Et yemek sağlığı güçlendiriyor ömrü uzatıyor

Et yemek yaşam süresini uzatabiliyor (Reuters)
Et yemek yaşam süresini uzatabiliyor (Reuters)
TT

Et yemek sağlığı güçlendiriyor ömrü uzatıyor

Et yemek yaşam süresini uzatabiliyor (Reuters)
Et yemek yaşam süresini uzatabiliyor (Reuters)

Geçtiğimiz yıllarda et tüketimine karşı uyarıda bulunan, et tüketiminin kanser, kalp hastalığı, yüksek tansiyon ve diyabet riskini artırdığını hatta gezegene zarar verdiğini belirten çalışmalar yaygınlaştı.

Yaklaşık iki hafta önce yayınlanan bir Birleşmiş Milletler raporunda, et ve süt ürünleri tüketimini yarı yarıya azaltmanın, toplumun hava, nehir ve topraktaki nitrojen kirliliğini azaltmanın yanı sıra iklim değişikliğine olan katkıyı sınırlamanın çeşitli yollarından biri olduğu sonucuna varıldı.

Ancak Şarku’l Avsat’ın İngiliz The Telegraph gazetesinden aktardığı habere göre bazı araştırmacılar ve sağlık uzmanları, et yemeyi tamamen bırakmanın sağlığa zarar verebileceğine dikkat çekti.

Edinburgh Üniversitesi’nde yakın zamanda yapılan bir araştırma, et ve süt ürünleri tüketimini 2035 yılına kadar yüzde 20 azaltma hedeflerinin sağlık risklerini artırabileceğini söyledi.

Araştırmada, dikkatli bir şekilde pişirilen ve seçici bir şekilde yenen etin sağlığı iyileştirebileceği belirtildi. Eti tamamen tüketmeyi bırakma ve onun yerine alternatif besin kaynakları bulamamanın vücutta selenyum, demir ve çinko eksikliğine neden olabileceği öne sürüldü.

Avustralya’daki Adelaide Üniversitesi’nden biyomedikal araştırmacı Dr. Wenpeng You ise sağlıklı yaşamı bitki bazlı beslenmeyle ilişkilendirmenin doğru olmadığını söylüyor.

You ve ekibi 175 ülkede et tüketiminin halk sağlığına etkilerini inceledikten sonra, et yemenin genel sağlığı olumsuz etkilemediğini, aksine yaşam beklentisini uzattığı sonucuna ulaştı.

You, insanların çok eski çağlardan beri hayvansal protein tükettiğini ve bunun içerdiği besinlere ihtiyaç duyduklarını ifade etti.

İngiliz sağlık uzmanı James Goodwin ise, aslında etin yaşlandıkça giderek daha kullanışlı ve uygun bir beslenme kaynağı haline gelebileceğini öne sürdü.

Ardından “Orta yaştan itibaren sarkopeni yani kas kaybı denilen süreç yılda yüzde 1-2 oranında seyrediyor. Bu kaybı telafi etmek istiyorsanız yemeğinizin yüzde 30’unun protein içermesi gerekir” ifadelerine yer verdi.

Beslenme uzmanı Lucy Miller “İnsanlar bu proteini bitkilerden alabilse de bu hayvan kaynaklarından almaktan çok daha karmaşık olur” dedi.

Ayrıca “Hayvan proteinleri ‘tam’dır, yani vücudumuzun ihtiyaç duyduğu tüm amino asitleri içerirler” ifadelerine yer verdi.

Danışman kardiyolog Dr. Neil Srinivasan “Kırmızı et, demir, çinko ve B vitaminleri, özellikle de B12 vitamini açısından mevcut en iyi kaynaklardan biridir. Bu, kalbinize iyi gelme potansiyeline sahip olduğu anlamına gelir zira düşük çinko seviyeleri koroner arter hastalığı ve anjina gibi durumlarla ilişkilendirilirken, B6, B9 ve B12 vitaminleri de kalp hastalığı ve felç riskini azaltabilir” ifadelerini kullandı.

2021’de yapılan bir araştırma, günde 50 gram işlenmemiş kırmızı et tüketilmesini Alzheimer hastalığı riskinin azalmasıyla ilişkilendirdi.

Goodwin bununla ilgili olarak “Beyin için en kritik beş besin maddesinin tamamı ağırlıklı olarak hayvansal kaynaklardan geliyor. Bunlar; B12 Vitamini, D Vitamini, Omega 3 yağ asidi, çinko ve magnezyum. Modern Batı diyetleri genellikle bunların hepsinde düşük oranda içeriyor” dedi.

