Norovirüs hakkında ne biliyoruz nasıl korunabiliriz?

Amerika Birleşik Devletleri'nin kuzeydoğusunda enfeksiyonlar artıyor

Hastalığa yılın herhangi bir zamanında yakalanabilirsiniz ancak soğuk aylarda yakalanma ihtimaliniz daha fazla (Reuters)
Hastalığa yılın herhangi bir zamanında yakalanabilirsiniz ancak soğuk aylarda yakalanma ihtimaliniz daha fazla (Reuters)
TT

Norovirüs hakkında ne biliyoruz nasıl korunabiliriz?

Hastalığa yılın herhangi bir zamanında yakalanabilirsiniz ancak soğuk aylarda yakalanma ihtimaliniz daha fazla (Reuters)
Hastalığa yılın herhangi bir zamanında yakalanabilirsiniz ancak soğuk aylarda yakalanma ihtimaliniz daha fazla (Reuters)

Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerinden (CDC) alınan son verilere göre, kusma ve ishale neden olan oldukça bulaşıcı bir hastalık olan norovirüs vakaları son zamanlarda Amerika Birleşik Devletleri'nin kuzeydoğusunda artış gösterdi.

Gözetim verileri, norovirüs enfeksiyonlarının kış aylarında tipik olarak yaptığı gibi, ülke çapında pozitif test sonuçlarında bir artış olduğunu gösteriyor ancak kuzeydoğu eyaletleri özellikle ağır etkilendi.

Şarku’l Avsat’ın Health web sitesinden aktardığı habere göre Norovirüs hakkında bilmeniz gerekenler ve kendinizi hastalığa yakalanmaktan korumanın en iyi yolları işte bunlar:

Buffalo Üniversitesi'nde bulaşıcı hastalıklar bölümü profesörü ve şefi olan Thomas Russo'ya göre, norovirüs vakalarındaki mevcut artış endişe verici olsa da yılın bu dönemi için tipiktir. Hastalığa yılın herhangi bir zamanında yakalanabilirsiniz ancak soğuk aylarda yakalanma ihtimaliniz daha fazla. Health'e konuşan Russo, "Hastalık genellikle Kasım'dan Nisan'a kadar yayılıyor ancak genellikle Ocak ayında zirveye ulaşıyor" dedi.

Norovirüs oldukça bulaşıcı olarak kabul edilir çünkü bir kişiye hastalığı bulaştırmak için sadece 100'den az miktarda partikül gerekir. Norovirüs ile enfekte olan bir kişi dışkı ve kusmukla milyarlarca virüs partikülü saçabilir.

Virüs enfeksiyonu genellikle kış aylarında insanların yakın yerlerde bulunmasıyla birleşerek vakalarda artışa neden olmaktadır. Johns Hopkins Sağlık Güvenliği Merkezi'nde kıdemli bir akademisyen olan bulaşıcı hastalık uzmanı Dr. Amesh A. Adalja, Health'e konuştu: "Her türlü sosyal etkileşim sizi bu hastalığa sahip insanlarla temas ettirecektir."

Çoğu zaman virüs, hasta bir arkadaşa veya aile üyesine bakmak gibi enfekte bir kişiyle doğrudan temas yoluyla yayılır. Ayrıca, kontamine yiyecekleri yemek veya kontamine sıvıları içmek (bu genellikle restoranlarda olur), enfeksiyon partikülleri içeren yüzeylere dokunmak ve ardından yüzünüze veya ağzınıza dokunmak veya hasta bir kişiyle bardak veya mutfak eşyalarını paylaşmak yoluyla da bulaşır.

Kendinizi ve başkalarını nasıl koruyabilirsiniz?

Russo, norovirüsün "şu anda neredeyse her yere" yayıldığını söylese de uzun süre bu şekilde kalmayacağını umuyor.

Ne olacağını tahmin etmek imkansız olsa da uzmanlar, bahara girerken ABD genelinde artan sıcaklıkların virüsün yayılmasını yavaşlatmaya yardımcı olabileceğini öne sürdü.

Bu arada, kendinizi enfeksiyondan korumanın en iyi yolu iyi hijyen  ve belki de hijyene normalden daha fazla dikkat etmek.

Adalja, "Ellerinizi iyice yıkayın" önerisinde bulunuyor çünkü ona göre el dezenfektanı norovirüse karşı pek işe yaramıyor.

Adalja ayrıca virüs tipik olarak yemek servisi çalışanları tarafından bulaştığından bölgenizde vakalar özellikle yüksekse restoranlarda yemek yemekten kaçınmak isteyebileceğinizi söyledi.

Bulaşıcı hastalıklar konusunda uzmanlaşmış bir doktor ve Vanderbilt Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde profesör olan William Schaffner, evinizdeki birine "norovirüs" bulaşmışsa, kirlenmiş yüzeyleri çamaşır suyu solüsyonu kullanarak iyice temizlemenin önemli olduğunu açıkladı. Kapı kolları ve uzaktan kumandalar gibi sık dokunulan diğer yüzeylerin de temiz tutulması tavsiyesinde bulundu.

Resmi bir tavsiye olmasa da Russo, hasta bir kişiye bakarken maske ve eldiven takmanın yardımcı olabileceğini, çünkü virüsün kusma sırasında damlacıklar ve partiküller yoluyla yayılabileceğini sözlerine ekledi.

Russo, norovirüs için özel bir tedavi olmadığını, ancak hastalanırsanız bol su içmenin önemli olduğunu açıkladı.

