Dünyanın en popüler kahvesinin izi 600 bin yıl önceye kadar sürüldü

Arabica küresel mahsulün yüzde 60'ını oluşturuyor

Kahve bitkisinin Etiyopya'da ortaya çıktığı tahmin ediliyordu (Unsplash)
Kahve bitkisinin Etiyopya'da ortaya çıktığı tahmin ediliyordu (Unsplash)
TT

Dünyanın en popüler kahvesinin izi 600 bin yıl önceye kadar sürüldü

Kahve bitkisinin Etiyopya'da ortaya çıktığı tahmin ediliyordu (Unsplash)
Kahve bitkisinin Etiyopya'da ortaya çıktığı tahmin ediliyordu (Unsplash)

Dünyanın en çok üretilen kahve türü Arabica'nın, 600 bin yıl önce Etiyopya'da ortaya çıktığı bulundu. 

Araştırmacılar dünyanın dört bir yanındaki kahve bitkilerinin genomlarını inceleyerek Coffea arabica diye bilinen bitkinin soyağacını çıkardı. 

Buffalo Üniversitesi'nden Victor Albert, sorumlu yazarı olduğu araştırma hakkında "Bugün yaşayan bitkilerin genetik bilgilerini kullanıp zamanda geriye giderek Arabica'nın uzun geçmişinin mümkün olan en doğru resmini çizdik ve günümüzde yetiştirilen çeşitlerin birbirleriyle nasıl bir ilişki içinde olduğunu belirledik" diyor.

Arabica'nın 39 çeşidini inceleyen araştırmacıların elinde 1700'lerden kalma bir örnek de vardı. İsveçli doğa bilimci Carl Linnaeus, bu bitkiyi kullanarak türün bilimsel adını koymuştu. 

Nature Genetics adlı hakemli dergide pazartesi günü yayımlanan araştırmada C. arabicanın Coffea canephora ve Coffea eugenioides adlı iki çeşidin doğal yolla melezlenmesiyle ortaya çıktığı bulundu. Albert bu bulgu hakkında şöyle diyor:

Başka bir deyişle, Arabica'yı meydana getiren melezleme insanların yaptığı bir şey değildi.

Bu iki çeşitten ikişer set kromozom gelmesiyle gerçekleşen bu olayın ne zaman yaşandığını saptamak için bilim insanları bir bilgisayar modeli kullandı. Arabica'nın en eski popülasyon darboğazının 610 bin yıl önceye denk geldiğini tespit ettiler. Popülasyon darboğazı, çeşitli nedenlerle bir popülasyonun sayısının ciddi derecede düşmesi anlamına geliyor.

Bu nedenle bitkinin bu dönemden önce oluşmuş olması gerektiğini söyleyen araştırmacılar 1 milyon ila 610 bin yıl öncesine işaret ediyor.

Dünyanın en popüler kahvesi Arabica, halihazırda küresel kahve pazarının yaklaşık yüzde 60'ını oluşturuyor. 

Independent Türkçe, Euronews, Sci News, Nature Genetics



Ünlü yönetmenin beklenen filmi gişede şov yaptı

Günahkarlar, geçmişlerinden kaçmaya çalışan ikiz kardeşlerin, memleketlerine dönüşlerinde karşılaştığı karanlıkla yüzleşmelerini konu ediniyor (Warner Bros)
Günahkarlar, geçmişlerinden kaçmaya çalışan ikiz kardeşlerin, memleketlerine dönüşlerinde karşılaştığı karanlıkla yüzleşmelerini konu ediniyor (Warner Bros)
TT

Ünlü yönetmenin beklenen filmi gişede şov yaptı

Günahkarlar, geçmişlerinden kaçmaya çalışan ikiz kardeşlerin, memleketlerine dönüşlerinde karşılaştığı karanlıkla yüzleşmelerini konu ediniyor (Warner Bros)
Günahkarlar, geçmişlerinden kaçmaya çalışan ikiz kardeşlerin, memleketlerine dönüşlerinde karşılaştığı karanlıkla yüzleşmelerini konu ediniyor (Warner Bros)

Ryan Coogler'ın merakla beklenen yeni filmi Günahkarlar (Sinners), Paskalya hafta sonunda gişede büyük bir başarı yakaladı.

