Netflix'in beklenen dizisine ilk bakış: Meşhur romandan uyarlandı

Gerilim ve aldatmaca dolu hikaye, 1999'da gişe canavarı filmle hayat bulmuştu

Tom Ripley rolündeki İrlandalı aktör, 2023 yapımı All of Us Strangers'daki performansıyla pek çok ödülün sahibi oldu (Netflix)
Tom Ripley rolündeki İrlandalı aktör, 2023 yapımı All of Us Strangers'daki performansıyla pek çok ödülün sahibi oldu (Netflix)
TT

Netflix'in beklenen dizisine ilk bakış: Meşhur romandan uyarlandı

Tom Ripley rolündeki İrlandalı aktör, 2023 yapımı All of Us Strangers'daki performansıyla pek çok ödülün sahibi oldu (Netflix)
Tom Ripley rolündeki İrlandalı aktör, 2023 yapımı All of Us Strangers'daki performansıyla pek çok ödülün sahibi oldu (Netflix)

Ödüllü aktör Andrew Scott, 4 Nisan'da prömiyerini yapmaya hazırlanan Netflix'in yeni mini dizisi Ripley'de kötü şöhretli Tom Ripley rolünde.

Merakla beklenen diziden ilk fragman dün yayımlandı.

Aldatma, dolandırıcılık ve cinayet

Patricia Highsmith'in 1955 tarihli çok satan romanlarından uyarlanan dizi, zengin bir adamın İtalya'daki serseri oğlunu eve dönmeye ikna etmesi için Ripley'yi tutmasıyla başlıyor. 

Ripley'nin işi kabul etmesiyle birlikte, "aldatma, dolandırıcılık ve cinayetle dolu karmaşık bir hayatın ilk adımı" atılmış oluyor.

Meşhur filmde Ripley'yi Matt Damon canlandırmıştı 

Yine Highsmith'in gerilim romanından uyarlanan 1999 yapımı Oscar adayı Yetenekli Bay Ripley'de (The Talented Mr. Ripley) Tom Ripley rolünde Matt Damon, Dickie Greenleaf rolünde Jude Law ve Marge Sherwood rolünde Gwyneth Paltrow yer almıştı.

Filmin yönetmen koltuğunda, 54 yaşında hayatını kaybeden Oscarlı sinemacı Anthony Minghella oturmuştu.

Highsmith'in meşhur romanı, 1960'ta da Kızgın Güneş (Plein soleil) adıyla beyazperdeye uyarlanmıştı. René Clément'ın senaryosunu yazıp yönettiği filmin başlıca rollerini Alain Delon, Maurice Ronet ve Marie Laforêt paylaşmıştı. 

Netflix dizisinde Marge Sherwood rolünde Dakota Fanning ve Dickie Greenleaf rolünde Johnny Flynn yer alıyor. Oyuncu kadrosunu Eliot Sumner, Maurizio Lombardi, Margherita Buy ve usta aktör John Malkovich tamamlıyor.

8 bölümü de yazıp yönetti

Fleabag'de seksi rahip, Sherlock'taysa Jim Moriarty rollerini üstlenen 47 yaşındaki Scott, dizide aynı zamanda yapımcı olarak da görev yapacak. 

Yapımcılar arasında da bulunan Steven Zaillian, 8 bölümün tamamını kaleme aldı ve yönetti.

Fragman, Netflix'in merakla beklenen Ripley uyarlaması hakkında, genel estetik yaklaşımı da dahil olmak üzere pek çok şeyi ortaya koyuyor. 

Video, dizinin tamamen siyah-beyaz çekildiğini ve bu sayede dönem kurgusunu daha da güçlendirdiğini gösteriyor. 

Romana sadık uyarlama

Highsmith'in eserinin çoğu uyarlamasında olduğu gibi, dizi de geçmişte geçiyor. Ancak yeni dizideki olaylar, 1950'lerin ortalarındaki orijinal zaman diliminden ziyade 1960'larda cereyan ediyor.

Ripley'nin fragmanı, romana son derece sadık bir uyarlama olduğunu gözler önüne seriyor. Ayrıca, tematik olarak Dickie Greenleaf'i çok az göstererek kitabı çağrıştırırken Ripley'nin, onun kimliğini ve hayatını tamamen ele geçirme arzusunu yansıtıyor. 

Independent Türkçe, Variety, ScreenRant, Daily Mail



Ölüme yakın deneyimlerde zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
TT

Ölüme yakın deneyimlerde zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)

Ölümle burun buruna gelen kişiler, yaşadıkları deneyim sırasında zamanın durmuş veya yavaşlamış gibi geldiğini sıkça bildiriyor. 

Başından böyle bir olay geçmeyen kişilerin aklına film sahneleri gelecektir. Örneğin bir trafik kazasında hayatını kaybetmekten kıl payı kurtulan bir karakter etrafına bakarken, sahne daha yavaş akıyor. 

Ölüme yakın deneyimler üzerine çalışan psikiyatr Bruce Greyson'ın 1980-1990'larda yaptığı çalışmalarda, bu türden deneyimler yaşayan kişilerin yaklaşık yüzde 70'i "zamanın durduğunu veya anlamını yitirdiğini" bildirmişti. 

Peki bu travmatik olaylar neden böyle bir etki yaratıyor ve zamanın nasıl algılandığı hakkında neler söylüyor? 

