Sabahları yüzü yıkamak gerçekten gerekli mi?

Yüzü günde iki kez yıkamanın iyi bir fikir olmadığını düşünen dermatologlar nesillerdir yerleşmiş olan bir prensibi çürüttü

Yüzünü yıkayan bir kadın (Health.com)
Yüzünü yıkayan bir kadın (Health.com)
TT

Sabahları yüzü yıkamak gerçekten gerekli mi?

Yüzünü yıkayan bir kadın (Health.com)
Yüzünü yıkayan bir kadın (Health.com)

Çoğu insanın, genellikle bir tür cilt bakımını içeren olağan sabah ve gece rutinleri vardır. Ancak sabah uyanınca yaptığımız ilk iş, hiç şüphesiz ki yüzümüzü yıkamak olur.

Nesiller boyu insanlar, sabah yüzlerini yıkama fikriyle yetiştirildi, hatta çocuk şarkıları onlara yüzlerini yıkamayı, saçlarını taramayı, uyandıklarında dişlerini fırçalamayı öğretti.

Yüzü yıkamak, sağlıklı ve temiz bir cildi korumanın önemli bir yolu. Ancak bazı uzmanlar yüzü günde iki kez yıkamanın iyi bir fikir olmadığı konusunda uyarıyor.

Şarku’l Avsat’ın ‘Health.com’ sitesinden aktardığı habere göre medikal estetik uzmanı Maja, bir TikTok gönderisinde şunları söyledi;

Cildinizi sabah ve akşam temizliyorsanız, cildinizi gereğinden fazla soyuyor olabilirsiniz, bu da bariyer işlev bozukluğuna, sivilceye, kızarıklığa ve daha fazla cilt sorununa neden olabilir.

İçerik oluşturucular, bunun yerine insanların yüzlerini yalnızca geceleri temizlemesini öneriyor.

Westlake Dermatoloji Hastanesi’nde kurul onaylı dermatolog Stephanie Saxton-Daniels ise konuya ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı;

Elbette, yüz yıkamanın sizin için iyi olabileceğine şüphe yok. Kir, yağ, ölü cilt hücreleri, makyaj ve gözenekleri ve bezleri tıkayan maddeleri temizlemede önemli bir rol oynar.

Sabahları yüz yıkamak gerçekten gerekli mi?

Bir kişinin cildini ne sıklıkta temizlemesi gerektiği konusunda herkese uyan tek bir cevap yoktur.

MDCS Dermatoloji kurul onaylı dermatolog Carolyn Stull, Health sitesine verdiği demeçte, bunun daha ziyade bireysel cilt tiplerine bağlı olduğunu söyledi.

Bazı insanlar için, özellikle de sivilceye eğilimli veya yağlı cilde sahip olanlar için, günde iki kez yüz yıkamak yararlı olabilir.

Stull, sabah yüz yıkamanın ‘gözenekleri tıkayabilecek aşırı sebum ve ölü deri hücrelerini temizlemeye yardımcı olabileceğini’ vurguladı.

Aynı zamanda balmumu ve ağır yağlar da dahil olmak üzere cilt bakım ürünlerinin kalıntılarından kurtulmanın da iyi bir yolu olduğunu ekledi.

Dermatolojik cerrah ve St. Charles County Dermatolojik Cerrahi’nin sahibi Stacey Tull ise, sabahları bu kirden, cilt yağından ve diğer kalıntılardan kurtulmanın, gözeneklerin ve çatlakların tıkanma olasılığını azalttığını söyledi.

Aynı zamanda donuk veya sağlıksız bir görünüme yol açabilecek cilt hücrelerinin birikmesini önleyebileceğini dile getirdi.

Tull ayrıca şunları söyledi;

Gece yüzünüzü yıkasanız bile, muhtemelen her gece yastık kılıflarınızı değiştirmiyorsunuz. Bu nedenle yüzünüzde yatak takımları ve saçlarınızdan kaynaklanan kir birikecektir.

Sabahları yüzü yıkamak bazı insanların cilt sağlığını iyileştirse de, bu herkes için gerekli değildir.

