"Ölü internet" uyarısı: İnsan ve bot aktivitesi eşit oranda

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

"Ölü internet" uyarısı: İnsan ve bot aktivitesi eşit oranda

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Bazıları internetin ölmekte olduğundan korkarken, önemli bir yeni rapora göre insanlar artık interneti botlarla eşit oranda paylaşıyor.

Son aylarda "ölü internet teorisi" yeni bir popülerlik kazandı. Bu teori, internetteki içeriğin büyük bir kısmının aslında otomatik oluşturulduğunu ve internetteki insan sayısının bot hesaplara kıyasla azaldığını öne sürüyor.

Siber güvenlik şirketi Imperva'nın yayımladığı yeni rapora göre bu teori giderek daha fazla doğruluk kazanıyor. "Kötü Bot Raporu", geçen yıl tüm internet trafiğinin neredeyse yarısının, yüzde 49,6'sının botlardan geldiğini gösteriyor.

Bu oran önceki yıla kıyasla yüzde 2 artmış ve raporun başladığı 2013'ten bu yana görülen en yüksek rakam.

Bazı ülkelerde tablo daha da kötü. İrlanda'da internet trafiğinin yüzde 71'inin otomatik olduğu belirtildi.

Bu artışın bir kısmı, üretken yapay zeka ve büyük dil modellerinin benimsenmesinin bir sonucu. Bu sistemleri kuran şirketler, interneti tarayıp yapay zeka ve dil modellerini eğitmekte kullanılabilecek veriler toplayan botlara başvuruyor.

Imperva, bu botlardan bazılarının giderek daha sofistike hale geldiği uyarısında bulundu. Giderek daha fazlası konutlardaki internet bağlantılarından geliyor ve bu da daha meşru görünmelerini sağlıyor.

Imperva'da uygulama güvenliği genel müdürü olan Nanhi Singh, "Otomatik botlar yakında insanlardan gelen internet trafiği oranını geçecek ve kuruluşların internet sitesi ve uygulamalarını oluşturma ve koruma yaklaşımlarını değiştirecek" dedi. 

Yapay zeka özellikli araçlar arttıkça, botlar her yerde bulunur hale gelecek.

Botların yaygın kullanımı, daha önce Twitter diye bilinen X gibi çevrimiçi hizmetlerde halihazırda sorun yaratıyor. Sitedeki popüler paylaşımlara pornografi reklamı yapan hesaplardan muazzam sayıda yorum geliyor ve şirket bunları sınırlamakta zorlanıyor gibi görünüyor.

Platformun sahibi Elon Musk kısa süre önce, sitenin kullanıcılardan gönderi paylaşmaları ve başkalarıyla etkileşimde bulunmaları için ücret almaya başlayacağını söyledi. Otomatik hesapların çoğalmasını durdurmanın tek yolunun bu olduğunu belirtti.

Ancak X, gerçekmiş gibi görünen otomatik içeriklerden etkilenen tek site değil. Örneğin Facebook ve TikTok'ta da benzer pek çok gönderi yayılıyor.

Independent Türkçe

 



Eşi görülmemiş büyüklükte kara delik jeti bulundu: Samanyolu'nun 140 katı

Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)
Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)
TT

Eşi görülmemiş büyüklükte kara delik jeti bulundu: Samanyolu'nun 140 katı

Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)
Bugüne kadar gözlemlenen en uzun kara delik jet sisteminin bir sanatçının gözünden tasviri. Mitolojik bir Yunan devine ithafen Porphyrion adı verilen bu jetler kabaca 7 megaparsek veya 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor (E. Wernquist / D. Nelson (IllustrisTNG İşbirliği) / M. Oei)

Bilim insanları bugüne kadar görülen en büyük kara delik jeti çiftini buldu.

İkili, evrende 23 milyon ışık yılı boyunca uzanıyor. Bu da üst üste yığılmış yaklaşık 140 tane Samanyolu Galaksisi'nin uzunluğuna denk geliyor.

Bu tür jetler, süper kütleli kara deliklerden püsküren muazzam miktarda radyasyon ve parçacık patlamalarını ifade ediyor. Milyonlarca yıl sürebilen bu jetler, maddenin uzaydaki akışını değiştirirken kozmosu yeniden şekillendiriyor ve toplam çıktısı trilyonlarca Güneş'e eş değer patlamalar yaşıyor.

Samanyolu jetleri, evrende bir galaksi tarafından üretilen en büyük oluşumlardır. Ancak yeni bulunan ikili, daha önce gördüklerimizden bile daha büyük; önceki gözlemler sadece 16 milyon ışık yılı kadar bir boyuta ulaşabileceklerini gösteriyordu.

Önceki rekor sahibi Alcyoneus adlı bir jet sistemiydi. Aynı ekip tarafından 2022'de bulunmuştu fakat uzunluğu sadece 100 Samanyolu kadardı.

Gökbilimciler jetlere Yunan mitolojisindeki bir deve ithafen Porphyrion (Porfirion) adını verdi. Evrenin sadece 6,3 milyar yaşında, yani bugünkü yaşının yarısından daha genç olduğu bir mesafede tespit edildiler.

Aynı araştırma, bu türden keşfedilmeyi bekleyen daha birçok mega yapının olabileceğini de öne sürüyor. Bilim insanları halihazırda toplam 10 binden fazlasını buldu.

Yeni makalenin başyazarı Martijn Oei, "Dev jetleri ilk bulduğumuzda epey şaşırdık" diyor. 

Bu kadar çok oldukları hakkında hiçbir fikrimiz yoktu.

Ayrıca jet sistemleri, galaksilerin oluşumuna fark etmediğimiz şekillerde katkı sunuyor gibi görünüyor. Evrenin daha erken bir döneminde, galaksiler arasındaki bağlantıların bugünkünden daha yakın olduğu bir zamanda var olan Porphyrion, "kozmik ağın" daha da geniş bir alanına ulaşıyordu.

Caltech'te astronomi ve veri bilimi profesörü olan, çalışmanın ortak yazarı George Djorgovski, "Gökbilimciler, galaksilerle onların merkezindeki kara deliklerin birlikte evrimleştiğini düşünüyor ve bunun kilit önemdeki bir yönü, jetlerin yaydığı muazzam miktarda enerjinin, ev sahibi galaksilerin ve yakınlardaki diğer galaksilerin büyümesini etkileyebilmesi" ifadelerini kullanıyor.

Bu keşif, etkilerinin düşündüğümüzden çok daha öteye uzanabileceğini gösteriyor.

Bulgular, hakemli dergi Nature'da yayımlanan "Black hole jets on the scale of the cosmic web" (Kozmik ağ ölçeğinde kara delik jetleri) başlıklı yeni bir makalede aktarılıyor.

Independent Türkçe