"Sınırsız bir sanat": İran'da dövme modası

Dövme İran'da açıkça yasaklanmış bir uygulama değil, ancak kimi muhafazakarlar bunun "ahlaksızlık", "sapkınlık" ve "Batılılaşma" ile bağlantılı görüyor

Dövme yaptırmak İran'da açıkça yasaklanmış bir uygulama değil (AFP)
Dövme yaptırmak İran'da açıkça yasaklanmış bir uygulama değil (AFP)
TT

"Sınırsız bir sanat": İran'da dövme modası

Dövme yaptırmak İran'da açıkça yasaklanmış bir uygulama değil (AFP)
Dövme yaptırmak İran'da açıkça yasaklanmış bir uygulama değil (AFP)

Tahran'ın kuzeyinde gözden uzak bir apartman dairesinde oluşturulmuş bir stüdyoda İranlı Şavn, öğrencilerinin titizlikle çizdiği dövmeleri gururla sergiliyor.

İran İslam Cumhuriyeti'nde 10 yılı aşk bir süredir "dövme sanatı"nı gizlice gelişiyor.

34 yaşındaki Şavn, bundan 8 ay önce bu sanatı uygulamak ve meraklılarına öğretmek için bu stüdyoyu açtı.

Sahne adını kullanan Şavn, AFP'ye yaptığı açıklamada, "İran'da dövme sanatçıları genellikle evde çalışıyor. Bu yıl burayı açıp akademiye çevirerek büyük bir risk aldık" dedi.

Dövme yaptırmak İran'da açıkça yasaklanmış bir uygulama değil. Fakat buna rağmen, kimi muhafazakarlar bunun "ahlaksızlık", "sapkınlık" ve "Batılılaşma" ile bağlantılı olduğunu düşünüyor.

Ancak son yıllarda dövme ülkede giderek popülerlik kazandı ve birçok genç dövmelerini halka açık yerlerde gururla sergiledi.

Şavn, "Yıllar önce müşteriler kimsenin göremeyeceği basit, küçük dövmeler isterdi ama artık durum böyle değil" dedi.

Bu büyüyen trendi göz önüne alan Şavn, Kirman şehrinde (güneydoğu) ve turistik Kiş adasında başka stüdyolar da açtı.

Ve artık "sınırsız bir sanat" olarak tanımladığı bu zanaatı öğrenmek isteyen 30'dan fazla öğrencisi var.

17 yıldır dövme sanatçısı olan Sean de "Artık toplumun her kesimi dövme yaptırmak istiyor" diye konuştu.

Son yıllarda pek çok İranlı Şii alim, dövmenin İslam hukukuna göre yasak olmadığını söylüyor.

İslam Cumhuriyeti Dini Lideri Ali Hamaney'in internet sitesinde, "Dövme, İslami olmayan bir kültürü teşvik etmedikçe yasak değildir" ifadesine yer verildi.

Ayrıca dövmenin çok açık olmaması tercih ediliyor.

Eylül 2022'de İran Voleybol Federasyonu, ulusal şampiyonaya katılmalarına izin verilmemesi cezası kapsamında dövmeli oyunculara dövmelerini kapatmaları çağrısında bulundu.

Spor Etik Kurulu, dövmelerini sergileyen çok sayıda tanınmış futbolcuyu da toplantıya çağırdı.
2019'da Tahranlı bir polis yetkilisi, "görünür ve alışılmadık dövmelere" sahip olmanın, ehliyet almak veya yenilemek isteyen kişilerin "psikolojik muayeneden" geçmesini gerektirebileceği konusunda uyardı.

Tesnim Haber Ajansı'nın bildirdiğine göre 2016 yılında yetkililer, "şeytani ve müstehcen semboller" çizmekle suçlanan bir "dövme sanatçısı çetesini" tutukladı.

27 yaşındaki kafe sahibi Bünyamin, kollarını ve boynunu kaplayan dövmeler nedeniyle bazılarının onu "suçlu" olarak nitelendirdiğini itiraf etti.

Bünyamin, "Dövme başlı başına bir suç değil. Ama herhangi bir şey olursa dövmeler yüzünden çete üyesi olma damgası nedeniyle tutuklanabilirsin" dedi.

Kadınlara gelince, İslam hukuku onların özellikle baş ve boynu örtmek gibi kıyafet kurallarına uymalarını şart koştuğu için bu zorluk daha da büyük.

Hamaney, İslami olmayan bir kültürü desteklemediği sürece dövmelerin yasak olmadığı kanaatinde (AFP)
Hamaney, İslami olmayan bir kültürü desteklemediği sürece dövmelerin yasak olmadığı kanaatinde (AFP)

Bu bağlamda bazıları dövmeyi bir meydan okuma olarak görüyor.

Tahran'daki stüdyolar, İran'daki kıyafet kuralını ihlal ettiği için güvenlik güçleri tarafından tutuklanan Kürt asıllı genç kadın Mahsa Amini'nin 2022'de hayatını kaybetmesinin ardından ülkeyi sarsan protesto hareketine atıfta bulunarak cilt üzerine "Kadın, Yaşam, Özgürlük" sloganını çizmeyi kabul etti.

