Çığ altında 23 saat kalan kayakçı doktorları şaşırttı

Vücut sıcaklığı 23 dereceye düştüğü halde kar altından sağ çıktı

Sağ elinde sıkıntılar yaşasa da uzvunu kaybetmediği için mutlu (Instagram/carlucciosartori)
Sağ elinde sıkıntılar yaşasa da uzvunu kaybetmediği için mutlu (Instagram/carlucciosartori)
TT

Çığ altında 23 saat kalan kayakçı doktorları şaşırttı

Sağ elinde sıkıntılar yaşasa da uzvunu kaybetmediği için mutlu (Instagram/carlucciosartori)
Sağ elinde sıkıntılar yaşasa da uzvunu kaybetmediği için mutlu (Instagram/carlucciosartori)

Kendini kardan bir mezarlığın içinde bulup oradan kurtulmak Görevimiz Tehlike (Mission Impossible) filmlerinde görülebilir. 

Ancak 54 yaşındaki Carluccio Sartori, gerçekten de çığın altında 23 saat kaldığı halde kurtulmayı başardı. 

Ocak 2023'te Alp Dağları'nın ülkesindeki kısmında maceraya atılan İtalyan kayakçı, kendini beklenmedik bir şekilde kar yığınının altında buldu.

Hava sıcaklığının 5 derece olduğu bölgede beyaz örtünün altında mahsur kalan kayakçı, neredeyse bir gün sonra ceset bulmayı bekleyen kurtarma ekipleriyle karşılaştı. Hem bilincini yitirmemişti hem de konuşabiliyordu. 14 aydır iyileşmeye çalışan Sartori, şu ifadeleri kullanıyor:

Beni bulduklarında bilincim yerindeydi ve vücut sıcaklığım 23 dereceydi. Doktorlar bile bunun nasıl mümkün olduğunu açıklayamıyor.

Vücudunda kırıklar görülen ve elleriyle ayakları soğuktan yanan Sartori, yeniden yürümeyi öğrendi. Sağ elini kapatmakta güçlük çektiğini söylüyor:

Sağ ayağımda ufak sorunlar vardı ama iyileşiyor. Sağ elimde bazı sıkıntılar var ama onu dışında iyiyim.

Çığ altında kalanların çoğu, boğularak ölüyor. Bu durumlarda zamanla yarışılıyor zira mağdur ilk 15 dakika içinde çıkarıldığında hayatta kalma ihtimali yüzde 95'ken 35 dakikadan sonra bu oran yüzde 37'ye kadar düşüyor. 

Sartori şansın da yardımıyla hem hava alabilmiş hem de dışarıdaki soğuktan izole olabilmiş. Ülkesinin Villanova Marchesana bölgesinde yaşayan İtalyan, çok korksa da hayatta kalmayı çok istediğini belirtiyor:

Pes etmemem gerektiğini biliyordum. Hiç uyumamalıydım yoksa biterdim. Çok ufak hareketlerle oynatabildiğim tek elimi oynattım. Direnmeye çalıştım, nefes alabilmek için bir delik kazdım.

"İlk 8 ya da 10 saat içinde ölmem gerekiyordu. Doktorlar mükemmel bir fiziğe sahip olduğumu söyledi" diyen İtalyan, pek de sağlıklı yaşamadığını sözlerine ekliyor:

Spor yaparım ama çok da sağlıklı beslenmem. Sigara alışkanlığım olmasa da şarap ve bira içiyorum.

İki çocuk babası, filmlerdeki gibi ailesini düşünmediğini, bilakis bu fikirlerden kaçındığını vurguluyor:

Bu, kafamı kurtardı. İlk birkaç saatten sonra hayatta kalmaya odaklandım.

Vücut sıcaklığının üstündeki karları eritmesiyle kollarını oynatabilen Sartori, kısa süre sonra kurtarma ekibini görmüş. Bolzano'daki San Maurizio Hastanesi'ne kaldırılan İtalyan, tedavisini sürdürse de daha temkinli bir şekilde dağlara döndü bile.

