Dünyanın en büyük yılan türü keşfedildi

Tür, National Geographic'in Disney+ dizisi Pole to Pole with Will Smith'in çekimleri sırasında bulundu

Kuzey yeşil anakonda (Jesus Rivas)
Kuzey yeşil anakonda (Jesus Rivas)
TT

Dünyanın en büyük yılan türü keşfedildi

Kuzey yeşil anakonda (Jesus Rivas)
Kuzey yeşil anakonda (Jesus Rivas)

Bilim insanları Amazon'da daha önce belgelenmemiş bir dev anakonda türü keşfetti. 7,5 metreye kadar büyüyebildiğini ve 500 kilograma yakın ağırlığa sahip olduğunu söyledikleri bu tür, dünyada bilinen en büyük ve en ağır yılan.

Şimdiye kadar 4 anakonda türü biliniyordu ve bunların en büyüğü olan yeşil anakonda Güney Amerika'nın Amazon, Orinoco ve Esequibo nehirlerinin havzaları gibi tropikal bölgelerinde ve bazı küçük su havzalarında yaşıyor.

Güney Amerika'nın nehirlerinde ve sulak alanlarında bulunan bu anakondalar, yıldırım gibi hızları ve avlarının etrafını sarıp onları boğarak öldürme ve bütün olarak yutma kabiliyetleriyle tanınırlar.

Yeni yayımlanan ve onlarca yıl süren bir çalışma, yeşil anakondanın genetik açıdan iki farklı tür olduğunu ortaya koydu.

Yerli Waorani halkıyla birlikte çalışan araştırmacılar, Ekvador Amazonları'ndaki Baihuaeri Waorani Toprakları'nın Bameno bölgesinde yeni adlandırılan kuzey yeşil anakondanın (Eunectes akayima) birkaç örneğini yakaladı ve inceledi.

Bir Eunectes akayima üreme sarmalı (Jesus Rivas)​​​​​​
Bir Eunectes akayima üreme sarmalı (Jesus Rivas)​​​​​​

Bu tür, National Geographic'in Disney+ dizisi Pole to Pole with Will Smith'in çekimleri sırasında bulundu.

Bilim insanları Amazon nehir sisteminde kanolarla ilerlerken yeni türe ait birkaç anakondayı "sığlıklarda pusuya yatmış, avını beklerken" belgeledi.

Queensland Üniversitesi'nden çalışmanın ortak yazarı Bryan Fry yaptığı açıklamada, "Bu muhteşem hayvanların boyutları inanılmazdı. Karşılaştığımız bir dişi anakonda 6,3 metre uzunluğundaydı" dedi. 

Waorani halkından bölgede 7,5 metreden uzun ve yaklaşık 500 kilogram ağırlığında başka anakondalar olduğuna dair anekdot raporları var.

Diversity akademik dergisinde açıklanan yeni tür, daha önce bilinen güney yeşil anakondadan yaklaşık 10 milyon yıl önce ayrılmış ve genetik olarak ondan yüzde 5,5 oranında farklılaşmış.

Bunu bir perspektife oturtmak gerekirse, insanlar şempanzelerden sadece yüzde 2 oranında farklı.

Araştırmacılara göre bu bulgu, süper avcı olan ve ekosistemlerindeki dengeyi korumak için hayati önem taşıyan anakondaların korunması için son derece önemli.

Bir kuzey yeşil anakonda (Bryan Fry)
Bir kuzey yeşil anakonda (Bryan Fry)

Bilim insanları, sağlıklı bir anakonda popülasyonunun, ekosistemlerinin bol gıda kaynakları ve temiz suyla canlı olduğu anlamına geldiğini, yılan sayısının azalmasınınsa çevre sıkıntısına işaret edebileceğini söylüyor.

Araştırmacılar The Conversation'da "Bu nedenle hangi anakonda türlerinin var olduğunu bilmek ve sayılarını izlemek çok önemli" diye yazıyor.

Anakondalar ve yaşam alanları, sanayileşmiş tarımın neden olduğu arazi parçalanması, orman yangınları, kuraklık, iklim değişikliği ve petrol çıkarma faaliyetlerinden kaynaklanan sızıntılarla bağlantılı ağır metal kirliliği nedeniyle giderek artan bir tehdit altında.

Dr. Fry, "Petrol sızıntılarından kaynaklanan petrokimyasalların bu nadir yılanların doğurganlığını ve üreme biyolojisini nasıl etkilediğinin araştırılması özellikle aciliyet arz ediyor" dedi.

