Yeme bozukluğu olanlar için Ramazan’da oruç tutmaya yardımcı olacak 5 ipucu

Tunus’ta Ramazan ayı boyunca yoksul Tunuslu ailelere iftar yemeği dağıtılıyor (AFP)
Tunus’ta Ramazan ayı boyunca yoksul Tunuslu ailelere iftar yemeği dağıtılıyor (AFP)
TT

Yeme bozukluğu olanlar için Ramazan’da oruç tutmaya yardımcı olacak 5 ipucu

Tunus’ta Ramazan ayı boyunca yoksul Tunuslu ailelere iftar yemeği dağıtılıyor (AFP)
Tunus’ta Ramazan ayı boyunca yoksul Tunuslu ailelere iftar yemeği dağıtılıyor (AFP)

Dünyanın dört bir yanındaki Müslümanlar inanç ve umutla mübarek Ramazan ayında oruç tutarak, bir ay boyunca ruhsal gelişime ve ibadete odaklanır.

Pek çok kişi kolay ve rahat bir şekilde oruç tutabilir. Ancak yeme bozukluğu çeken kişiler için bazı zorluklar ortaya çıkabilir.

Şarku’l Avsat’ın ‘Healthline’ sitesinden aktardığı habere göre yeme bozuklukları fiziksel ve zihinsel sağlığı etkileyen ciddi sağlık durumlarıdır.

Bu koşullar, insanların yemek yeme ve kilo alma hakkındaki düşünceleriyle ve yeme davranışlarıyla ilgili sorunları içerir.

Bu semptomlar sağlığı, duyguları ve yaşamın önemli yönlerindeki pratik yetenekleri etkileyebilir.

Bu davranışların vücudun ihtiyaç duyduğu yemek yeme yeteneğini önemli ölçüde etkilemesi muhtemeldir.

Yeme bozuklukları kalbe, sindirim sistemine, kemiklere, dişlere ve ağza zarar verebilir.

Aynı zamanda depresyon, anksiyete, kendine zarar verme ve intihar düşünceleriyle de ilişkilidir.

edrgvfe
İftar davetleri yeme bozukluğu çekenler için zorluk oluşturabilir (Reuters)

Uzmanlara göre yeme bozukluğu olanların kolay bir şekilde oruç tutması için 5 ipucu şunlar;

1-Sınırları belirlemek

Müslümanlar, Ramazan’da sık sık yakınlarını iftara davet eder ve iftar sosyal bir etkinliğe dönüşür.

Birçok Müslüman sevdiklerini iftarda ağırlar, aile ve arkadaşları için yemekler hazırlar.

Bu anlamda sınır koymak, iftar davetlerine katılmamayı gerektirebilir.

Ancak bunu yapmak, mübarek ayın sosyal etkinliklerinden uzak durmak gerektiği anlamına gelmez.

Sevdiklerinizle teravih namazı için camiye gidebilir veya yerel bir yardım etkinliğinde birlikte gönüllü olabilirsiniz.

2-Sahura odaklanın

Oruç tutanların, gün boyunca enerjilerini korumaları için sahurda yeterli yemek yemesi önemlidir.

Protein içeriği yüksek, sağlıklı yağlar ve kompleks karbonhidratlar içeren yemekler yenilebilir.

Bu gıdalar gün içinde kendinizi yorgun veya halsiz hissetme olasılığını azaltabilir.

Her gün ne yiyeceğinize karar verirken, bunalmış hissetme olasılığınızı azaltmak için yemeklerinizi önceden planlamanız da yararlı olabilir.

3-Ramazan’ın etkileri için bir günlük tutun

Ramazan’da oruç tutmak bazıları için çok fazla güç ve kararlılık gerektirebilir ve yeme bozukluğunuz varsa bu durum daha da yoğun olabilir.

Günlük tutmak, Ramazan boyunca nasıl hissettiğinizi takip etmenin harika bir yolu olabilir.

Günlük tutarken şu soruların yanıtlarına odaklanılabilir;

Bugün yemekle ilgili ne hissettim?

Kaygılı düşünce veya duyguları harekete geçiren herhangi bir durum oldu mu?

Bu durumlarla nasıl başa çıktım veya bir dahaki sefere bunları nasıl yönetebilirim?

Mutluluk hissettiğim anlar oldu mu?

Yarın nasıl daha iyi olabilir?

4-Namazı zihinsel uyanıklık için bir fırsat olarak görün

Namaz kılmak manevi anlamının ötesinde, günlük görevlerinize ara vermek ve zihinsel odaklanmaya zaman bulmak için harika bir fırsat sağlayabilir.

2017 yılında yapılan bir araştırmada, farkındalığı dahil ederek düzenli olarak namaz kılan kişilerin, farkındalığı dahil etmeyenlere göre daha güçlü bir zihinsel sağlığa sahip oldukları görüldü.

wef
Namaz kılan bir Müslüman (AP)

5- Önleyici bir plan hazır olmalı

Ramazan ayının yeme bozukluğu belirtilerinizi kötüleştirebileceğini veya istenmeyen davranışları tekrarlamanıza neden olabileceğini düşünüyorsanız, mübarek ayın başlamasından önce veya ayın herhangi bir zamanında bunların tekrarını önleyecek bir plan geliştirmeniz yararlı olabilir.

Plan aşağıdakileri içerebilir;

-Bilinen tetikleyicilerinizden kaçınma yolları.

