Brezilya'da radikal sağın yeni kahramanı Elon Musk oldu

Bolsonaro'nun çağrısıyla toplananlar, Elon Musk'a destek pankartları açtı (AP)
Bolsonaro'nun çağrısıyla toplananlar, Elon Musk'a destek pankartları açtı (AP)
TT

Brezilya'da radikal sağın yeni kahramanı Elon Musk oldu

Bolsonaro'nun çağrısıyla toplananlar, Elon Musk'a destek pankartları açtı (AP)
Bolsonaro'nun çağrısıyla toplananlar, Elon Musk'a destek pankartları açtı (AP)

Teknoloji milyarderi Elon Musk, Brezilya'da radikal sağcıların yeni kahramanına dönüştü. 

Birleşik Krallık'ın önde gelen gazetelerinden Guardian, Musk'ın Brezilya Yüksek Mahkemesi Yargıcı Alexandre de Moraes'e karşı paylaşımlarıyla, radikal sağcı eski Devlet Başkanı Jair Bolsonaro ve taraftarlarından destek topladığını yazdı.

Bolsonaro, dün Rio de Janerio'daki Copacabana plajında düzenlediği mitingde Musk'la ilgili şunları söyledikten sonra, Twitter CEO'su için destekçilerinden alkış istedi: 

Musk hepimizin özgürlüğünü gerçekten önemseyen bir adam. Demokrasimizin gittiği yönü ve özgürlüğümüzü ne kadar kaybettiğimizi gösterme cesaretine sahip biri.

Bolsonaro yanlısı parlamenterlerden Gustavo Gayer ise yaptığı konuşmada "Elon Musk burada olup biteni izliyor. Burada demokrasi için mücadele eden ve özgürlük isteyen insanlar görüyorsunuz" dedi.

2022'deki devlet başkanlığı seçimlerinin ikinci turunda solcu Luiz Inaciao Lula da Silva, oyların yüzde 50,9'unu alarak, yüzde 49,1'de kalan Bolsonaro'yu yenip ülkenin başına geçmişti. 

Lula'nın 1 Ocak 2023'te parlamentoda yemin ederek görevine başlamasından bir hafta sonra Bolsonaro yanlıları; Devlet Başkanlığı Sarayı, Ulusal Kongre ve Yüksek Mahkeme binasını basarak hükümeti devirmeye çalışmıştı.

Yüksek Mahkeme, 2019-2023'te görev yapan Bolsonaro hakkındaki davada temmuzda açıkladığı kararda, görevini kötüye kullandığı için eski lidere 8 yıl siyaset yasağı getirmişti. 

Bolsonaro ise pazar günkü mitinginde darbe organizatörlüğü suçlamasını reddederek, destekçilerine "Mücadele etmeliyiz. Savaşmazsak kuzular gibi mezbahaya gideriz" dedi.

Yüksek Mahkeme Yargıcı de Moraes, geçen yıl Twitter'dan dezenformasyonu önlemesi amacıyla Bolsonaro yanlısı bazı hesapları kapatmasını istemişti. Musk ise bu yıl 6 Nisan'da yaptığı açıklamada, de Moraes'in "Anayasa'yı çiğnediğini ve Brezilya halkına ihanet ettiğini" öne sürerek, hesapları tekrar aktif hale getireceğini belirmişti. Musk ayrıca Yüksek Mahkeme yargıcına istifa çağrısında da bulunmuştu. 

Bunun üzerine Yüksek Mahkeme'den 8 Nisan'da yapılan açıklamada, dezenformasyon gerekçesiyle Musk hakkında soruşturma başlatıldığı duyurulmuştu. 

Yüksek Mahkeme'yle giriştiği tartışma Musk'ı Brezilya'daki radikal sağcıların yeni kahramanı haline getirirken, Devlet Başkanı Lula, çarşamba günkü açıklamasında teknoloji milyarderinin adını vermeden, onu ülkenin iç işlerine karışmakla suçlamıştı.

Independent Türkçe, Guardian, Politico, AFP



İnsanlar havalimanlarında neden tuhaf davranıyor?