Stull’a göre de, hassas ciltleri veya egzama, rosacea (gül hastalığı) ve sedef hastalığı gibi iltihaplı cilt rahatsızlıkları olan kişilerin, günde iki kez yüzü yıkaması ciddi kurumaya neden olabilir.

Carolyn Stull, bu konudaki değerlendirmesinde şu ifadeleri kullandı;

Aşırıya kaçmamak önemli. Cildin gece boyunca üretilen doğal lipitlerden arındırılması, cildin bariyer fonksiyonunu tehlikeye atabilir ve cildi tahrişe karşı daha duyarlı hale getirebilir.

Saxton-Daniels de, yüzü çok sık yıkamanın bazı durumlarda cildin mikrobiyomunun bozulmasına neden olabileceğini ve perioral dermatit veya hassas cilt gibi cilt rahatsızlıklarını ağırlaştırabileceğini ekledi.

Çoğu insan için yatmadan önce yüz temizliğinin yeterli olması gerektiğini de vurguladı.

Sağlıklı bir cilt bakım rutini

Bir kişi yüz yıkama rutinini azaltmayı denemek isterse, sabahları cildi tazelemenin bazı yolları hala var.

Stull, uyandıktan sonra yüze su çarpmanın iyi bir seçenek olabileceğini önererek şunları ekledi;

Özellikle hassas veya kuru cilde sahip olanlar için sabahları temizleyici olmadan su kullanmak yeterli olabilir ve bu cilt bariyerinizi desteklemeye yardımcı olan koruyucu lipitlerin hiçbirini ortadan kaldırmaz.

Stull, daha yağlı bir cilde sahip kişiler veya önceki geceden kalan ürünü veya kalıntıları gidermek isteyenler için, yüzü sabahları ‘misel suyla’ temizlemenin yararlı olabileceğini ekledi.

Göz önünde bulundurulması gereken diğer seçenekler arasında, tam bir yıkamaya gerek kalmadan cildi hızlı ve rahat bir şekilde tazeleyebilen nemlendirici spreyler, tonerler veya önceden nemlendirilmiş yüz mendilleri yer alıyor.

Cilt bakımı rutini oluştururken dikkate almak gereken önemli konular ise şunlar;

Cilt tipi: İhtiyaçlarınıza uygun ürünleri seçmek için cilt tipinizi tanımlayın. Kuru, yağlı, karma ve hassas cilt tipleri farklı ürün ve içerikler gerektirebilir.

Temizlik: Sabah yüzünüzü yıkamanız gerekip gerekmediğini belirleyin. Bazı insanlar hafif bir sabah temizleyicisini tercih ederken, diğerleri mendil veya su gibi alternatifleri kullanabilir.

Güneş kremi: Cildinizi zararlı UV ışınlarından korumaya, erken yaşlanmayı önlemeye ve cilt kanseri riskini azaltmaya yardımcı olmak için sabahları güneş kremi kullanın.

SPF 30 veya daha yüksek olan geniş spektrumlu koruma sunan güneş kremlerini tercih edebilirsiniz.

Serumlar ve tedaviler: İnce çizgiler, renk değişikliği ve hiperpigmentasyon gibi belirli cilt sorunlarını hedef alabilecek C vitamini serumları, hyaluronik asit veya niasinamid gibi spesifik serumları veya tedavileri uygulamayı düşünebilirsiniz.

Daha spesifik cilt sorunları veya cilt bakımı rutini oluşturma konusunda kişiselleştirilmiş tavsiyeler için dermatoloğunuzla iletişime geçmek her zaman en iyisidir.



Yılın Astronomi Fotoğrafçısı yarışmasının kazananları belli oldu

Ryan Imperio, çok kısa süren bir anı fotoğraflayarak yarışmanın birincisi oldu (Ryan Imperio/APOTY16)
Ryan Imperio, çok kısa süren bir anı fotoğraflayarak yarışmanın birincisi oldu (Ryan Imperio/APOTY16)
TT

Yılın Astronomi Fotoğrafçısı yarışmasının kazananları belli oldu

Ryan Imperio, çok kısa süren bir anı fotoğraflayarak yarışmanın birincisi oldu (Ryan Imperio/APOTY16)
Ryan Imperio, çok kısa süren bir anı fotoğraflayarak yarışmanın birincisi oldu (Ryan Imperio/APOTY16)

Birleşik Krallık'taki Greenwich Kraliyet Gözlemevi'nin düzenlediği Yılın Astronomi Fotoğrafçısı yarışmasının kazananları açıklandı. 

