Saçları iki kere şampuanlamak gerekiyor mu?

Dermatologlar konuyla ilgili tüm bilinmeyenlere açıklık getirdi.

Dermatolog Palm'a göre düz saç tipine sahip olanların 2-3 günde, kıvırcık ve sert saçlılarınsa 4-7 günde bir şampuanlanması gerekiyor (Unsplash)
Dermatolog Palm'a göre düz saç tipine sahip olanların 2-3 günde, kıvırcık ve sert saçlılarınsa 4-7 günde bir şampuanlanması gerekiyor (Unsplash)
TT

Saçları iki kere şampuanlamak gerekiyor mu?

Dermatolog Palm'a göre düz saç tipine sahip olanların 2-3 günde, kıvırcık ve sert saçlılarınsa 4-7 günde bir şampuanlanması gerekiyor (Unsplash)
Dermatolog Palm'a göre düz saç tipine sahip olanların 2-3 günde, kıvırcık ve sert saçlılarınsa 4-7 günde bir şampuanlanması gerekiyor (Unsplash)

Pek çok kişi saçlarını bir kere şampuanla yıkayıp duştan çıkarken bu işlemi iki kere yapanlar da az değil. 

Sosyal medya platformu TikTok'ta da pek çok kullanıcı saçları iki kere şampuanlamayı övüyor. Örneğin Mo Styles, konu hakkında paylaştığı ve 280 bini aşkın izlenme sayısına ulaşan bir videoda şu ifadeleri kullanıyor:

İlk yıkamada saçtaki birikme ve kalıntılar gidiyor, ikincisindeyse saç deriniz daha derinden temizleniyor.

Peki uzmanlar ne diyor? Kısa cevap: İki kere şampuanlama saçın temizliği ve sağlığında fark yaratabilse de herkese uygun değil. 

"Bazılarının şampuana diğerlerinden daha fazla ihtiyacı var" diyen dermatolog ve estetik cerrah Melanie Palm saç tipi, aktivite seviyesi ve kişisel saç bakımı ihtiyaçlarının dikkate alınması gerektiğini vurguluyor. 

Palm, özellikle saçlarını birkaç gün boyunca yıkamayan kalın ve kıvırcık saçlıların bu işlemi yapmasının faydalı olabileceğini belirtiyor.

"Bu yöntem, saçlarını her gün ya da iki günde bir yıkamayanlara en uygunu çünkü onlar saç derilerini ve saçlarını kurutma riskini taşıyor" ifadesini kullanıyor.

Dermatolog Brendan Camp de iki kere şampuanlamanın, kafadaki ölü organizmalar ve kokunun giderilmesinde faydalı olduğunu söylüyor:

Saçlarını sık şampuanlamayanlar, bu işlemi iki kere yapmanın saçlarını daha temiz hale getirdiğini fark edecektir çünkü bir kere şampuanlamaya göre kafalarındaki yağlar ve artıklar daha etkili şekilde yok olur.

Camp, çok terleyen ya da yağlı saç derisine sahip kişilere iki kere şampuan tavsiyesi veriyor. 

Diğer yandan hassas bir cilde sahip olanların saçlarını her gün iki kere şampuanlaması durumunda saç ve saç derilerindeki yağın fazla temizleneceğini ve bu durumun kepek, kuruluk ve kabuklanmaya yol açabileceğini de vurguluyor.

Saça yönelik diğer tavsiyelerse şunlar:

- Saçınıza nazik davranın. Onları çok gerecek şekilde toplamayın.

- Yüksek ısıyla teması sınırlayın. Saç kurutma makineleri, düzleştiriciler ve maşalar saça zarar verir.

- Saçlarınızı nazikçe tarayın. 

- Saç derinize masaj yapın. Düzenli masaj, kan dolaşımını kuvvetlendirir. 

- Ciddi sorununuz varsa işin uzmanına danışın.

