Protestoların ardından Hindistan'da "fil geçirmez" duvarlar inşa ediliyor

Bölge sakinleri bu hayvanların saldırılarına karşı gösteriler yaparak eyalet hükümetini kendilerini koruyamamakla suçladı

(Reuters)
(Reuters)
TT

Protestoların ardından Hindistan'da "fil geçirmez" duvarlar inşa ediliyor

(Reuters)
(Reuters)

Hindistan'ın federal hükümeti, Kerala'da fil geçirmez bariyerler inşa etmeyi planladığını açıkladı. Bu karar güneydeki eyalette yaşayanların protestolarına yol açan bu kalın derili canlıların saldırılarına cevaben alındı.

Federal Çevre Bakanı Bhupender Yadav bölgeye yaptığı ziyarette, meseleyi ihmal ettiği için eyalet hükümetini eleştirse de fil geçirmez duvarlar inşa etmeyi planladıklarını açıkladı.

Kerala'daki Wayanad'ın sakinleri daha fazla fil saldırısını önlemek için güneş enerjisiyle çalışan çitler, fil geçirmez hendekler, erken uyarı sistemleri, vahşi fillere radyo vericili tasma takılması ve yaban hayatı koridorlarının oluşturulmasını da talep ediyor.

Önceki haftalarda bir adam radyo vericili tasma takılı vahşi bir fil tarafından ezilerek ölmüştü. Bu, ilçede üç hafta içinde yaşanan bu türden ikinci ölümdü. İlk olaydan 6 gün sonra, eyaletin bir ekoturizm projesinde çalışan 50 yaşındaki bir işçi Pulpally kasabasında görev başındayken başka bir vahşi fil tarafından öldürülmüştü.

Bölge sakinleri o zamandan beri bu hayvanların saldırılarına karşı gösteriler düzenleyerek eyalet hükümetini kendilerini koruyamamakla suçluyor.

Kongre partisinden muhalefet lideri ve Wayanad seçim bölgesinin parlamento temsilcisi Rahul Gandhi de hayvan saldırılarının kurbanlarının ailelerini ziyaret etmek üzere pazar günü eyalete gitmişti.

Eyalet hükümeti de tüm taraflarla bir toplantı düzenleyerek bu saldırılardan etkilenenlerin tıbbi tedavilerini karşılama sözü vermişti.

The Indian Express'e göre Kerala genelinde özellikle filler, kaplanlar, bizonlar ve yaban domuzları olmak üzere yaban hayvanlarının insanlara yönelik saldırılarında kayda değer bir artış var.

Yayın kuruluşu Wayanad, Kannur, Palakkad ve Idukki ilçelerinin bilhassa etkilendiğini belirtiyor.

2022-23 döneminde eyalet hükümeti istatistiklerinde, yaban hayvanlarının saldırdığı 8 bin 873 vaka belgelendi.

Bunların 4 bin 193'ünden filler, 1524'ünden yaban domuzları, 193'ünden kaplanlar, 244'ünden leoparlar ve 32'sinden bizonlar sorumluydu.

Kaydedilen 98 ölümden 27'si fil saldırılarıyla ilişkilendirildi.

Bu temaslar sadece insan güvenliğini tehdit etmekle kalmıyor, aynı zamanda Kerala'nın tarım sektöründe de ağır bir etki yaratıyor. 2017'yle 2023 arasında yaban hayatı, mahsullerin yok edildiği 20 bin 957 vakaya ve başta sığırlar olmak üzere evcilleştirilmiş 1559 hayvanın ölümüne neden oldu.

Kerala'daki Wayanad son 10 yılda fil saldırıları nedeniyle 41, kaplan saldırıları nedeniyle de 7 kişinin hayatını kaybetmesine sahne oldu.

Kerala, insan-yaban hayatı çatışmasını hafifletmeye çalışıyor. Kerala 2022-23 döneminde 158,4 km uzunluğundaki fil geçirmez hendeklerin bakımını yaptı, 42,6 km uzunluğunda güneş enerjili çit ve 237 metre uzunluğunda çevre duvarı inşa etti. Öte yandan yerel medya, bu çabaların krizle tam anlamıyla mücadele etmede yetersiz kaldığını belirtiyor.

Hayvanların insan yerleşim yerlerine girmesini önlemek için Kerala ekolojik restorasyon projeleri ve çiftçilerden arazi satın alarak buraları ormanlık alana dönüştürmeye yönelik bir program başlattı.