Bu yıl 16.'sı düzenlenen yarışmada 58 ülkeden 3 bin 500'den fazla fotoğraf değerlendirmeye alındı. 

Ryan Imperio, Güneş tutulması sırasında çektiği fotoğrafla ana yarışmanın galibi oldu. 

2023'teki tutulmada Baily boncuklarının hareketini yakalayarak Yılın Astronomi Fotoğrafçısı seçilen Imperio, 10 bin sterlini (yaklaşık 444 bin TL) de evine götürdü.

Güneş ışığı, Ay'ın yüzeyindeki vadi ve kraterlerden geçerken oluşan Baily boncukları, tutulma başlarken ve biterken sadece çok kısa süreliğine görülebiliyor. 

Jüri üyelerinden meteoroloji uzmanı Kerry-Ann Lecky Hepburn, kazanan fotoğraf hakkında "Beni büyüledi ve hayran bıraktı" diyor.

Güneşimiz kategorisinin de kazananı olan Imperio, seçilmeyi hiç beklemediğini ve kazanmaktan "hem heyecan hem de onur duyduğunu" söylüyor. 

16 yaşın altındakilerin yarıştığı Yılın Genç Astronomi Fotoğrafçısı ödülünü kazanansa 14 yaşındaki Daniele Borsari oldu. 

Kazanan ve övgüye layık görülen fotoğraflar 13 Eylül itibarıyla Londra'daki Ulusal Denizcilik Müzesi'nde sergileniyor.

Galaksi kategorisi kazananı

Bence Tóth ve Péter Feltóti'nin çektiği fotoğrafta NGC 5128 galaksisi ve çevresindeki gelgit dalgası sisteminin yanı sıra bir relativistik jet görülüyor. Işık hızına yakın hareket eden güçlü radyasyon ve parçacık jetlerine, relativistik jetler deniyor. Fotoğrafçılar, sadece Güney Yarımküre'den çekilebilecek bu fotoğraf için Namibya'ya gitti.

vfd

Yıldızlar ve Bulutsular kategorisi kazananı

Cassiopeia Takımyıldızı'ndaki Nereides Bulutsusu'nun fotoğrafı, Marcel Drechsler, Bray Falls, Yann Sainty, Nicolas Martino ve Richard Galli tarafından çekildi. 3 bin 559 karenin birleşimi, 260 saatlik pozlama süresi ve üç kıtadaki teleskopların gözlemleriyle ortaya çıkan görüntüyü yakalayan ekip, daha önce bilinmeyen devasa bir süpernova kalıntısını fotoğraflamak üzere çalıştı.

tyjuk

Kuzey Işıkları kategorisi kazananı

Larryn Rae, Australis Kuzey Işıkları fotoğrafını Yeni Zelanda'daki Queenstown'ın dağlarından çekti. Panoramik fotoğraf, Şubat 2023'te gökyüzünde hızla hareket eden parlak ışınların 19 görüntüsünü içeriyor. 

yjuk

Gezegenler, Kuyrukluyıldızlar ve Asteroitler kategorisi kazananı

Kompozit fotoğrafta, Venüs ve Dünya'nın Güneş'in aynı tarafında yakınlaştığı alt kavuşum sırasında Venüs'ün evreleri görülüyor. Tom Williams, ultraviyole ve kızılötesi filtreler kullanarak gezegenin üst atmosferindeki bulutları ortaya çıkardı.

chjy

Genç Astronomi Fotoğrafçısı kategorisi kazananı

Daniele Borsari, Perseus Takımyıldızı'ndaki Kaliforniya Bulutsusu NGC 1499'u yakın çekimde görüntülemeyi başardı. Dünya'dan yaklaşık bin ışık yılı uzaklıktaki bulutsu, mavi dev yıldız Xi Persei veya Menkib'in gazları iyonlaştırması sayesinde görülebiliyor.

