Akbaba kıtlığı, Zerdüştlerin geleneğini bitirebilir

İran'ın Yezd şehrindeki sessizlik kulesi uzun süredir kullanılmıyor (Britannica)
İran'ın Yezd şehrindeki sessizlik kulesi uzun süredir kullanılmıyor (Britannica)
TT

Akbaba kıtlığı, Zerdüştlerin geleneğini bitirebilir

İran'ın Yezd şehrindeki sessizlik kulesi uzun süredir kullanılmıyor (Britannica)
İran'ın Yezd şehrindeki sessizlik kulesi uzun süredir kullanılmıyor (Britannica)

Hint alt kıtasındaki akbabaların sayısının azalması nedeniyle Zerdüştçülük geleneğine uygun cenaze törenlerinin düzenlenmesi gittikçe zorlaştı.

Birleşik Krallık'ın tanınmış gazetelerinden Guardian'ın haberinde, son dönemde Hindistan, İran ve Pakistan'da akbabaların hızla azalması nedeniyle geleneksel gömü törenlerinin düzenlenemediği yazıldı.

Pakistan'daki Karaçi şehrinde yaşayan 80'lerindeki Hoshang Kapadia, "Artık geleneklerimizi yerine getiremiyoruz. Bir yaşam şeklini, kültürümüzü kaybettik" dedi. 

Yaklaşık 3 bin 500 yıllık tarihe sahip eski Pers dini Zerdüştçülük'te ölüler "sessizlik kulesi" (dakhma) adı verilen yapılar üzerine yerleştiriliyor.

Silindir şeklindeki bu yapıların üzerine konan cesetler, akbaba ve diğer leşçiller tarafından parçalanıyor. Bir süre boyunca çürümeye bırakılan cesetlerin kemikleri, kireç ve fosfora dönüşünce kuledeki kuyuya atılıyor.  

Kapadia, bu gelenekte toprağı cesedin kalıntılarıyla kirletmemenin önemli olduğunu belirterek "Tüm mesele toprağı kirletmemek. Daha az almak, daha fazla vermek" ifadelerini kullandı.

Karaçi Parsilerinden Shirin, çevresel değişimlerin ve şehirleşmenin gömü törenlerini neredeyse imkansız hale getirdiğini söyleyerek "Geleneğimiz artık ölüyor" dedi. Shirin, Karaçi'de sadece iki sessizlik kulesi kaldığını, bunların da neredeyse terk edilmiş halde olduğunu belirtti.

Kapadia da hayatını kaybedenleri Parsilere ayrılan mezarlara gömmek veya yakmak zorunda kaldıklarını söyledi.  

İndus Nehri deltası üzerine kurulu Karaçi'de yaklaşık 20 milyon kişi yaşıyor. Zerdüştçülük inancına sahip Karaçi Parsilerinin nüfusuysa sadece 800. 

Haberde, özellikle Hindistan ve Pakistan'da sığırlarda yaygın olarak kullanılan iltihap önleyici diklofenak ilacının, leşleri yiyen akbabaları zehirlediği belirtildi. 

2007'de yapılan bir araştırmada, Hindistan ve civarındaki coğrafyada yaşayan üç akbaba türünün yaklaşık yüzde 97'sinin yok olduğu bildirilmişti.

Independent Türkçe, Guardian



Cannes'a Jennifer Lawrence damgası: 9 dakika ayakta alkışlandı

34 yaşındaki Amerikalı yıldız Jennifer Lawrence, sık sık kendi kuşağının en başarılı oyuncusu olarak gösteriliyor (Excellent Cadaver/Black Label Media/Sikelia Productions)
34 yaşındaki Amerikalı yıldız Jennifer Lawrence, sık sık kendi kuşağının en başarılı oyuncusu olarak gösteriliyor (Excellent Cadaver/Black Label Media/Sikelia Productions)
TT

Cannes'a Jennifer Lawrence damgası: 9 dakika ayakta alkışlandı

34 yaşındaki Amerikalı yıldız Jennifer Lawrence, sık sık kendi kuşağının en başarılı oyuncusu olarak gösteriliyor (Excellent Cadaver/Black Label Media/Sikelia Productions)
34 yaşındaki Amerikalı yıldız Jennifer Lawrence, sık sık kendi kuşağının en başarılı oyuncusu olarak gösteriliyor (Excellent Cadaver/Black Label Media/Sikelia Productions)

Jennifer Lawrence, dünya prömiyeri Cannes Film Festivali'nde yapılan yeni filmi Die, My Love'la izleyicileri büyüledi. Ünlü İskoç yönetmen Lynne Ramsay imzalı film, gösterimin ardından 9 dakika boyunca ayakta alkışlandı. Die, My Love, Cannes'da Altın Palmiye için yarışıyor.

