Dünyanın en popüler kahvesinin izi 600 bin yıl önceye kadar sürüldü

Arabica küresel mahsulün yüzde 60'ını oluşturuyor

Kahve bitkisinin Etiyopya'da ortaya çıktığı tahmin ediliyordu (Unsplash)
Kahve bitkisinin Etiyopya'da ortaya çıktığı tahmin ediliyordu (Unsplash)
TT

Dünyanın en popüler kahvesinin izi 600 bin yıl önceye kadar sürüldü

Kahve bitkisinin Etiyopya'da ortaya çıktığı tahmin ediliyordu (Unsplash)
Kahve bitkisinin Etiyopya'da ortaya çıktığı tahmin ediliyordu (Unsplash)

Dünyanın en çok üretilen kahve türü Arabica'nın, 600 bin yıl önce Etiyopya'da ortaya çıktığı bulundu. 

Araştırmacılar dünyanın dört bir yanındaki kahve bitkilerinin genomlarını inceleyerek Coffea arabica diye bilinen bitkinin soyağacını çıkardı. 

Buffalo Üniversitesi'nden Victor Albert, sorumlu yazarı olduğu araştırma hakkında "Bugün yaşayan bitkilerin genetik bilgilerini kullanıp zamanda geriye giderek Arabica'nın uzun geçmişinin mümkün olan en doğru resmini çizdik ve günümüzde yetiştirilen çeşitlerin birbirleriyle nasıl bir ilişki içinde olduğunu belirledik" diyor.

Arabica'nın 39 çeşidini inceleyen araştırmacıların elinde 1700'lerden kalma bir örnek de vardı. İsveçli doğa bilimci Carl Linnaeus, bu bitkiyi kullanarak türün bilimsel adını koymuştu. 

Nature Genetics adlı hakemli dergide pazartesi günü yayımlanan araştırmada C. arabicanın Coffea canephora ve Coffea eugenioides adlı iki çeşidin doğal yolla melezlenmesiyle ortaya çıktığı bulundu. Albert bu bulgu hakkında şöyle diyor:

Başka bir deyişle, Arabica'yı meydana getiren melezleme insanların yaptığı bir şey değildi.

Bu iki çeşitten ikişer set kromozom gelmesiyle gerçekleşen bu olayın ne zaman yaşandığını saptamak için bilim insanları bir bilgisayar modeli kullandı. Arabica'nın en eski popülasyon darboğazının 610 bin yıl önceye denk geldiğini tespit ettiler. Popülasyon darboğazı, çeşitli nedenlerle bir popülasyonun sayısının ciddi derecede düşmesi anlamına geliyor.

Bu nedenle bitkinin bu dönemden önce oluşmuş olması gerektiğini söyleyen araştırmacılar 1 milyon ila 610 bin yıl öncesine işaret ediyor.

Dünyanın en popüler kahvesi Arabica, halihazırda küresel kahve pazarının yaklaşık yüzde 60'ını oluşturuyor. 

Independent Türkçe, Euronews, Sci News, Nature Genetics



Dinozorlar gişeyi ele geçirdi: Serinin son halkası rekora koşuyor

40 yaşındaki Scarlett Johansson, Jurassic World: Yeniden Doğuş'ta üç dinozordan genetik materyal elde etmek için görevlendirilen keşif ekibinin lideri Zora Bennett'ı canlandırıyor (Universal)
40 yaşındaki Scarlett Johansson, Jurassic World: Yeniden Doğuş'ta üç dinozordan genetik materyal elde etmek için görevlendirilen keşif ekibinin lideri Zora Bennett'ı canlandırıyor (Universal)
TT

Dinozorlar gişeyi ele geçirdi: Serinin son halkası rekora koşuyor

40 yaşındaki Scarlett Johansson, Jurassic World: Yeniden Doğuş'ta üç dinozordan genetik materyal elde etmek için görevlendirilen keşif ekibinin lideri Zora Bennett'ı canlandırıyor (Universal)
40 yaşındaki Scarlett Johansson, Jurassic World: Yeniden Doğuş'ta üç dinozordan genetik materyal elde etmek için görevlendirilen keşif ekibinin lideri Zora Bennett'ı canlandırıyor (Universal)

Universal'ın efsanevi serisinin yedinci halkası Jurassic World: Yeniden Doğuş (Jurassic World Rebirth), 4 Temmuz'da yalnızca ABD'de 6 bini aşkın salonda 26 milyon dolarlık hasılatla gişeye adeta bir T-Rex gibi daldı. Film, 2 Temmuz'daki ön gösterimlerinden bu yana hafta sonu başlamadan önce 55,8 milyon dolara ulaşmıştı.

Hafta sonu bitene kadar Yeniden Doğuş'un ABD'de 140 milyon dolar barajını aşması bekleniyor. Böylece 2025'in 7. en yüksek açılışına imza atmış olacak.

Yeniden doğan dinozor efsanesi, dünya çapında ise beklentilerin üzerine çıkarak 312,5 milyon dolarlık açılışla yılın en büyük ikinci küresel açılışını yapmak üzere. Bu başarı, sadece Bir Minecraft Filmi'nin (A Minecraft Movie) arkasında ve Lilo ve Stiç'in (Lilo & Stitch) önünde yer alıyor. Serinin geçmişiyle karşılaştırıldığında ise Jurassic World'ün 525 milyon doları aşan küresel açılışından sonra en iyi ikinci başlangıç oldu.

Yeniden Doğuş, 2025'te Çin yapımı animasyon Ne Zha 2'nin ardından yılın en iyi ikinci uluslararası açılışına imza attı. Aynı zamanda serinin uluslararası arenadaki en büyük ikinci çıkışı oldu.

Çin'de yalnızca açılış gününde 11,4 milyon dolar kazanan film, ülkede 33,7 milyon dolarlık hasılata ulaştı ve yüzde 50'lik pazar payıyla zirvede.

Yapım bütçesinin yaklaşık 180 milyon dolar olduğu tahmin edilen film için Universal’ın bu ivmeyi sürdürmesi büyük önem taşıyor.

Scarlett Johansson, Jonathan Bailey ve Mahershala Ali'nin başrollerinde yer aldığı Jurassic World: Yeniden Doğuş'un yönetmenliğini Rogue One: Bir Star Wars Hikayesi'yle (Rogue One: A Star Wars Story) tanınan Gareth Edwards üstleniyor. Senaryo ise ilk 1993 yapımı Jurassic Park'ın da yazarı olan David Koepp'e ait. 

Hikaye, kalp hastalıklarını tedavi edebilecek devrim niteliğinde bir ilacın anahtarını taşıyan dinozor DNA'sını bulmak için yürütülen gizli bir görevi konu alıyor.

Independent Türkçe, Variety, Deadline