düşüş yaşaması öngörülüyor. Böylece Florence Pugh, Wyatt Russell ve Sebastian Stan'in başrollerini paylaştığı Marvel filmi, bugün itibarıyla 130 milyon doları aşmış olacak. Dünya çapındaki hasılatıysa 200 milyon dolara yaklaşıyor.

Tahminler gerçekleşse bile 180 milyon dolarlık yapım bütçesi ve yaklaşık 100 milyon dolarlık pazarlama gideriyle Thunderbolts*'un yaz sezonunun sert rekabeti içinde seyircinin ilgisini canlı tutması gerekecek.

Bu arada Ryan Coogler imzalı Günahkarlar (Sinners) da cuma günü hanesine 6,5 milyon dolar daha ekledi. Film, cumartesi günü itibarıyla ABD gişesinde 200 milyon dolarlık hasılatı geçerek son derece etkileyici bir başarıya imza attı. 

100 üzerinden 94 puanda

Bir grup uyumsuz ve dışlanmış karakterin hikayesini anlatan Thunderbolts*, hem izleyiciler hem de eleştirmenlerden büyük övgü almıştı. 4 bin 300'ü aşkın sinema salonunda vizyona giren film, Marvel evreninin daha az bilinen karakterlerini bir araya getiriyor. 

Film, eleştiri derleme sitesi Rotten Tomatoes'da yüzde 94'lük seyirci puanıyla Marvel Sinematik Evreni'ndeki başarılı yapımlardan biri oldu. 

Jake Schreier'ın yönettiği filmde Pugh, Russell ve Stan'in yanı sıra David Harbour, Lewis Pullman, Hannah John-Kamen, Olga Kurylenko ve Julia Louis-Dreyfus gibi isimler yer alıyor.

Independent Türkçe, Variety, Deadline