Independent Türkçe



NASA teleskobu, evreni dönüştürmüş olabilecek minik galaksiler buldu

James Webb Uzay Teleskobu'nun tespit ettiği küçük galaksiler (beyaz kutular), evrenin aydınlanmasında kilit rol oynamış olabilir (NASA/ESA/CSA)
James Webb Uzay Teleskobu'nun tespit ettiği küçük galaksiler (beyaz kutular), evrenin aydınlanmasında kilit rol oynamış olabilir (NASA/ESA/CSA)
TT

NASA teleskobu, evreni dönüştürmüş olabilecek minik galaksiler buldu

James Webb Uzay Teleskobu'nun tespit ettiği küçük galaksiler (beyaz kutular), evrenin aydınlanmasında kilit rol oynamış olabilir (NASA/ESA/CSA)
James Webb Uzay Teleskobu'nun tespit ettiği küçük galaksiler (beyaz kutular), evrenin aydınlanmasında kilit rol oynamış olabilir (NASA/ESA/CSA)

NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu (James Webb Space Telescope /JWST), milyarlarca yıl önce evrenin aydınlanmasını sağladığı düşünülen minik galaksiler buldu. 

Yaklaşık 13,8 milyar yaşında olduğu tahmin edilen evren ilk 1 milyar yılında nötr hidrojen gazıyla doluydu. Yoğun bir sisin hakim olduğu bu dönemde ışık uzaklara gidemiyordu. 

Ancak daha sonra bu gaz iyonize hale geldi, yani elektronlarından arındırıldı ve Reiyonizasyon Çağı'nın başlamasıyla evrenin ışıkları yandı. 

İlk yıldız ve galaksilerin bu süreci başlattığı düşünülürken, bilim insanları hangi türden gökcisimlerinin sorumlu olduğundan emin değildi. Araştırmacılar hızlı bir şekilde yıldız oluşturan, yani "yıldız patlamaları" yaşayan küçük galaksilerin bu hidrojen sisinin iyonize olmasında rol oynadığından şüpheleniyordu.

Bulguları Amerikan Astronomi Topluluğu'nun 11 Haziran'da Alaska'da düzenlenen 246. toplantısında sunulan çalışmada bu düşünceyi destekleyen güçlü kanıtlar bulundu.

Bilim insanları JWST'yi kullanarak Dünya'dan yaklaşık 4 milyar ışık yılı uzaklıkta, Pandora'nın Kümesi diye bilinen Abell 2744 adlı galaksi kümesine odaklandı. Kütleçekimsel merceklenme denen bir olgu sayesinde küme, etrafındaki ışığı bükerek daha uzaktaki cisimlerin ışığının JWST'ye ulaşmasını sağladı.

Araştırmacılar bu görüntülerde iki elektronunu kaybetmiş oksijen atomlarının yaydığı yeşil ışığı aradı. Bu tür bir ışık, elektronların kopmasını sağlayan güçlü bir ultraviyole ışığın işareti olabilir. Bilim insanları aynı ışık kaynağının evreni kaplayan hidrojen gazı sisini iyonize etmiş olabileceğini söylüyor.

Ekip böylece evrenin yaklaşık 800 milyon yaşında olduğu dönemde yıldız patlaması yaşayan 83 küçük galaksi tespit etti ve 20'sini detaylıca inceledi. 

Çalışmanın bulgularına göre bu eski galaksiler, ultraviyole ışığın yaklaşık yüzde 25'ini uzaya saldıysa, evreni kaplayan sisi temizlemek için gereken tüm enerjiyi sağlamış olmalı. Araştırmacılar bugünkü benzer galaksilerin bu oranda ultraviyole ışık yaydığını söylüyor.

NASA'nın Goddard Uzay Uçuş Merkezi'nden ve makalenin yazarlarından Isak Wold, "Ultraviyole ışık üretme konusunda bu küçük galaksiler ağırlıklarının çok üzerinde bir performans sergiliyor" diyor.

Bilim insanları bu galaksilerin 2 bin ila 200 bin tanesinin birleşimiyle Samanyolu'ndaki yıldız kütlesine ulaşılabileceğini belirtiyor. Ancak kütlelerinin düşük olması, evrenin aydınlanmasını sağlayan süreci başlatmalarına engel değil gibi görünüyor.

Çalışmanın bir diğer yazarı James Rhoads, "Düşük kütleli galaksiler etraflarında daha az nötr hidrojen gazı toplar ve böylece iyonlaştırıcı ultraviyole ışığın kaçması kolaylaşır" diyerek ekliyor:

Aynı şekilde yıldız patlamaları sadece bol miktarda ultraviyole ışık üretmekle kalmaz, aynı zamanda galaksinin yıldızlararası maddesinde bu ışığın dışarı çıkmasına yardım eden kanallar açar.

Independent Türkçe, Live Science, Universe Today, NASA