Salondaki alkışlar sürerken, Ramsay duygularına hakim olamayarak kendi alkışını kısa kesip, "Vay canına. Çok etkilendim. Bu harika oyunculara teşekkür etmeliyim. Kendime gelmem lazım, birazdan görüşürüz" diyerek salonun koridorundan koşarak ayrıldı.

Die, My Love'ın yıldızları Lawrence ve Robert Pattinson, Cannes kırmızı halısında boy göstererek kameralara poz verdi. Filmin kadrosunda ayrıca LaKeith Stanfield, Sissy Spacek ve Nick Nolte de yer alıyor.

Ariana Harwicz'in 2017 tarihli romanından uyarlanan film, kırsal Amerika'da geçiyor ve doğum sonrası depresyonla baş etmeye çalışan evli bir kadını konu alıyor. Filmde Pattinson, kadının kocasını, Stanfield ise sevgilisini canlandırıyor.

"5. Oscar adaylığı olabilir"

Deadline'dan Damon Wise, Ramsay'nin filmi için "büyüleyici bir yapım, acımasız ama güzel bir hikaye" yorumunda bulundu. Wise'a göre, Jennifer Lawrence filmin yıldızıydı: 

Amerika, Jennifer Lawrence'ın ne kadar iyi bir oyuncu olduğunu çok iyi biliyor. Bu performans onun 5. Oscar adaylığı olabilir.

Yönetmen Lynne Ramsay de övgü aldı: 

Bu film, Ramsay'yi kariyerinde bambaşka bir noktaya taşıyabilir.

Guardian'dan Peter Bradshaw filme 5 üzerinden 4 yıldız verdi ve şu yorumu yaptı: 

Lawrence, eşinin sadakatsizliğiyle bipolar bozukluğu daha da ağırlaşan bir kadını canlandırırken müthiş bir performans sergiliyor. Ramsay'nin yönetimiyse son derece güçlü.

"Kariyerinin en iyilerinden"

BBC, filmi "Doğum sonrası depresyonu karanlık, yoğun ve zaman zaman kara mizahla ele alan bir yapım" diye tanımlarken, Jennifer Lawrence'ın performansını "kariyerinin en iyilerinden" diye nitelendirdi: 

Filmde birçok olay yaşanıyor ama aslında bir ruh hali filmi; baştan sona bir sinir krizi portresi. Klasik bir olay örgüsü bekleyenlere göre değil.

IndieWire da Lawrence'ı öne çıkaranlardan: 

Jennifer Lawrence, Lynne Ramsay'nin doğum sonrası depresyon ve cinsellik üzerine kurulu bu yoğun filminde zincirlerinden kurtulmuş gibi bir performans sergiliyor. Festivalin En İyi Kadın Oyuncu ödüllerinin aradığı performans tam da bu.

Daily Beast de benzer şekilde, oyuncunun ödül potansiyeline dikkat çekti: 

Jennifer Lawrence'ın Die My Love'daki hipnotize edici performansı o kadar iyi ki, onu yine Oscar sahnesinde görebiliriz.

2013'te Oscar'a uzanmıştı

Lawrence, 4 kez Oscar adaylığı elde etmiş, 2013'te Umut Işığım'la (Silver Linings Playbook) En İyi Kadın Oyuncu ödülünü kazanmıştı.

Die My Love, Lynne Ramsay'nin Enda Walsh ve Alice Burch'le birlikte kaleme aldığı senaryodan uyarlandı. 

Ramsay, Cannes'da ilk kez 1999 yapımı Sıçan Avcısı'yla (Ratcatcher) boy göstermişti. Daha sonra Kevin Hakkında Konuşmalıyız (We Need to Talk About Kevin) ve Morvern Callar gibi filmleriyle tanındı. Yönetmenin son filmi Hiçbir Zaman Burada Değildin (You Were Never Really Here) Cannes'da En İyi Senaryo ödülünü kazanmıştı.

Independent Türkçe, Deadline, Variety