Kolunda "Hiçbir şeyden korkma" mesajını taşıyan 26 yaşındaki hemşire Seher gibi diğer bazı kişiler, dövmeyi her şeyden önce kişiliklerini veya fikirlerini ifade etmenin bir yolu olarak görüyor.

Seher, "bu dövmelerin, özellikle de kamu sektöründe çalışmak istiyorsanız onun için sorun yaratabileceğini" biliyor.

Bu zorluklara rağmen Şavn'ın öğrencilerinden Kubo sanatını icra etmeye kararlı ve "Bugün genel olarak insanlar daha açık. Umarım bir dövme sanatçısı olarak kısıtlama olmadan çalışabilirim." İfadelerini kullandı.

Independent Arabia - Independent Türkçe



Harry Potter'ın Sirius Black'i, dizide Dumbledore'u oynamak istiyormuş

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Harry Potter'ın Sirius Black'i, dizide Dumbledore'u oynamak istiyormuş

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Sör Gary Oldman, Harry Potter'ın TV uyarlamasında Albus Dumbledore'u oynamak isteyebileceğini söyledi.

Yakın zamanda şövalye ilan edilen 67 yaşındaki aktör, Harry Potter filmlerinin 4'ünde Sirius Black'i oynamış, karakteri ilk kez 2004 yapımı Azkaban Tutsağı'nda (The Prisoner of Azkaban) canlandırmıştı.

Variety'ye konuşan Slow Horses'ın yıldızı filmlerde çalıştığı dönemden övgüyle söz etti:

[Yönetmen] Alfonso Cuarón'la çalışmak ilginçti. Bence üçüncü filmde muhteşem bir iş çıkardı, ben de o zaman katılmıştım. Daniel Radcliffe'le tanıştığımda 11 yaşlarındaydı. Hepsi çok hoştu, süper zeki, süper yetenekliydiler. Güzel, harika zamanlardı. İçinde bulunduğum için çok gururluyum.

HBO dizisi sorulduğunda Oldman, filmlerde zaten oynadığı için oyuncu kadrosunda yer almayı düşünmediğini söyledi.

Bence film serisiyle bağlantısı olan kişilerin yanına bile yaklaşmayacaklar. Aslında izlemeyi merakla bekliyorum çünkü kitapların büyük bir kısmı kesilmişti.

"Dumbledore'u canlandırmak isterdim" diye devam etti.

Artık yaşım ilerliyor, Dumbledore için doğru yaştayım.

Hogwarts müdürü ilk kez Robert Harris tarafından Harry Potter ve Felsefe Taşı'nda (Harry Potter and the Philosopher’s Stone, 2001) canlandırılmıştı. Harris'in 2002'de ölümünün ardından, kalan 6 filmde rolü Michael Gambon üstlenmişti. Jude Law, Fantastik Canavarlar (Fantastic Beasts) ön filmlerinde karakterin daha genç bir versiyonunu canlandırıyor.

En Karanlık Saat'te (Darkest Hour) Winston Churchill'i oynayışıyla 2018 Oscar Ödülleri'nde En İyi Erkek Oyuncu ödülünü kazanan Oldman, daha önce IndieWire'a verdiği bir röportajda rolü oynama arzusunu dile getirmiş ancak o sırada "kimse bana ulaşmadı" demişti.

HBO dizisinde Dumbledore rolünü John Lithgow üstlendi. Lithgow, Smartless podcast'inde ikonik rolü oynamaktan bahsetti:

Bu kolay bir karar değildi çünkü korkarım hayatımın son bölümünde beni tanımlayacak. Ama çok heyecanlıyım. Bazı harika insanlar dikkatlerini tekrar Harry Potter'a çeviriyor. Bu yüzden çok zor bir karar oldu. Çekimleri bitirme partisinde 87 yaşında olacağım ama evet dedim.

HBO Max tarafından 2023'te onaylanan TV uyarlaması, "yazar ve yürütücü yapımcı J.K. Rowling'in sevilen Harry Potter kitap serisinin sadık bir uyarlaması" olmayı hedefliyor. Her sezonunun 7 Rowling kitabından birine dayanacağı bildiriliyor.

Kadroda ayrıca Severus Snape rolünde Paapa Essiedu, Hagrid rolünde Nick Frost, Minerva McGonagall rolünde Janet McTeer ve Argus Filch rolünde Paul Whitehouse yer alıyor.

dvfghy
John Lithgow, dizide Dumbledore karakterini canlandıracak (Reuters)

Mayısta HBO, üç ana karakter için 30 binden fazla oyuncuyla yapılan seçmelerin ardından Dominic McLaughlin'in Harry'yi, Arabella Stanton'ın Hermione'yi ve Alastair Stout'un Ron'u canlandıracağını duyurmuştu.

Yeni gelen üç oyuncunun karakterleri sırasıyla Radcliffe, Emma Watson ve Rupert Grint tarafından canlandırılmıştı.

Independent Türkçe