Hem eleştirmenlerin hem de izleyicilerin beğenisini kazanan film, cuma günü 3 bin 300'ü aşkın salonda elde ettiği 19,2 milyon dolarla gişe listesinin zirvesine yerleşti. 

45 milyon doları gördü

Doğaüstü ögeler taşıyan dönem vampir filmi Günahkarlar, yaklaşık 45 milyon dolarlık açılış hasılatıyla Bir Minecraft Filmi'nin (A Minecraft Movie) önüne geçti. 

Jason Momoa, Jack Black, Danielle Brooks ve Emma Myers'ın rol aldığı Bir Minecraft Filmi'nin yaklaşık 41 milyon dolarda kalacağı öngörülüyor.

Bu başarı, Günahkarlar için beklenenden iyi geçen bir cumartesi gününün ardından geldi. Michael B. Jordan'ın başrolünde yer aldığı film, cuma gününe kıyasla sadece yüzde 16'lık bir düşüşle 16,2 milyon dolar kazandı. Oysa sektör kaynakları cumartesi akşamı için korku türü filmlerden alışıldığı üzere yüzde 24 ila 34 arasında bir düşüş öngörüyordu. 

90 milyon dolarlık bütçeyle tamamen Warner Bros yöneticileri Michael De Luca ve Pamela Abdy'nin denetiminde hayata geçirilen proje, hem eleştirmenlerden hem de sinemaseverlerden övgü dolu yorumlar alıyor.

Kariyer rekoru

Eleştiri derleme sitesi Rotten Tomatoes'da aldığı yüzde 98'lik onay oranı, Coogler'ın kariyerindeki en yüksek skora işaret ediyor.

Filmin yapım maliyeti, pazarlama harcamaları hariç 90 milyon dolar, bu da tür filmleri için epey yüksek bir rakam. Örneğin Coogler'ın 2015'te çektiği Creed 50 milyon dolara mal olmuştu.

38 yaşındaki Coogler, sinema dünyasına bağımsız yapım Son Durak'la (Fruitvale Station) adım atmış, ardından Creed ve iki başarılı Black Panther filmiyle adından söz ettirmişti.

1932'de geçen Günahkarlar'da Michael B. Jordan, Smoke ve Stack adındaki tek yumurta ikizi girişimcilere hayat veriyor. I. Dünya Savaşı siperlerinden ve Chicago yeraltı dünyasından sağ çıkmayı başaran kardeşler, 7 yılın ardından memleketleri olan Clarksdale kasabasına geri dönüyor. Yanlarında bolca nakit, bir kamyon dolusu içki ve bir caz kulübü açma planıyla dönen ikili, beklenmedik dehşetlerle karşılaşıyor.

"Zoru başarıyor"

Hollywood Reporter yazarı David Rooney, filmle ilgili değerlendirmesinde şöyle diyor:

Günahkarlar, Coogler'ın gerçek olaylara ya da mevcut fikri mülkiyetlere dayanmayan ilk tamamen özgün filmi. Yönetmen, bu filmde birden fazla tematik katman ve türün iç içe geçtiği bir yapı kurmuş. Bu kadar çok unsuru bir araya getirmek kolay iş değil ama Coogler, etkileyici yönetmenliği, harika oyuncu kadrosu, büyüleyici IMAX görselleri, sarsıcı ses tasarımı ve hem ruhu okşayan hem kalbi hızlandıran müzikleriyle bunu başarıyor.

Filmde 38 yaşındaki Michael B. Jordan'a Hailee Steinfeld, Jack O'Connell, Delroy Lindo, Wunmi Mosaku ve Miles Caton eşlik ediyor. 

Sinners, 18 Nisan'da tüm dünyada vizyona girdi.

Independent Türkçe, Hollywood Reporter, Variety