ABD’de yaklaşık 20 yıldır psikolog olan Dr. Aliza Pressman, yeni ebeveynlere her zaman, çocuklarına ‘özyeterlilik becerisini’ öğretmelerini tavsiye ettiğini söyledi.
Şarku’l Avsat’ın CNBC’den aktardığı habere göre, Dr. Pressman konuya ilişkin değerlendirmesinde, “Özyeterlilik, bireyin hedeflerine ulaşmak için gerekenleri yapma konusunda kendi kapasitesine olan inancıdır. Benlik saygısı ‘Ben harikayım!’ diyebilir. Ancak özyeterlik, ‘Bunu çözmek ve yola çıktığım şeyi başarmak için gereken her şeye sahibim’ der.”
Dr. Pressman’a göre, güçlü bir özyeterlilik duygusuna sahip çocukların kendilerine meydan okumaları ve çaba göstermeleri daha olasıdır.
Başarısızlıkları için dış koşulları veya yetenek eksikliğini suçlamak yerine, kontrolleri dahilindeki faktörlere odaklanırlar.
Araştırmalar çocukların özyeterliliği şu dört kaynaktan elde ettiğini gösteriyor:
1- İşleri doğru yapma deneyimi
Bunun gerçekleşmesi için çocukların doğru seviyede zorlanması gerekir. Onları hazır olmadıkları eğitim deneyimlerine itmek ters etki yaratabilir.
Ne zaman bir şeyi yapamayacakları konusunda endişelenseler, onlara “Henüz o noktaya gelmedin” diyerek gelişen bir zihniyeti teşvik edebilirsiniz.
2-Başkalarının doğru şeyi yapmasını izlemek
Çocukların, en azından bazı özelliklerde (yaş, ırk veya etnik köken, cinsiyet kimliği, ilgi alanları gibi) kendilerine benzer olduğunu düşündükleri kişilerin benzer hedeflere ulaştıklarını görmeleri önemlidir.
Akran modellemenin, eşsiz çocuğumuza tam olarak benzeyen kişilerden gelmesi gerekmez.
Ancak farklı ırk ve cinsiyetten çok daha büyük bir çocuğun bir şeyi başarmasını izlemek aynı etkiyi yaratmayabilir.
3- İşleri doğru yapma geçmişine sahip olduklarını hatırlatma
Geçmişe dair kendimize anlattığımız hikayeler geleceğe dair yeterlilik duygumuzu yaratır.
Araştırmalar, iyimserliğe eğilimli, gelişme zihniyetine sahip ve kendilerine inanan insanların çoğunlukla kötümser akranlarından çok farklı geçmiş deneyimlerine sahip olmadıklarını gösteriyor.
Başarıları başarısızlıklardan daha net bir şekilde hatırlıyorlar.
4-Sakinleşmek
Çocuklar zorluklarla karşılaştıklarında stresli, huzursuz veya endişeli hissediyorlarsa, öncelikle bu fizyolojik tepkiye dikkat etmeden performans sergilemek zor olabilir.
Çocuklarımıza dikkatli nefes alma gibi kendi kendini rahatlatan uygulamaları öğretmek, odaklandıkları her konuda yetkin olmalarına yardımcı olma konusunda uzun bir yol kat etmeyi sağlar.
Çocukların içsel yeterliliğini geliştirmelerine nasıl yardımcı olunur?
1-Onları hemen iyi olmadıkları bir şeyi denemeye teşvik edin
Dr. Pressman’a göre, her zaman mükemmeli aramak yerine, çocuklara çabalayarak gelişme sağlanacağını hatırlatmak gerekiyor.
2-Düzeltmek için netleştirin
Hataları kırmızı kalemle işaretleyip ‘Yine yanlış yaptın’ demek yerine, soruyu yeniden sormayı, yeniden ifade etmeyi, değiştirmeyi, yönergeleri netleştirmeyi ve önceden öğrenilen becerilerin üzerinden geçmeyi deneyin.
Kırmızı bir elmayı işaret edip ‘mavi’ diyen küçük çocuklarda bile, onları düzeltmek yerine, “Ah, evet, yaban mersini mavi ve bu da kırmızı bir elma” diyebilirsiniz.
3-Başardığında net bir şekilde övün.
“İyi iş!” dediğimizde samimi ve spesifik olmalısınız. Çocuklara, onların gerçek çabasını, kararlılığını, yaratıcılığını, bağımsızlığını ve yeterliliğini fark ettiğinizde bunu söyleyin.
4-Stratejiyi belirtin
Dr. Pressman’a göre, çocukların eylem ile başarı arasındaki çizgiyi çizmesine yardımcı olmak gerekiyor.
Çocuklar başarısızlıklarının kalıcı sınırlamalardan kaynaklanmadığını anladıklarında gelecekteki başarılar için bir fırsat doğar.
Robotlar kategorisinde yarışın kazananı 1.80 metre boyuyla Tiangong Ultra oldu (Reuters)