"Sınırsız bir sanat": İran'da dövme modası

Dövme İran'da açıkça yasaklanmış bir uygulama değil, ancak kimi muhafazakarlar bunun "ahlaksızlık", "sapkınlık" ve "Batılılaşma" ile bağlantılı görüyor

Dövme yaptırmak İran'da açıkça yasaklanmış bir uygulama değil (AFP)
Dövme yaptırmak İran'da açıkça yasaklanmış bir uygulama değil (AFP)
TT

"Sınırsız bir sanat": İran'da dövme modası

Dövme yaptırmak İran'da açıkça yasaklanmış bir uygulama değil (AFP)
Dövme yaptırmak İran'da açıkça yasaklanmış bir uygulama değil (AFP)

Tahran'ın kuzeyinde gözden uzak bir apartman dairesinde oluşturulmuş bir stüdyoda İranlı Şavn, öğrencilerinin titizlikle çizdiği dövmeleri gururla sergiliyor.

İran İslam Cumhuriyeti'nde 10 yılı aşk bir süredir "dövme sanatı"nı gizlice gelişiyor.

34 yaşındaki Şavn, bundan 8 ay önce bu sanatı uygulamak ve meraklılarına öğretmek için bu stüdyoyu açtı.

Sahne adını kullanan Şavn, AFP'ye yaptığı açıklamada, "İran'da dövme sanatçıları genellikle evde çalışıyor. Bu yıl burayı açıp akademiye çevirerek büyük bir risk aldık" dedi.

Dövme yaptırmak İran'da açıkça yasaklanmış bir uygulama değil. Fakat buna rağmen, kimi muhafazakarlar bunun "ahlaksızlık", "sapkınlık" ve "Batılılaşma" ile bağlantılı olduğunu düşünüyor.

Ancak son yıllarda dövme ülkede giderek popülerlik kazandı ve birçok genç dövmelerini halka açık yerlerde gururla sergiledi.

Şavn, "Yıllar önce müşteriler kimsenin göremeyeceği basit, küçük dövmeler isterdi ama artık durum böyle değil" dedi.

Bu büyüyen trendi göz önüne alan Şavn, Kirman şehrinde (güneydoğu) ve turistik Kiş adasında başka stüdyolar da açtı.

Ve artık "sınırsız bir sanat" olarak tanımladığı bu zanaatı öğrenmek isteyen 30'dan fazla öğrencisi var.

17 yıldır dövme sanatçısı olan Sean de "Artık toplumun her kesimi dövme yaptırmak istiyor" diye konuştu.

Son yıllarda pek çok İranlı Şii alim, dövmenin İslam hukukuna göre yasak olmadığını söylüyor.

İslam Cumhuriyeti Dini Lideri Ali Hamaney'in internet sitesinde, "Dövme, İslami olmayan bir kültürü teşvik etmedikçe yasak değildir" ifadesine yer verildi.

Ayrıca dövmenin çok açık olmaması tercih ediliyor.

Eylül 2022'de İran Voleybol Federasyonu, ulusal şampiyonaya katılmalarına izin verilmemesi cezası kapsamında dövmeli oyunculara dövmelerini kapatmaları çağrısında bulundu.

Spor Etik Kurulu, dövmelerini sergileyen çok sayıda tanınmış futbolcuyu da toplantıya çağırdı.
2019'da Tahranlı bir polis yetkilisi, "görünür ve alışılmadık dövmelere" sahip olmanın, ehliyet almak veya yenilemek isteyen kişilerin "psikolojik muayeneden" geçmesini gerektirebileceği konusunda uyardı.

Tesnim Haber Ajansı'nın bildirdiğine göre 2016 yılında yetkililer, "şeytani ve müstehcen semboller" çizmekle suçlanan bir "dövme sanatçısı çetesini" tutukladı.

27 yaşındaki kafe sahibi Bünyamin, kollarını ve boynunu kaplayan dövmeler nedeniyle bazılarının onu "suçlu" olarak nitelendirdiğini itiraf etti.

Bünyamin, "Dövme başlı başına bir suç değil. Ama herhangi bir şey olursa dövmeler yüzünden çete üyesi olma damgası nedeniyle tutuklanabilirsin" dedi.

Kadınlara gelince, İslam hukuku onların özellikle baş ve boynu örtmek gibi kıyafet kurallarına uymalarını şart koştuğu için bu zorluk daha da büyük.

Hamaney, İslami olmayan bir kültürü desteklemediği sürece dövmelerin yasak olmadığı kanaatinde (AFP)
Hamaney, İslami olmayan bir kültürü desteklemediği sürece dövmelerin yasak olmadığı kanaatinde (AFP)

Bu bağlamda bazıları dövmeyi bir meydan okuma olarak görüyor.

Tahran'daki stüdyolar, İran'daki kıyafet kuralını ihlal ettiği için güvenlik güçleri tarafından tutuklanan Kürt asıllı genç kadın Mahsa Amini'nin 2022'de hayatını kaybetmesinin ardından ülkeyi sarsan protesto hareketine atıfta bulunarak cilt üzerine "Kadın, Yaşam, Özgürlük" sloganını çizmeyi kabul etti.

Kolunda "Hiçbir şeyden korkma" mesajını taşıyan 26 yaşındaki hemşire Seher gibi diğer bazı kişiler, dövmeyi her şeyden önce kişiliklerini veya fikirlerini ifade etmenin bir yolu olarak görüyor.