Kırmızı et, kümes hayvanları veya balığa göre daha yüksek oranda kolesterol içeriyor. Bilim adamlarının kırmızı etin sağlık üzerindeki olumsuz etkilerinden korkmasının ana nedeni de buna dayanıyor. Bununla birlikte, bir dizi çalışma diyetteki yağ, şeker ve rafine karbonhidrat kombinasyonunun kan kolesterolünü etkilediğini ileri sürüyor.

Sağlık uzmanları, kalp hastalığı, kolesterol, diyabet ve kanser riskini arttırdığı kanıtlanmış nitratlar ve kimyasallar içeren işlenmiş etin tüketilmesinin büyük sağlık risklerine yol açabileceğini vurguladı.



Eski Doctor Who yıldızından dizinin yeni versiyonuna eleştiri

Fotoğraf: BBC Studios
Fotoğraf: BBC Studios
TT

Eski Doctor Who yıldızından dizinin yeni versiyonuna eleştiri

Fotoğraf: BBC Studios
Fotoğraf: BBC Studios

1982-1984'te Zaman Lordu'nu canlandıran Doctor Who yıldızı Peter Davison, uzun soluklu dizinin son sezonlarını "hikayedeki devasa boşluklar" nedeniyle eleştirdi.

Tom Baker'ın ardından karakterin 5. enkarnasyonunu canlandıran 74 yaşındaki Davison, BBC'nin 2005'te yeniden başlattığı bilimkurgu dizisinin kalitesini sorguluyor.

The Lewis Nicholls Show'a konuşan aktör, "Nedense bilimkurguda saatte 160 kilometre hızla gitmeleri gerektiğini düşünüyorlar" dedi.

Hikayede doğrudan bir sonraki bölüme geçiliyor ve beynin boşlukları doldurması bekleniyor... Belki genç ve sağlıklı biri bunu yapabilir. Bilemiyorum.

Davison, Doctor Who'nun son bölümlerini "ileride izlenmesi istenen" bir yapımın "fragmanına" benzetti.

Kanal patronlarının "insanların dikkat süreleri"yle ilgili endişelerinin, televizyon programlarının kötüleşmesine katkıda bulunabileceğini söyledi.

Davison "Eğer iki dakikada bir bir şeyler olmazsa insanların televizyonu kapatacağını düşünüyorlar, ki bunun doğru olduğuna inanmıyorum" diye devam etti.

Öte yandan Davison, geri dönen dizi sorumlusu Russell T. Davies'in, eski Doctor Who'nun sık sık eleştirilen bir yönünü, yani ana karakterin yol arkadaşını az kullanma alışkanlığını "düzelttiğine" değindi. Ancak dizinin artık hikayeden çok görsel efektlere öncelik verdiğini belirtti.

Oyuncu "Özel efektler daha da iyileştikçe, dizinin sadece onlardan ibaret hale gelmesi gibi bir tehlike var" dedi.

VDFGTH
Peter Davison 1982-1984 döneminde Doctor Who'da oynadı (BBC)

Doctor Who'nun yıllarca demirbaşı olan Davison, 2022'de Jodie Whittaker'ın son bölümünde kısa bir kameoyla rolünü yeniden canlandırmıştı. Whittaker'ın kendisi de geçen ay Ncuti Gatwa'nın veda bölümünde kısa süreliğine görünmüştü.

Davison ayrıca 2005-2010'da dizinin başrolünü üstlenen bir diğer eski Doctor Who yıldızı David Tennant'la birlikte özel bir sesli program yapmıştı. İki yıldızın dizi dışında da bir bağı var: Davison'ın kızı Georgia, 2011'den beri Tennant'la evli.

Tennant, Georgia'ya BBC'de 2008'de yayımlanan "The Doctor's Daughter" adlı bölümde birlikte rol alırken tanışmış ve 2020'de, bir başka Doctor Who yıldızının çocuğuyla evlenmenin "biraz aptalca geldiğini" itiraf etmişti.

Yayıncı Gaby Roslin'in podcast'ine katılan İskoç aktör, ilişkileri hakkında "Doctor Who hayatımın içine işlediği için sonunda doktorlardan birinin kızıyla evlenmek biraz aptalca geliyor; buna aykırı duran pek çok şey vardı" demişti.

Ancak Georgia ilişkilerinin "itici gücünün" kendisi olduğunu belirterek "Bu kadar çok uğraşmasaydım bu gerçekleşmeyebilirdi" ifadelerini kullanmıştı.

Independent Türkçe