İnsanlar zamanı nasıl algılıyor?

Liverpool John Moores Üniversitesi'nde zaman psikolojisi üzerine çalışan Dr. Ruth Ogden, yıllar önce geçirdiği bir trafik kazasından sonra bu alana ilgi duymaya başlamış. 

Psikoloji hocası, Conversation için kaleme aldığı yazıda, başka bir araçla çarpıştıktan sonra adeta zaman durmuş gibi hissettiğini anlatıyor.  

15 yıl boyunca ölüme yakın deneyimlerde neden zamanın yavaşladığı ve zamanın nasıl algılandığı üzerine araştırmalar yürüten Dr. Ruth Ogden ulaştığı sonuçları şöyle açıklıyor:

Biz saniyeleri ve dakikaları mükemmel bir doğrulukla kaydeden saatler gibi değiliz. Bundan ziyade beynimiz, zamanı çevremizdeki dünyaya duyarlı bir şekilde algılamaya ayarlanmış gibi görünüyor.

Dr. Ogden, beynin duygusal ve fizyolojik uyarılmayı düzenleyen bazı bölgelerinin, aynı zamanda zamanın işlenmesinde de rol oynadığını ekliyor. 

Bu nedenle duygular yoğunlaştığı sırada beynin zaman algısı da etkileniyor. Örneğin keyifli vakit geçirirken zaman uçup gidiyor ve sıkıcı ortamlarda geçmek bilmiyor. 

Ölüme yaklaşınca zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyimlerde zamanın neden yavaşladığı kesin olarak bilinmiyor. Bilim insanları bunun altında savaş ya da kaç tepkisinin yattığını düşünüyor. Evrimsel süreçte hayatta kalma içgüdüsü olarak gelişen bu tepki, tehdit anında ortaya çıkıyor.

Tehlike karşısında beyin daha hızlı çalıştığı için ölüme yakın deneyim yaşayan kişiler çevrelerinin daha yavaş hareket ettiğini görüyor. 

Psikoloji ve Ruh Sağlığı Sınır Alanları Enstitüsü'nden araştırmacı Marc Wittmann bu durumu şöyle açıklıyor:

Organizma çevresel uyaranları normalden daha hızlı işleyerek kişinin daha kolay tepki vermesini sağlıyor. Daha hızlı algılamak, düşünmek ve hareket etmek hayatta kalmak için avantaj demek.

Yaşlandıkça zaman daha mı hızlı akıyor?

Herkes ölüme yakın bir deneyim yaşamayabilir fakat birçok kişi yaşı ilerledikçe zamanın akıp gittiğinden yakınıyor. 

Geçmişe bakınca çocukken vakit daha yavaş akıyormuş gibi gelirken, yetişkinlikle beraber sanki göz açıp kapayıncaya kadar yıllar geçiyor.

Bilim insanları bu durumun birkaç nedeni olduğunu söylüyor. Örneğin çocukken bir yıl, yaşanan sürenin daha büyük bir kısmına tekabül ediyor. Nörolog Santosh Kesari "10 yaşındaki bir çocuk için bir yıl, hayatının yüzde 10'u. 60 yaşındaki biri için ise hayatının yüzde ikisinden daha azı" diyor. 

Ayrıca çocukken sürekli yeni şeylerle karşılaşmak, hafızada daha kalıcı etkiler bırakıyor. Kesari şu ifadeleri kullanıyor:

Zamanı unutulmaz olaylarla ölçüyoruz ve yaşlandıkça hatırlanmaya değecek daha az yeni şey yaşanıyor. Bu da çocukluğun daha uzun sürmüş gibi görünmesine yol açıyor.

Bilim insanın burada bahsettiği, zamanın o an içinde nasıl algılandığından ziyade, nasıl hatırlandığı. 

Yine de bazı çalışmalarda çocukken zamanın akışının daha yavaş algılandığı bulunmuştu. Nörobilimci Patricia Costello, çocukların gelişim aşamasında olduğunu belirterek "Sinirsel iletimleri yetişkinlere kıyasla fiziksel olarak daha yavaş. Bu da zamanın geçişini algılama biçimlerini etkiliyor" diyor:

Yetişkinliğe ulaşınca zaman devrelerimiz kablolamayı tamamlıyor ve zamanın geçişini doğru bir şekilde nasıl kodlayacağımızı deneyimlerimizle öğreniyoruz.

Yaşlanınca zamanın daha hızlı akıyormuş gibi gelmesi, büyük ölçüde yeni deneyimlerin azlığıyla ilişkilendiriliyor. Costello bu histen kurtulmak isteyenlere hayatlarına yenilik katmasını öneriyor.

Bilim insanı "Her şeyin çok hızlı geçip gittiği, kendi hayatımızı kaçırdığımız hissini nasıl durdurabiliriz? İş dönüp dolaşıp yeni şeyler öğrenmeye geliyor" diyerek ekliyor: 

Yeni bir beceri öğreniyor musunuz? Farklı bir şeyler pişiriyor musunuz? Mümkün olduğunca hayatınıza yenilik katmak, anıların öne çıkmasını sağlayacak ve bir bakıma zamanı uzatacaktır.

Independent Türkçe, Conversation, Psychology Today, NBC News