عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
YAŞAM

Sağlıklı sanılan 6 ultra işlenmiş gıda

Gıda uzmanı, süpermarketlerde katkısız ve sağlıklı diye satılan ürünlere dikkat edilmesi gerektiğini belirtti (Unsplash)
Gıda uzmanı, süpermarketlerde katkısız ve sağlıklı diye satılan ürünlere dikkat edilmesi gerektiğini belirtti (Unsplash)
TT
TT

Sağlıklı sanılan 6 ultra işlenmiş gıda

Gıda uzmanı, süpermarketlerde katkısız ve sağlıklı diye satılan ürünlere dikkat edilmesi gerektiğini belirtti (Unsplash)
Gıda uzmanı, süpermarketlerde katkısız ve sağlıklı diye satılan ürünlere dikkat edilmesi gerektiğini belirtti (Unsplash)

Avustralyalı gıda bilimi uzmanı Dr. Emma Beckett, sağlıklı zannedilen ama aslında aşırı işlenmiş 6 yiyeceği yazdı. 

Beckett, Birleşik Krallık'ın kamu yayıncısı BBC'nin aylık bilim ve teknoloji dergisi Science Focus'ta yayımlanan yazıda, ultra işlenmiş gıdaların metabolik ve kardiyovasküler hastalıklara yakalanma riskini artırdığını belirtti.

1 - Premium hazır yemekler

Bilim insanı, süpermarketlerde katıkısız ve premium etkiketleriyle satılan çoğu yemeğin aşırı işlenmiş olduğuna dikkat çekti.

Hazır yemeklerin genellikle ilave koruyucu, stabilizatör ve yüksek oran tuz içerdiğine işaret eden Beckett, bu tür ürünlerden uzak durulması gerektiğini belirtti. 

2 - Bitki bazlı sütler

Laktoz ve hayvansal gıda içeren sütlere alternatif olarak satılan bitki bazlı ürünler de ultra işlenmiş gıda kategorisinde.

Gıda uzmanı, bu ürünler hazırlanırken bitkilerin yüksek ısılarda ısıtıldığını, suyunun sıkıldığını ve toz haline getirildiğini belirtti. Kalsiyum gibi temel bileşenlerinse sonradan eklendiğini ifade etti. 

3 - Et muadilleri

Bitkisel sütler gibi et muadili ürünler de bitki bazlı olmasına rağmen ultra işlenmiş gıda kategorisinde. 

Bilim insanı, ultra işlenmiş et ürünlerinin sağlığa zararlı olduğunu belirtirken, et muadili ürünlerin de sağlık açısından faydalı olmayabileceğini söyledi. 

4 - Öğün yerine geçen içecekler

Beckett, doğal gıdaların sağlığa faydalı biyoaktif bileşenler içerdiğine işaret ederek, öğün yerine geçen içeceklerin çeşitlilikten yoksun olduğunu ve bu yararlı bileşenleri taşımadığını belirtti.

Uzman, bu içeceklerin hastalık durumunda kişiye kolaylık sağlayabileceğini fakat doğal gıdalarla dengeli şekilde tüketilmesi gerektiğini söyledi. 

5 - Kahvaltılık gevrekler

Bilim insanı, yulaf ve buğday gibi az işlenmiş ve şeker oranı düşük gevreklerin sağlığa faydalı olduğunu belirtti. 

Öte yandan daha karşık gevrek paketlerinde işlenmiş bileşenlerin bulunduğunu ve bunların şeker oranlarının çok yüksek olduğunu ifade etti. 

6 - Granola ve protein barları

Barların ultra işlenmiş gıdalar olduğunu ve yüksek oranda tuz içerdiğini belirten gıda uzmanı, bazılarının şeker ve katkı maddesi içerdiğine de dikkat çekti.

Fakat bilim insanı, granola ve protein barlarının ana öğünler değil de sağlıksız abur cuburlar yerine tüketildiğinde görece daha az zararlı olabileceğine işaret etti. 