Havalimanlarının çevresel koşulları, endişeli yolcuları daha fazla geriyor olabilir (Pexels)
Havalimanlarının çevresel koşulları, endişeli yolcuları daha fazla geriyor olabilir (Pexels)
TT

İnsanlar havalimanlarında neden tuhaf davranıyor?

Havalimanlarının çevresel koşulları, endişeli yolcuları daha fazla geriyor olabilir (Pexels)
Havalimanlarının çevresel koşulları, endişeli yolcuları daha fazla geriyor olabilir (Pexels)

Pek çok kişi havalimanlarında tuhaf veya agresif davranan kişilere denk gelmiştir. 

Özellikle öfkeli yolcuların problemli davranışlar sergilediği olaylar son yıllarda artıyor. Bunun karşısında havalimanında alkol servis edilmemesi gerektiği yönünde çağrılar yapılıyor.

Ancak bu davranışların arkasında sadece alkol olmayabilir. Birleşik Krallık'taki Leeds Beckett Üniversitesi'nde psikoloji dersleri veren Steve Taylor, Conversation için kaleme aldığı yazıda bu meseleyi masaya yatırıyor. 

Taylor, bazı kişilerin uçma korkusundan dolayı gerildiğini ve bu nedenle agresif davranışlar sergileyebileceğini söylüyor. Ayrıca bazıları rahatlamak için içki içebiliyor ve bu da daha pervasız davranmalarına yol açıyor olabilir. 

Havalimanlarının gürültülü ve kalabalık ortamının da duruma pek fayda sağladığı söylenemez. 

Psikolog, bunların yanı sıra havalimanlarında zaman ve mekan algısının bulanıklaşmasının da rol oynadığını düşünüyor. 

Taylor, "Havalimanları şimdiki zamanın hoş karşılanmadığı bir yokluk bölgesidir. Herkesin dikkati geleceğe, uçuşlarına ve varış noktalarına ulaştıklarında onları bekleyen maceralara yönelir" diyerek ekliyor: 

Geleceğe bu kadar yoğun bir şekilde odaklanmak, özellikle uçuşlar rötar yaptığında hayal kırıklığı yaratıyor.

Havalimanlarında bulanıklaşan tek şey zaman ve mekan algısı değil. Bu ortamlarda insanların, tanımadıkları kişilerle sohbet etme ihtimali artıyor. 

Taylor'a göre sosyal sınırların esnediği bu ortam, toplumun normal kurallarının ortadan kalkmasına neden olabilir. 

Yazıda ayrıca başka bir ülkeye yapılan yolculuklarda, ulusal sınırların arasında kalmanın da davranışları etkileyebileceğine değiniliyor. Eğer farklı bir zaman dilimindeki bir yere seyahat ediliyorsa hem mekan hem zaman algısı daha fazla bozulabilir.

"Kendimizi zaman ve mekan üzerinden tanımlarız" diyen Taylor ekliyor:

Ayrıca kendimizi ülkemizle de tanımlarız. Bu tür işaretler olmadan kendimizi başıboş hissedebiliriz. 

Yapılan araştırmalar, bu türden oryantasyon bozulmalarının geçici olsa bile ruh sağlığını olumsuz etkileyebileceğini gösteriyor.

Diğer yandan Taylor, kimliği belirleyen şeylerden veya zamandan "azade olunan" havalimanlarının özgürleştirici bir etki de yaratabileceğini söylüyor.

Psikolog, "Bir dizide her hafta aynı karakteri canlandırmak zorunda kalan oyuncular gibi, rollerimizin güvenliğinden hoşlanıyoruz ancak kendimizi yeni zorluklarla test etmeyi ve esnetmeyi arzuluyoruz" diye yazıyor: 

Dolayısıyla normal rutinlerimizin ve ortamlarımızın dışına çıkmak canlandırıcı bir his veriyor. İdeal olan, havalimanında başlayan özgürlüğün yurtdışı maceralarımız boyunca devam etmesi.

Independent Türkçe, Conversation, Guardian, Human Studies