-İşinize yarayan ve tekrar kullanabileceğiniz başa çıkma stratejileri.

-Tekrarlama olasılığını azaltmak için uygulayabileceğiniz yeni araçlar.

-Zor durumlarda sevdikleriniz veya terapist gibi güvenebileceğiniz kişilerle görüşmek.

Uzmanlar, yeme bozukluğu çeken bir kişinin oruç tutmamaya karar vermesi halinde, mübarek ayın maneviyatından başka şekillerde de yararlanabileceğe dikkat çekti.

Los Angeles’ta lisanslı bir evlilik ve aile terapisti olan, yeme bozuklukları konusunda uzman Rachel Goldberg, Ramazan’ın manevi yönlerine odaklanmanın, odak noktasını yemekten uzaklaştırmaya yardımcı olabileceğini vurguladı.

fgb
Ramazan’da Malezya’nın Kuala Lumpur kentindeki bir camide Kur’an okuyan bir kişi (AP)

Healthline sitesinde uzman görüşlerine dayanan haberde, Ramazan ayında oruç tutmayanlara hayır amaçlı gönüllü çalışmalara katılmak, ibadetleri artırmak ve İslam hakkında daha fazla bilgi edinmeleri tavsiye edildi.



Karanlık maddenin kökeni "Karanlık Büyük Patlama"da mı gizli?

Gizemli karanlık maddenin evrendeki maddenin yüzde 85'ini oluşturduğu öne sürülüyor (Pexels)
Gizemli karanlık maddenin evrendeki maddenin yüzde 85'ini oluşturduğu öne sürülüyor (Pexels)
TT

Karanlık maddenin kökeni "Karanlık Büyük Patlama"da mı gizli?

Gizemli karanlık maddenin evrendeki maddenin yüzde 85'ini oluşturduğu öne sürülüyor (Pexels)
Gizemli karanlık maddenin evrendeki maddenin yüzde 85'ini oluşturduğu öne sürülüyor (Pexels)

Bilim insanları karanlık maddenin diğer maddelerden sonra, "Karanlık Büyük Patlama" denen bir olayla ortaya çıktığını öne sürdü. 

Standart kozmolojik modele göre 13,8 milyar yıl önce gerçekleşen Büyük Patlama'yla evren bir saniyeden kısa sürede muazzam bir hızla genişledi.

Bu dönemde sıcak plazmayla dolu evrende, karanlık madde de dahil her şeyin, bu plazmanın soğumaya başlamasıyla meydana geldiği düşünülüyor.

Evrenin yüzde 27'sini oluşturduğu öne sürülen karanlık madde, ışıkla etkileşime girmediği için gözlemlenemiyor. 

Var olduğu düşüncesiyse, yarattığı kütleçekim etkisinin normal veya gözlemlenebilen madde üzerindeki etkisine dayanıyor.

Bilim insanları yaklaşık 100 yıldır bu maddenin varlığını doğrulayacak kanıtlar ararken, bazıları da gerçek olmadığını savunuyor. 

Physical Review D adlı hakemli dergide yayımlanan yeni bir makalenin yazarları, bu gizemli maddenin kökenini sorgulamaya açıyor.

Geçen yıl yine aynı bilimsel dergide çıkan bir makalede, karanlık maddenin Büyük Patlama'dan birkaç ay sonra gerçekleşen başka bir patlamayla ortaya çıkmış olabileceği iddia edilmişti. 

Austin Teksas Üniversitesi'nden Katherine Freese ve Martin Winkler, Karanlık Büyük Patlama adını verdikleri bu olayla sıcak ve karanlık plazma patlaması yaşandığını savunuyor. Tıpkı Büyük Patlama'nın normal maddeyi ortaya çıkarması gibi, bu olayın da karanlık maddeyi yarattığı düşünülüyor.

ABD'deki Colgate Üniversitesi'nden Cosmin Ilie ve Richard Casey'nin yeni çalışmasıysa, bu teoriyi destekleyerek karanlık maddeyi saptamaya yönelik yöntemler öneriyor.

Araştırmacılar, mevcut deneysel verilere dayanarak Karanlık Büyük Patlama modelinin geçerli olabileceği senaryoları inceledi. 

Karanlık maddenin kökenine dair yeni ihtimalleri ele alan ekip, bırakmış olabileceği kütleçekimsel dalgaların izini sürerek Karanlık Büyük Patlama teorisinin test edilebileceğini söylüyor. 

Ilie, "Karanlık Büyük Patlama tarafından üretilen kütleçekim dalgalarını tespit etmek, bu yeni karanlık madde teorisine çok önemli kanıtlar sağlayabilir" diyor: 

Uluslararası Pulsar Zamanlama Dizisi (IPTA) ve Kilometre Karelik Dizi (SKA) gibi deneyler ufukta belirmişken, yakında bu modeli daha önce görülmemiş şekillerde test edecek araçlara sahip olabiliriz.

Geçen yıl IPTA bünyesindeki bir araştırma ekibi, Büyük Patlama'dan kısa süre sonra meydana gelmeye başlayan kütleçekimsel dalgalarının sönük yankısı olan kütleçekimsel dalga arka planını ilk kez saptanmıştı.

Bu ve benzeri keşifler, karanlık madde teorilerini test etmenin yanı sıra evrenin ilk dönemindeki gelişiminin daha iyi anlaşılmasına da katkı sunma potansiyeli taşıyor.

Independent Türkçe, Science Alert, Phys.org, Popular Mechanics, Physical Review D