Independent Türkçe, Science Focus

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

Çığır açan çalışmada Parkinson'un erken belirtileri tespit edildi

Parkinson hastası GyroGlove'la ve GyroGlove olmadan yaptığı spiral çizimlerindeki farkı gösteriyor (AFP)
Parkinson hastası GyroGlove'la ve GyroGlove olmadan yaptığı spiral çizimlerindeki farkı gösteriyor (AFP)
TT
TT

Çığır açan çalışmada Parkinson'un erken belirtileri tespit edildi

Parkinson hastası GyroGlove'la ve GyroGlove olmadan yaptığı spiral çizimlerindeki farkı gösteriyor (AFP)
Parkinson hastası GyroGlove'la ve GyroGlove olmadan yaptığı spiral çizimlerindeki farkı gösteriyor (AFP)

Farelerde Parkinson hastalığının erken belirtilerini keşfeden Çinli bilim insanları, bu zayıflatıcı hastalığın insanlarda çok daha erken teşhis edilmesini sağlayabilecek bir ilerleme kaydetti.

Çin Bilimler Akademisi'nden araştırmacılar, farelerde belirli bir tür orta beyin dopamin (DA) nöronlarının kaybıyla ortaya çıkan şaha kalkma, yürüme ve kamburlaşma gibi davranışların Parkinson hastalığıyla bağlantılı olduğunu buldu.

Parkinson'un bilinen en erken belirtileri arasında ağrı, kaygı, denge sorunları, sertlik, koku kaybı, uyku sorunları ve depresyon sayılabilir.

Titreme, el yazısında değişiklikler ve mimiklerde azalma gibi diğer belirtiler daha sonra hastalık ilerledikçe ortaya çıkar.

Yavaş yavaş, hastalar ciddi hareket sorunları yaşayabilir ve bu durum, erken teşhis ve tedavinin önemini vurgular.

Şimdiye kadar araştırmalar çoğunlukla DA nöronlarının ruh hali düzenleme ve ödül mekanizmalarındaki işlevlerine odaklandı.

Orta beyin bölgelerinde substantia nigra pars compacta (SNc) ve ventral tegmental alanda (VTA) bulunan bu sinir hücreleri, hareket, duygu ve ödül işlemenin düzenlenmesi için gerekli.

Ancak bilim insanları, DA nöronlarının daha ince ve spontane davranışlardaki rollerinin tam olarak anlaşılamadığını söylüyor.

Son çalışmada araştırmacılar, şaha kalkma ve kamburlaşma gibi davranışların bir tür SNc DA nöronunun kaybıyla ilişkili olduğunu ancak VTA'dakilerin olmadığını keşfetti.

Çalışmaya göre, bu ince davranışlar SNc DA nöron kaybının önemli göstergeleri olabilir ve Parkinson'a dair anlayışımızı geliştirebilir.

Bilim insanları, dopamin nöronlarının tükendiği iki fare modelinin hareketlerini incelemek için gelişmiş bir yapay zeka davranış analiz sistemi kullandı.

Araştırmacılar bu yaklaşımla, geleneksel yöntemlerin gözden kaçırabileceği ayrıntılı ve incelikli davranış özelliklerini yakalayabildi.

Çalışma, PD modelinde, VTA'da değil ama SNc'de DA nöronlarının kaybıyla doğrudan ilişkili olan şaha kalkma ve kamburlaşma davranışlarında azalmalar olduğunu ortaya koydu.

Fare modellerinde tırmanma diye adlandırılan ve tırmanmaya benzeyen bir başka davranışın da ortabeynin SNc bölgesindeki DA nöronlarının kaybıyla güçlü bir şekilde bağlantılı olduğu bulundu.

Bilim insanları, bulguların Parkinson hastalığının ilerleyişinin izlenmesinde potansiyel davranışsal göstergeler olarak kamburlaşma davranışının izlenmesi ihtiyacının altını çizdiğini söylüyor.

Çin Bilimler Akademisi'nden çalışmanın yazarı Xuemei Liu, "Davranışsal değişiklikleri hedeflenen sinirsel hasarla ilişkilendirmek, PH ilerlemesinin anlaşılmasını ilerletiyor ve tedavi stratejilerinin iyileştirilmesine yönelik değerli bilgiler sunuyor" dedi.

Independent Türkçe