Independent Türkçe



Türünün ilk örneği antik masa oyunu bulundu

Oyun tahtasının havadan çekilmiş görüntüsü (Latin American Antiquity)
Oyun tahtasının havadan çekilmiş görüntüsü (Latin American Antiquity)
TT

Türünün ilk örneği antik masa oyunu bulundu

Oyun tahtasının havadan çekilmiş görüntüsü (Latin American Antiquity)
Oyun tahtasının havadan çekilmiş görüntüsü (Latin American Antiquity)

Arkeologlar, Guatemala'daki Maya kenti Naachtun'da mozaik tarzı eşsiz bir masa oyununun kalıntılarını ortaya çıkararak antik dünyadaki oyun pratiklerine dair yeni bilgiler sundu.

Patolli, Aztekler ve daha önceki Mezoamerikan kültürleri tarafından Amerika kıtasında oynanan ve genellikle kumar içeren, kızma birader benzeri en eski strateji masa oyunlarından biri.

Kumaşa ya da yere çizilen, 52 karelik haç biçimli bir düzene dayanan oyunda, bir yüzü noktalı patol fasulyeleri zar gibi atılıyordu.

Ancak oyunun antik Maya toplumlarında tam nasıl oynandığı belirsizliğini koruyordu.

Bir zamanlar Maya bölgesel başkenti olan kuzey Petén'deki Naachtun'da yapılan son kazılar, insanların oyunu nasıl oynadığı ve bölgedeki diğer sporlarla arasındaki paralelliklere dair ipuçları sunuyor.

Araştırmacıların bulduğu yere oyulmuş oyun tahtası, bazıları MS 4. yüzyıla tarihlenen kırık seramik kaplardan elde edildiği düşünülen küçük kırmızı mozaik karolardan yapılmıştı.

Tahtanın bazı bölümleri tahrip olduğundan genel yapısı üzerine yalnızca tahmin yürütülebildi.

Arkeologlar, tahtanın başlangıçta yaklaşık 78 cm genişliğinde ve 110 cm uzunluğunda olduğunu ve 478 karo parçası kullanılarak yapılmış 45 kareden oluştuğunu tahmin ediyor. Araştırmacılar mozaik karo parçalarının, tahtayı antik dünyada türünün tek örneği yaptığını söylüyor.

Mozaik kullanımının, tahtanın "yapım anından itibaren mimari tasarıma dahil edildiğini" gösterdiğini düşünüyorlar.

Araştırmacılar hakemli dergi Latin American Antiquity'de yayımlanan yeni çalışmada, "Maya mimarisinde zemin mozaikleri son derece nadirdir" diye belirtiyor.

Bilim insanları "Kabuk, demir cevheri, yeşim veya turkuazdan mozaik tekniğiyle üretilmiş veya süslenmiş sayısız taşınabilir eser örneği varken, bildiğimiz kadarıyla Batı Yarımküre'nin bu bölgesinde sömürge döneminden önce zemin mozaiğine dair net bir örnek yok" ifadelerini kullanıyor.

Araştırmacılar yapım tekniğinin, Mayaların bu masa oyununu nasıl oynadığına yeni bir bakış açısı sunduğunu ve mozaik kullanımının, oyulmuş veya boyanmış tahtalara kıyasla "daha uzun bir kullanım ömrüne" işaret ettiğini söylüyor.

Tahtanın, şehrin bazı alanlarının tasarımına en baştan dahil edilmiş olabileceğini düşünüyorlar.

Independent Türkçe


Nicole Kidman'dan ayrılmak ünlü şarkıcıya yaramamış

2018'de Time'ın belirlediği dünyanın en etkili 100 ismi arasında yer alan Nicole Kidman, düzenlenen törene Keith Urban'la birlikte katılmıştı (AP)
2018'de Time'ın belirlediği dünyanın en etkili 100 ismi arasında yer alan Nicole Kidman, düzenlenen törene Keith Urban'la birlikte katılmıştı (AP)
TT

Nicole Kidman'dan ayrılmak ünlü şarkıcıya yaramamış

2018'de Time'ın belirlediği dünyanın en etkili 100 ismi arasında yer alan Nicole Kidman, düzenlenen törene Keith Urban'la birlikte katılmıştı (AP)
2018'de Time'ın belirlediği dünyanın en etkili 100 ismi arasında yer alan Nicole Kidman, düzenlenen törene Keith Urban'la birlikte katılmıştı (AP)

Hollywood'un en ünlü aktrisleri arasında yer alan Nicole Kidman boşanma davası açtığı eşi Keith Urban'dan uzaktaki ilk Noel'ini kutluyor.

58 yaşındaki oyuncu önceki günlerde Sidney'de görüntülendi. Magazin basını, Urban'dan olan kızları Sunday ve Faith'le yürüyen yıldızın kaygısız ve mutlu göründüğünü yazdı.

Kendisiyle aynı yaştaki Grammy ödüllü müzisyenin Noel'i nerede geçirdiği bilinmese de Woman's Day'in kaynakları, Urban'ın yalnızlık çektiğini söylüyor.

