Dünyanın en popüler kahvesinin izi 600 bin yıl önceye kadar sürüldü

Arabica küresel mahsulün yüzde 60'ını oluşturuyor

Kahve bitkisinin Etiyopya'da ortaya çıktığı tahmin ediliyordu (Unsplash)
Kahve bitkisinin Etiyopya'da ortaya çıktığı tahmin ediliyordu (Unsplash)
TT

Dünyanın en popüler kahvesinin izi 600 bin yıl önceye kadar sürüldü

Kahve bitkisinin Etiyopya'da ortaya çıktığı tahmin ediliyordu (Unsplash)
Kahve bitkisinin Etiyopya'da ortaya çıktığı tahmin ediliyordu (Unsplash)

Dünyanın en çok üretilen kahve türü Arabica'nın, 600 bin yıl önce Etiyopya'da ortaya çıktığı bulundu. 

Araştırmacılar dünyanın dört bir yanındaki kahve bitkilerinin genomlarını inceleyerek Coffea arabica diye bilinen bitkinin soyağacını çıkardı. 

Buffalo Üniversitesi'nden Victor Albert, sorumlu yazarı olduğu araştırma hakkında "Bugün yaşayan bitkilerin genetik bilgilerini kullanıp zamanda geriye giderek Arabica'nın uzun geçmişinin mümkün olan en doğru resmini çizdik ve günümüzde yetiştirilen çeşitlerin birbirleriyle nasıl bir ilişki içinde olduğunu belirledik" diyor.

Arabica'nın 39 çeşidini inceleyen araştırmacıların elinde 1700'lerden kalma bir örnek de vardı. İsveçli doğa bilimci Carl Linnaeus, bu bitkiyi kullanarak türün bilimsel adını koymuştu. 

Nature Genetics adlı hakemli dergide pazartesi günü yayımlanan araştırmada C. arabicanın Coffea canephora ve Coffea eugenioides adlı iki çeşidin doğal yolla melezlenmesiyle ortaya çıktığı bulundu. Albert bu bulgu hakkında şöyle diyor:

Başka bir deyişle, Arabica'yı meydana getiren melezleme insanların yaptığı bir şey değildi.

Bu iki çeşitten ikişer set kromozom gelmesiyle gerçekleşen bu olayın ne zaman yaşandığını saptamak için bilim insanları bir bilgisayar modeli kullandı. Arabica'nın en eski popülasyon darboğazının 610 bin yıl önceye denk geldiğini tespit ettiler. Popülasyon darboğazı, çeşitli nedenlerle bir popülasyonun sayısının ciddi derecede düşmesi anlamına geliyor.

Bu nedenle bitkinin bu dönemden önce oluşmuş olması gerektiğini söyleyen araştırmacılar 1 milyon ila 610 bin yıl öncesine işaret ediyor.

Dünyanın en popüler kahvesi Arabica, halihazırda küresel kahve pazarının yaklaşık yüzde 60'ını oluşturuyor. 

Independent Türkçe, Euronews, Sci News, Nature Genetics



Power Rangers'da ırkçılık tartışması: Yazar hatayı kabul etti

Power Rangers 1990'ların süper kahraman dizisi Mighty Morphin Power Rangers'ta poz veriyor (Saban Entertainment)
Power Rangers 1990'ların süper kahraman dizisi Mighty Morphin Power Rangers'ta poz veriyor (Saban Entertainment)
TT

Power Rangers'da ırkçılık tartışması: Yazar hatayı kabul etti

Power Rangers 1990'ların süper kahraman dizisi Mighty Morphin Power Rangers'ta poz veriyor (Saban Entertainment)
Power Rangers 1990'ların süper kahraman dizisi Mighty Morphin Power Rangers'ta poz veriyor (Saban Entertainment)

Power Rangers 1990'ların süper kahraman dizisi Mighty Morphin Power Rangers'ta poz veriyor (Saban Entertainment)

1993'te başlayan dizide Zack Taylor/Siyah Ranger rolünde Walter Emanuel Jones ve Trini Kwan/Sarı Ranger rolünde Thuy Trang rol alıyordu.

Investigation Discovery'nin yeni belgesel dizisi Hollywood Demons'ta (Hollywood Şeytanları) konuşan Oliver, yaygın olarak ırksal açıdan duyarsız görülen oyuncu seçimlerinin dikkatsizlik olduğunu söyledi ve "Hiçbirimiz kalıp yargılarla düşünmüyoruz" diye ekledi.

Bir gün bir toplantıda siyah karakteri Siyah Ranger, Asyalı karakteri de Sarı Ranger yaptığımızı asistanım söyledi. Bu çok büyük bir hataydı.

Oliver sözlerini şöyle sürdürdü:

Thuy bizim orijinal Sarı Ranger'ımız değildi.

Dizinin orijinal pilot bölümünde Sarı Ranger'ı Audri Dubois canlandırılmış ancak ücret anlaşmazlığının ardından diziden ayrılmıştı. Trang kadroya eklenmiş ve yayımlanmadan önce pilot bölümün içine yerleştirilmişti.

"Dark Side of the Power Rangers"da yer alan kamera arkası görüntüleri, senaristler olmasa da oyuncu kadrosunun söz konusu kalıp yargıların farkında olduğunu gösteriyor. Bir sahnede Jones kameraya şöyle diyor:

Benim adım Walter Jones, Zack'i oynuyorum. Siyahım ve Siyah Ranger'ı oynuyorum. Şu işe bakın.

Dizi, 2017'de film olarak yeniden başlatıldığında, karakterler yeniden seçilmişti. Siyahi aktör R.J. Cyler, Mavi Ranger'ı, Asyalı oyuncu Ludi Lin de Siyah Ranger'ı oynamıştı. Latin pop yıldızı Becky G. ise Sarı Ranger'ı canlandırdı.

Ancak film LGBTQ+ temsiline dair iddiasını yerine getiremeyince farklı bir tartışmanın konusu haline gelmişti.

O dönemde The Independent için yazan Kaan K. şunları söylemişti:

'Heteroseksüel' kültürde büyümüş kuir biri olarak, internette yeni Sarı Power Ranger'ın gey olacağını okuduğumda duyduğum heyecanı tahmin edebilirsiniz... Sinemaya büyük umutlarla gittim, ne de olsa yönetmen Sarı Ranger'ın 'açılma' sahnesini 'çok önemli' diye nitelemişti. Sonunda Sarı Ranger'ın aşık olduğu sevimli bir kız olacak diye düşündüm, tıpkı geçmişte Power Rangers'da pek çok heteroseksüel aşk yaşandığı gibi. Ama onun 'eşcinselliği' öyle muğlak bırakılmıştı ki sinema çıkışında heteroseksüel olduğunu sanmanız işten bile değildi.

Independent Türkçe