Kolon kanseri uyarısı: İki vücut tipinde risk yüksek

Araştırmacılar belli bölgelerdeki yağlanmalara dikkat çekiyor.

Kolon kanseri, dünya genelinde kansere bağlı ölümlerde ikinci sırada yer alıyor (Pixabay)
Kolon kanseri, dünya genelinde kansere bağlı ölümlerde ikinci sırada yer alıyor (Pixabay)
TT

Kolon kanseri uyarısı: İki vücut tipinde risk yüksek

Kolon kanseri, dünya genelinde kansere bağlı ölümlerde ikinci sırada yer alıyor (Pixabay)
Kolon kanseri, dünya genelinde kansere bağlı ölümlerde ikinci sırada yer alıyor (Pixabay)

Karın bölgesinde aşırı yağlanma olan uzun boylu kişiler ve obezlerin kolon (kalın bağırsak) kanserine daha fazla yakalandığı bulundu. 

Aşırı kilonun bu kanser riskini artırdığı önceki çalışmalarda görülse de farklı yağlanma türlerinin etkisi saptanmamıştı. 

Birleşik Krallık (BK) Biobank'ten 329 bin 828 kişinin sağlık verisinin incelendiği yeni araştırmada katılımcılar vücut tiplerine göre 4 gruba ayrıldı: vücut genelinde obez; yağlanmanın vücuda yayıldığı uzun boylular; karın bölgesinde yağlanma olan uzun boylular; daha kısa ve kilolu ama kalça ve bel ölçüsü daha düşük olanlar. Katılımcıların 3 bin 728'i kolon kanseriydi.

Obezitenin vücudun genelinde görüldüğü ilk grubun kolon kanserine yakalanma riskinin diğerlerine göre yüzde 10 daha fazla olduğu kaydedildi. Abdominal obezite sınıfına giren üçüncü gruptaki riskse yüzde 12'ydi. Bu vücut tipine sahip kadınların bu kansere yakalanma ihtimali de erkeklerden yüzde 18 daha yüksek çıktı. 

Science Advances adlı hakemli dergide yayımlanan araştırmanın yazarları, yağın vücutta biriktiği bölgenin vücut kitle indeksinden daha önemli olduğunu söylüyor. Boy ve kilo üzerinden hesaplanan vücut kitle indeksi, tahmini yağ miktarını göstererek kişinin ideal kilosuna ne kadar yakın olduğunu anlamaya yarıyor. 

Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı'ndan Heinz Freisling, ortak yazarı olduğu araştırma hakkında "Vücut kitle indeksi veya vücuttaki yağ dağılımı (örneğin bel çevresi) gibi vücudun yağlılığını ölçerken en çok kullanılan göstergelerin, sağlıksız kiloya bağlı kanser riskini göz ardı ettiğini düşünüyoruz" diyor. 

Bu göstergeler kullanışlı olsalar da yakın vücut kitle indeksine sahip ama farklı vücut tipindeki bireyleri aynı kategoride gruplandırıyor. Diğer yandan aynı vücut kitle indeksine sahip kişilerin kanser risklerinin çok farklı olabileceğini biliyoruz.

BK Biobank'den 460 bin 198 kişinin genetik verilerini inceleyen bilim insanları 3 bin 414 genetik varyant tespit etti. Araştırmacılar bu sayede iki vücut tipindeki kanser riskinin yüksek olmasında genlerin oynadığı rolü tespit etti. 

Freisling "Genel olarak daha obez bir vücut şeklinin belirli beyin bölgelerinde aşırı ifade edilen genlerle; daha uzun boylu ve abdominal obez vücut şeklininse esasen yağ dokusunda aşırı ifade edilen genlerle ilişkili olduğunu bulduk" diyor:

Açıkçası bu, sindirim sağlığının en azından kısmen beyin ve yağ dokusundan kaynaklanabileceğini gösteriyor.

Independent Türkçe, Medical News Today, News Medical, Newseek, Science Advances



6 yaşındaki çocuk, 60 bin yıllık Neandertal baltası buldu

El baltası, Orta Paleolitik'in son dönemine ait (Emma Witten)
El baltası, Orta Paleolitik'in son dönemine ait (Emma Witten)
TT

6 yaşındaki çocuk, 60 bin yıllık Neandertal baltası buldu

El baltası, Orta Paleolitik'in son dönemine ait (Emma Witten)
El baltası, Orta Paleolitik'in son dönemine ait (Emma Witten)

Birleşik Krallık'taki küçük bir çocuk sahilde oyun oynarken onbinlerce yıllık bir el baltası buldu.

İngiltere'nin Batı Sussex bölgesinde yaşayan Ben Witten, üç yıl önce Shoreham Sahili'nde oyun oynarken parlak bir şey gözüne çarpmış.

O zaman 6 yaşında olan Witten, diğer taşlardan çok faklı görünen bu parçayı alıp evine götürerek üç yıl boyunca odasında tutmuş.

BBC'nin aktardığı üzere birkaç hafta önce Worthing Müzesi'nde'ki Taş Devri sergisini gezerken evindeki nesnenin bunlara benzediğini fark etmiş.

Witten'ın parçayı müzeye götürmesiyle bunun bir el baltası olduğu ortaya çıktı. Müze, baltanın 40 bin ila 60 bin yıl önce "Neandertaller tarafından yapıldığının neredeyse kesin" olduğunu ifade ediyor.

Modern insanların en yakın akrabalarından Neandertallerin soyu, henüz bilinmeyen bir nedenden dolayı yaklaşık 40 bin yıl önce tükenmişti.

Worthing Müzesi Arkeoloji Küratörü James Sainsbury, Fox News'a yaptığı açıklamada "Ziyaretçiler düzenli olarak yerel bölgeden bulgular getiriyor" diyerek ekliyor: 

Bunlar çoğunlukla diğer çakmaktaşı aletler ya da Roma eserleri oluyor ama bu, 10 yılı aşkın bir süredir bana gösterilen en eski eser.

Sainsbury ayrıca Neandertal baltalarına da epey nadir rastlandığını söylüyor.

Eseri sergilenmek üzere müzeye ödünç veren 9 yaşındaki Witten, "Onu tutmak istedim ama orada kalmasının bende olmasından daha iyi olacağını düşündüm" diyor.

Sainsbury, "Ben gelecek şubata kadar baltayı bize ödünç verdi" diyerek daha sonra eserin çocuğa geri verileceğini ifade ediyor.

Independent Türkçe, BBC, Fox News