Independent Türkçe, Health



Galaksimizin ortasındaki kara delikte "disko topu partisi"

Sagittarius A*'yı çevreleyen yığılma diskinden gelen patlamaların hızı, kara deliğe çok yakın olduklarına işaret ediyor (Ralf Crawford / NASA)
Sagittarius A*'yı çevreleyen yığılma diskinden gelen patlamaların hızı, kara deliğe çok yakın olduklarına işaret ediyor (Ralf Crawford / NASA)
TT

Galaksimizin ortasındaki kara delikte "disko topu partisi"

Sagittarius A*'yı çevreleyen yığılma diskinden gelen patlamaların hızı, kara deliğe çok yakın olduklarına işaret ediyor (Ralf Crawford / NASA)
Sagittarius A*'yı çevreleyen yığılma diskinden gelen patlamaların hızı, kara deliğe çok yakın olduklarına işaret ediyor (Ralf Crawford / NASA)

James Webb Uzay Teleskobu, Samanyolu Galaksisi'nin merkezindeki kara delikte sürekli patlama yaşandığını gözlemledi. 

Dünya'dan 26 bin ışık yılı uzaktaki Sagittarius A*, Güneş'in yaklaşık 4 milyon katı kütleye sahip bir süper kütleli kara delik. 

Gökbilimciler kara deliği çevreleyen ve yığılma diski diye tanımlanan gaz diskini izleyerek Sagittarius A*'nın faaliyetleri hakkında fikir sahibi oluyor. Ancak gökcismi bugüne kadar uzun süre boyunca gözlemlenememişti. 

NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu'nu kullanan bilim insanları, bir yıl boyunca toplam 48 saat kara deliği gözlemleyerek zaman içinde geçirdiği değişimi daha iyi anlama fırsatı buldu. 

Bulguları hakemli dergi Astrophysical Journal Letters'ta dün (18 Şubat) yayımlanan çalışmaya göre, Sagittarius A* daha önce düşünülenden çok daha aktif: Etrafındaki yığılma diski, günde 5-6 büyük patlama ve aralarda da daha küçük birkaç patlamaya sahne oluyor.

NASA yaptığı açıklamada "Samanyolu'nun merkezindeki süper kütleli kara delik, disko topu tarzı bir ışık gösterisiyle birlikte bir parti veriyor gibi görünüyor" ifadelerini kullandı.

Çalışmanın başyazarı Farhad Yusef-Zadeh de "Yığılma diski türbülansla dolu çok kaotik bir bölge ve gaz, kara deliğe yaklaştıkça yüksek kütleçekimi altında daha da kaotik ve sıkışmış hale geliyor" diyor.

Araştırmacılar sözkonusu patlamaların bir düzen içinde yaşandığına dair bir kanıt bulamadı. Yusef-Zadeh "Verilerimizde sürekli değişen, kabaran bir parlaklık gördük" diye açıklıyor: 

Ve sonra güm! Büyük bir parlaklık patlaması aniden ortaya çıktı. Sonra tekrar sakinleşti. 

Bilim insanları, patlamaların nasıl ortaya çıktığını da henüz tam olarak anlamış değil. Ancak iki ayrı sürecin işlediğinden şüpheleniyorlar.

Northwestern Üniversitesi'nden astrofizikçi Yusef-Zadeh, küçük patlamaların muhtemelen sönük titreşimlere yol açtığını düşünüyor. Disk içindeki dalgalanmalar plazmayı sıkıştırarak kısa bir radyasyon patlamasına neden olabilir. 

Astrofizikçi "Bu, Güneş'in manyetik alanının toplanması, sıkıştırılması ve ardından bir güneş patlamasının meydana gelmesine benziyor" diye açıklıyor:

Bir kara deliğin etrafındaki ortam çok daha enerji yüklü ve uç noktada olduğundan, elbette buradaki süreçler daha şiddetli. 

Araştırmacılar daha büyük ve parlak patlamalardaysa, iki manyetik alan çizgisinin çarpışarak diskten ışık hızına yakın bir hızda uzaklaşan parçacıklar şeklinde enerji açığa çıktığı bir sürecin işlediğini tahmin ediyor.

Patlamaları iki farklı dalga boyunda gözlemleyen araştırmacılar şaşırtıcı bir keşif daha yaptı. Patlamalar kısa dalga boylarında, uzun olanlara göre daha hızlı sönüyordu. Ekip bunun, patlamalardaki parçacıkların yüksek dalga boylarında daha hızlı enerji kaybetmesinden kaynaklanabileceğini düşünüyor.

Bilim insanları, Sagittarius A*'yı 24 saat kesintisiz bir şekilde izleyerek kara deliğin gizemlerini daha iyi aydınlatmayı umuyor.

Independent Türkçe, Reuters, Live Science, NASA, Astrophysical Journal Letters