Seher, "bu dövmelerin, özellikle de kamu sektöründe çalışmak istiyorsanız onun için sorun yaratabileceğini" biliyor.

Bu zorluklara rağmen Şavn'ın öğrencilerinden Kubo sanatını icra etmeye kararlı ve "Bugün genel olarak insanlar daha açık. Umarım bir dövme sanatçısı olarak kısıtlama olmadan çalışabilirim." İfadelerini kullandı.

Independent Arabia - Independent Türkçe



Netflix'in seri katil dizisinin yeni yıldızı tepki çekti

Charlie Hunnam, 13 Aralık 2023'te Hollywood'daki İsyan Gezegeni - Birinci Bölüm: Ateşin Çocuğu (Rebel Moon - Part One: A Child of Fire) galasına katılıyor (AFP)
Charlie Hunnam, 13 Aralık 2023'te Hollywood'daki İsyan Gezegeni - Birinci Bölüm: Ateşin Çocuğu (Rebel Moon - Part One: A Child of Fire) galasına katılıyor (AFP)
TT

Netflix'in seri katil dizisinin yeni yıldızı tepki çekti

Charlie Hunnam, 13 Aralık 2023'te Hollywood'daki İsyan Gezegeni - Birinci Bölüm: Ateşin Çocuğu (Rebel Moon - Part One: A Child of Fire) galasına katılıyor (AFP)
Charlie Hunnam, 13 Aralık 2023'te Hollywood'daki İsyan Gezegeni - Birinci Bölüm: Ateşin Çocuğu (Rebel Moon - Part One: A Child of Fire) galasına katılıyor (AFP)

Sons of Anarchy'nin yıldızı Charlie Hunnam, Ryan Murphy'nin Netflix dizisi Canavar'ın (Monster) üçüncü sezonunda, azılı seri katil Ed Gein'i canlandırmak üzere kadroya dahil oldu fakat bu seçimden herkes memnun değil.

Gerçek suç antoloji dizisi, 19 Eylül'de Netflix'e dönüyor ve 1996'da ebeveynlerinin cinayetinden hüküm giyen Menendez kardeşler Lyle ve Erik'i işliyor.

Dizinin birinci sezonunda, Mare of Easttown ve X-Men'in yıldızı Evan Peters, "Milwaukee Yamyamı" ve "Milwaukee Canavarı" isimleriyle de bilinen, 1978 ila 1991'de 17 yetişkin erkek ve oğlan çocuğunu öldürerek parçalara ayıran Jeffrey Dahmer'ı canlandırmıştı.

İkinci sezon henüz Netflix'te gösterime girmemişken dizinin üçüncü sezonunda, Teksas Katliamı'ndaki Deri Surat (The Texas Chainsaw Massacre'daki Leatherface), Sapık'taki (Psycho) Norman Bates ve Kuzuların Sessizliği'ndeki (The Silence of the Lambs) Buffalo Bill gibi popüler kültürde bir dizi kurmaca katile ilham veren seri katil Ed Gein'e odaklanılacağı duyurulmuştu.

44 yaşındaki Hunnam, iki kadını öldürerek ve birçok mezar soyarak, çaldığı vücut parçalarıyla evini dekore ettiği hatta parçalardan mobilya ve giysi yaptığı 1957'de ortaya çıkan Gein'i canlandıracak.

Bu, Gein'in hikayesinin ilk ele alınışı değil. In the Light of The Moon isimli, Ed Gein olarak da bilinen 2000 yapımında Steve Railsback başroldeydi ve eleştirmenler, filmi sert bir şekilde yermişti.

Gein'in hikayesinin yeni yorumu, sosyal medyada şimdiden tepki çekiyor ve pek çok kişi Hunnam'ın rolü canlandırmak için doğru kişi olmadığını düşünüyor.

Bir kişi şöyle yazdı:

Popüler olmayan bir görüş: Seri katilleri romantize etmeyi bırakmalıyız. Charlie Hunnam'ı seviyorum ve bu canlandırmayı izleyebilirim ama Ed Gein asla gerçek hayatta tanışmak isteyeceğim biri değil.

Başka biri de ekledi:

Ed Gein şeytani biri. Bu katiller şeytani. Ryan Murphy'nin dizileri onları seks sembollerine çeviriyor.

Bir başkası da şöyle dedi:

Ed Gein gelmiş geçmiş en kötü seri katillerden biriydi, Sapık (Psycho) ve Deri Surat'a ilham vermişti ve Charlie Hunnam gibi görünmüyordu. Çekici olmaması lazım.

Canavar, sansasyon yarattığı halde tartışmalara da konu olmuştu. Birinci sezonun popülerleşmesinin ardından dizinin kurbanları suistimal ettiğine inanan birçok kişi yapımı kınamıştı.

Jeffrey Dahmer'ın kurbanlarının aileleri de tepki göstererek dizinin travma yarattığını ifade etmişti. Daha sonra, ailelerden bazılarını geçmişte temsil eden Milwaukeeli bir avukat, Murphy'ye kârını eski müvekkilleriyle paylaşması için çağrı yapmıştı.

Thomas M. Jacobson, o dönemde "Murphy'nin Dahmer kurbanlarının aileleri adına atabileceği tek anlamlı adım, suistimal edildikleri ve travmaları sürdüğü için Netflix'in kârından maddi bir karşılık vermek olur" demişti.
Independent Türkçe