Kusma ve ishal yoluyla çok fazla sıvı kaybederseniz, susuz kalabilirsiniz ve rehidrate olmak için intravenöz (IV) sıvılara ihtiyaç duyabilirsiniz.

Kendinizi daha iyi hissetmeye başladıktan sonra iki haftaya kadar virüsü yaymaya devam edebileceğiniz için el yıkama hastalar için de önemli bir tavsiyedir. Norovirüs ile enfekte olmuş kişiler, semptomlar durduktan sonra en az 48 saat boyunca başkalarıyla yakın etkileşimde bulunmamalıdır (yemek hazırlamak, sağlık hizmeti vermek de dahil)

Schaffner, çoğu insanın virüsten nispeten hızlı bir şekilde kurtulmasına rağmen, enfeksiyonun hala çok küçük çocuklarda veya yaşlılarda ciddi hastalıklara veya ölüme neden olabileceğini söyledi.

Ayrıca emetofobi olarak bilinen yoğun kusma korkusu olan kişiler de var ve bu kişiler kusmaları ya da kusan birinin yanında bulunmaları halinde büyük sıkıntı yaşayabilirler.



Tim Burton, merak edilen Johnny Depp sorusunu yanıtladı

En İyi Makyaj dalında Oscar'a aday gösterilen 1990 yapımı Makas Eller'de, başroldeki Johnny Depp'e (solda) Winona Ryder (sağda) eşlik etmişti (20th Century Fox)
En İyi Makyaj dalında Oscar'a aday gösterilen 1990 yapımı Makas Eller'de, başroldeki Johnny Depp'e (solda) Winona Ryder (sağda) eşlik etmişti (20th Century Fox)
TT

Tim Burton, merak edilen Johnny Depp sorusunu yanıtladı

En İyi Makyaj dalında Oscar'a aday gösterilen 1990 yapımı Makas Eller'de, başroldeki Johnny Depp'e (solda) Winona Ryder (sağda) eşlik etmişti (20th Century Fox)
En İyi Makyaj dalında Oscar'a aday gösterilen 1990 yapımı Makas Eller'de, başroldeki Johnny Depp'e (solda) Winona Ryder (sağda) eşlik etmişti (20th Century Fox)

Ünlü yönetmen Tim Burton, Makas Eller (Edward Scissorhands) gibi unutulmaz projelerinin devam filmlerini çekmek istemese de sevilen filmin başrol oyuncusu Johnny Depp'le yeniden birlikte çalışacağından emin olduğunu söyledi.

IndieWire'ın aktardığına göre Burton, 29 Kasım'da başlayan ve 7 Aralık'a dek sürecek Marakeş Uluslararası Film Festivali'nin konuklarından biriydi.

"Tek seferlik bir şeydi"

66 yaşındaki meşhur sinemacı, Beterböcek Beterböcek'in (Beetlejuice Beetlejuice) gişedeki başarısının ardından yaptığı açıklamada, "Devamını çekmek istemediğim bazı filmler var" dedi. 

Makas Eller'in devam filmini yapmak istemedim çünkü tek seferlik bir şey gibi gelmişti. Noel Gecesi Kabusu'nun (The Nightmare Before Christmas) da devamını çekmek istemedim çünkü o da tek seferlik bir projeymiş gibi geldi. Bazı şeylerin kendi başlarına kalması en iyisidir ve bu da benim için onlardan biri.

Aralarında Ölü Gelin (Corpse Bride), Sweeney Todd: Fleet Sokağı'nın Şeytani Berberi (Sweeney Todd) ve Ed Wood'un da bulunduğu filmlerde birlikte çalıştığı Depp'le başka işbirlikleri olup olmayacağı sorulduğunda Burton, kendinden emin bir yanıt verdi:

Eminim olacaktır.

"Film böyle bir şeydir"

Amerikalı sinemacı, sözlerine şöyle devam etti: 

Hiçbir zaman 'Şu ya da bu oyuncuyu kullanacağım' diye düşünmüyorum. Genellikle üzerinde çalıştığım projeye bağlı. Film böyle bir şeydir. İşbirliği yapmak ve etrafınızdaki insanlarla fikir alışverişinde bulunmaktır.

Depp, aktris Amber Heard'den olaylı şekilde boşanmasıyla ortaya çıkan tartışmalar ve dava sürecinin ardından Hollywood'a dönüş yolu arıyor.

61 yaşındaki aktör, geçen yıl gösterime giren Maïwenn yönetmenliğindeki Fransız dönem draması Jeanne du Barry'de rol almıştı. 

Oscar adayı oyuncu ayrıca, İtalyan sanatçı Amedeo Modigliani'nin hayatını konu alan 2024 yapımı Modì, Three Days on the Wing of Madness'ın yönetmeliğini üstlenmişti. 

Penelope Cruz'la oynayacak

Başrolünde Al Pacino'nun yer aldığı biyografik drama, Roma Film Festivali'nde gösterilmiş, İspanya'nın San Sebastián Uluslararası Film Festivali'nin de açılışını yapmıştı.

Depp ayrıca Day Drinker adlı yeni projede, Karayip Korsanları: Gizemli Denizlerde'deki (Pirates of the Caribbean: On Stranger Tides) rol arkadaşı Penelope Cruz'la tekrar bir araya gelecek. 

Independent Türkçe, Deadline, IndieWire, Hollywood Reporter