xscdvf

Ayımız kategorisi kazananı

"Gökkuşağı Körfezi" diye de bilinen 260 kilometre çapındaki Sinus Iridum, Gábor Balázs tarafından fotoğraflandı. Küçük kraterlerle çevrili körfez, tek renkli bir kamera sayesinde görüntülendi.

cds

Görüntü İnovasyonu konusunda Annie Maunder Ödülü kazananı

Sergio Díaz Ruiz'in, GOES-18 hava durumu uydusunun gözlemlediği 16 bandın karıştırılmasıyla oluşturduğu Dünya fotoğrafı; kara parçalarını, okyanusları ve atmosferik olayları farklı renklerle gösteriyor.

dsvf

İnsan ve Uzay kategorisi kazananı

Tom Williams, Uluslararası Uzay İstasyonu'nu (UUİ) Güneş'in doğu kenarından geçerken yakaladı. UUİ'nin Güneş'in yakınından geçişleri yalnızca 0,2 saniye görülebildiği için bu anları Dünya'dan yakalamak epey zor.

zxcdvf

Sör Patrick Moore En İyi Çıkış Yapan kategorisi kazananı

Gün içinde sadece 5 saat görüntülenebilen SH2-308 Bulutsusu, Xin Feng ve Miao Gong'un çalışmalarıyla görüntülendi. Bu görüntü toplam 10 güne yayılan çekimler ve sonrasındaki işlemler sonucu ortaya çıktı.

cfdbg

Gökyüzü kategorisi kazananı

Tom Rae, Yeni Zelanda'daki Tasman Vadisi'nin arkaplanındaki evreni gözler önüne serdi. Fotoğrafta Gum Bulutsusu'nın hidrojen bulutları (merkezdeki kırmızı bölge) ve Samanyolu'nun sönük kolları boyunca uzanan diğer aktif yıldız oluşum bölgeleri de yer alıyor.

5yjuk

Güneşimiz kategorisi ikincisi

Peter Ward, iki ayrı kareyi birleştirerek Güneş'in koronasının solar maksimum ve solar minimumdaki halini ortaya çıkardı. Fotoğrafın alt kısmı yıldızın, 11 yıllık döngüsünde en az güneş aktivitesinin görüldüğü minimuma yakın olduğu 2017'de, üst kısmı da bundan 6 yıl sonra maksimuma yaklaşırken çekildi.

xcsvdf

Gökyüzü kategorisi ikincisi

Fei Xue, iki saat süren fotoğraf çekimi çalışmasında, Dünya dönerken gökyüzünde hareket eden yıldızların izlerini yakaladı. Çin'de çekilen fotoğrafta yerdeki metal sütunlar da görülüyor. Kompozisyon, fotoğraf makinesinin yere yerleştirilip alçak bir açıdan çekim yapılmasıyla elde edildi.

zxscdvf

Genç Astronomi Fotoğrafçısı kategorisinde övgüye layık görülen

ZiYang Chang, Canes Venatici Takımyıldızı'ndaki Girdap Gökadası'nı komşu galaksisi NGC 5195'le etkileşim ve çarpışma halindeyken fotoğrafladı.

yöı

Ayımız kategorisinde övgüye layık görülen

Ay'ı çekmeyi planlamayan Jinyuan Chen, uydunun batışını gördüğünde güzelliğine hayran kalmış. Çevredeki bulutlar nedeniyle hilal, sanki Güneş tutulmasından kaynaklanıyormuş gibi görünüyor.

svdfbg

İnsan ve Uzay kategorisinde övgüye layık görülen

Hızlandırılmış bir dizi halinde bir saat boyunca çekilen tüm uyduların görüntüsü de jürinin beğenisini kazandı. Fotoğrafı çeken Matt Jackson, mahremiyet ve teknolojiyi kontrol etmenin getirdiği güç hakkındaki endişelerine dikkat çekmek için bu konuyu seçmiş.

sxacdfvgb

Independent Türkçe, BBC, BBC Science Focus, Guardian