Independent Türkçe, New York Post, Mirror



Havadan benzin üreten makine geliştirildi

Cihazın küçük boyutunun benimsenmesini kolaylaştıracağı düşünülüyor (Aircela)
Cihazın küçük boyutunun benimsenmesini kolaylaştıracağı düşünülüyor (Aircela)
TT

Havadan benzin üreten makine geliştirildi

Cihazın küçük boyutunun benimsenmesini kolaylaştıracağı düşünülüyor (Aircela)
Cihazın küçük boyutunun benimsenmesini kolaylaştıracağı düşünülüyor (Aircela)

ABD merkezli bir şirket havadan benzin üreten bir makine geliştirdi. Buzdolabı büyüklüğündeki cihazın bu yıl içinde kullanıma sunulması bekleniyor.

Dünya genelindeki araçların büyük çoğunluğu hâlâ benzinle çalışıyor. Ancak karbondioksit salıp çevreyi kirletmeleri başka seçeneklere yönelik ihtiyacı doğuruyor.

Çevre dostu alternatifler olarak elektrikli araçlar öne çıksa da altyapı sorunları ve yüksek fiyatları, bunların benimsenmesinin önünde engel teşkil ediyor.

Uzmanlar bir yandan bu sorunları gidermeye çalışırken, New York merkezli yakıt şirketi Aircela fosil içermeyen benzin üreten bir makine tasarladı.

Yaklaşık endüstriyel bir buzdolabı büyüklüğündeki cihaz, doğrudan karbon yakalama teknolojisini kullanıyor. Yıllardır var olan bu teknoloji genellikle havadaki karbondioksidi yakalayıp bir yere hapsetmeyi amaçlıyor.

Ancak Aircela'nın cihazı yakaladığı karbonu doğrudan benzine dönüştürüyor. Şirket bu süreçte fosil yakıta ihtiyaç duyulmadığını ve üretilen yakıtın kükürt, etanol veya ağır metalleri içermediğini öne sürüyor.

Ayrıca herhangi bir altyapı iyileştirilmesine gerek kalmadan benzinle çalışan tüm motorlarda kullanılabileceği iddia ediliyor. 

ASWDEFRT
Şirket sadece hava, su ve yenilenebilir enerjiyle benzin ürettiklerini söylüyor (Aircela)

Aircela CEO'su Eric Dahlgren yaptığı açıklamada  "Prototip yapmadık. Çalışan bir makine yaptık" diyor.

Popular Science'a konuşan bir sözcü, makinenin günde yaklaşık 37 litre karbondioksit yakalamak üzere tasarlandığını ve bundan yaklaşık 3,7 litre benzin üretilebildiğini söylüyor. 

Ayrıca deposunda 64 litre kadar benzin tutabiliyor. Popüler bilim dergisine göre cihaz, bir arabanın deposunu bir gecede doldurabilecek kapasiteye sahip değil.

Sözcü makinenin kesin maliyeti hakkında yorum yapmasa da "uygun fiyatın çok önemli" olduğunu belirtiyor.

Yeni cihazın uygun fiyatlı ve ölçeklendirilebilir olması geniş çapta kullanılabilmesi açısından önem taşıyor. Aircela cihazın nispeten küçük boyutunun, büyük ölçekte dağıtımını daha ucuz ve daha hızlı hale getireceğine inanıyor. Dahlgren şu ifadeleri kullanıyor:

Yaklaşımımızın, karbon nötr yakıtları mümkün olduğunca çok kişiye ve çok yere bir an önce ulaştırmanın en hızlı yolu olduğuna inanıyoruz.

Aircela, makinenin ilk dağıtımlarına 2025 sonbaharında başlamayı planlıyor.

Independent Türkçe, Popular Science, Interesting Engineering, GlobeNewswire