Amerikan dergisi, bir kaynağının şu ifadeleri kullandığını aktardı:

Tükendi, yalnız ve önceden hiç tasavvur etmediği bir geleceğe bakıyor. Nicole hem en iyi arkadaşı hem de hayattaki en büyük destekçisiydi. Onu kaybettiği için büyük bir hata yapıp yapmadığını merak ediyor.

Ünlü magazinci Rob Shuter ise Kidman cephesi hakkında şöyle konuştu:

Araları soğuk değil, donmuş halde. Nicole candan bir sohbete hazır değil, Keith ise zorlamıyor. Halihazırda sessizlik dışında anlaşabilecekleri bir durum yok.

İkilinin yollarını ayırdığının eylülde doğrulanmasının ardından TMZ, Urban'ın başka bir kadınla ilişkisinin bu ayrılığa neden olduğunu iddia etmişti. 

2006'da evlenip önceki aylara kadar birlikte olan çiftten Kidman son dönemde kariyeriyle konuşuluyor.  

Nicole Kidman, Patricia Cornwell'ın ünlü romanlarından uyarlanan Amazon Prime Video dizisi Scarpetta'dan paylaşılan ilk karelerde baş adli tıp uzmanı Dr. Kay Scarpetta rolünde karşımıza çıkıyor.

11 Mart 2026'da izleyiciyle buluşacak dizide Kidman'a, ablası Dorothy Farinelli'yi canlandıran Oscar ödüllü Jamie Lee Curtis eşlik ediyor.

Kidman ayrıca korku sinemasında yükselişini hızla sürdüren Osgood Perkins'in yeni filmi The Young People'ın oyuncu kadrosuna dahil oldu.

Cambaz (Longlegs) ve The Monkey'yle tanınan yönetmenin gelecek yıl vizyona girmesi beklenen filmde başrolleri popüler gençlik dizisi The Summer I Turned Pretty'yle tanınan Lola Tung ve Ejderhanı Nasıl Eğitirsin (How to Train Your Dragon) yıldızı Nico Parker üstleniyor.

Independent Türkçe, She Knows, Daily Mail


Martin Scorsese öldürülen meslektaşını andı

New Yorklu yönetmenler arasında 5 yaş fark var (AFP/Arşiv)
New Yorklu yönetmenler arasında 5 yaş fark var (AFP/Arşiv)
TT

Martin Scorsese öldürülen meslektaşını andı

New Yorklu yönetmenler arasında 5 yaş fark var (AFP/Arşiv)
New Yorklu yönetmenler arasında 5 yaş fark var (AFP/Arşiv)

Oyuncu, yönetmen, yazar ve politik aktivist kimlikleriyle yarım yüzyılı aşan bir kariyer inşa eden Rob Reiner, ölümünün ardından Martin Scorsese tarafından anıldı. 

83 yaşındaki usta yönetmen, New York Times'da yayımlanan yazıya başlarken Reiner'ın eşi Michele'le birlikte Kaliforniya'daki evlerinde ölü bulunduğunu hatırlattı:

Rob Reiner benim arkadaşımdı, Michele de öyle. Bundan sonra geçmiş zaman kullanmak zorundayım ve bu beni derin üzüntüye sevk ediyor. Ancak başka bir seçenek yok.

1970'li yılların başlarında Los Angeles'a taşındıktan kısa süre sonra Rob Reiner'la tanıştığını söyleyen Scorsese, ikisinin de New Yorklu olduğunu belirtti:

Rob'la takılmayı çok sevdim. Birbirimize doğal bir yakınlık duyuyorduk. Çok matraktı ve bazen komedisi keskindi. Zarif bir sınırsız özgürlük hissine sahipti, anın keyfini doya doya çıkarır, müthiş coşkun kahkahasını atardı.

Scorsese en sevdiği Reiner yapımının bir Stephen King uyarlaması olan Ölüm Kitabı (Misery) olduğunu açıkladıktan sonra "Çok özel bir film, Kathy Bates ve James Caan iyi oynuyordu" dedi. 

Kendi filmi Para Avcısı'nın (The Wolf of Wall Street) oyuncularını seçerken Leonardo DiCaprio'nun babasını canlandırması için ilk olarak Reiner'ı düşündüğünü ve böylece meslektaşını Max Belfort rolünde oynattığını aktardı. 

2013'te vizyona giren filmin çekimleri sırasında Reiner'ın doğaçlama, komedi ve oyunculuktaki ustalığına doğrudan şahit olduğunu belirtti. 

78 ve 70 yaşındaki Reinerlar, 14 Aralık'ta defalarca bıçaklanmış halde ölü bulunmuştu. Tutuklanan 32 yaşındaki oğulları Nick Reiner iki cinayetle suçlanıyor. 

Independent Türkçe, New York Times, Deadline