NASA'ya Boeing Starliner uyarısı: Felaket riski var

Uyarı, uzay ajansının Starliner roketinin fırlatılmasını iptal etmesinden iki gün sonra geldi

Boeing'in Starliner uzay aracı (AP)
Boeing'in Starliner uzay aracı (AP)
TT

NASA'ya Boeing Starliner uyarısı: Felaket riski var

Boeing'in Starliner uzay aracı (AP)
Boeing'in Starliner uzay aracı (AP)

NASA'nın bir yüklenicisi, Starliner roketinin merakla beklenen ilk fırlatılışı öncesinde (gelecek hafta kadar yakın bir zamanda havalanması bekleniyor) "felaketle sonuçlanacak bir şey olmadan önce" uzay ajansını daha fazla güvenlik kontrolü yapmaya çağırdı.

NASA'ya Starliner uzay aracı için valf parçaları tedarik eden ValveTech, 17 Mayıs'ta yapılacak fırlatmaya karşı uyarıda bulundu.

En son 6 Mayıs'ta yapılması planlanan fırlatma, bir valf sorunu nedeniyle kalkıştan iki saat önce iptal edilmişti.

Starliner, insanları Uluslararası Uzay İstasyonu'na ve alçak Dünya yörüngesindeki diğer noktalara götürüp geri getirmek üzere tasarlandı.

ValveTech Başkanı Erin Faville yaptığı basın açıklamasında, "Değerli bir NASA ortağı ve valf uzmanları olarak, fırlatma rampasında bir felaket meydana gelme riski nedeniyle ikinci bir fırlatma girişiminde bulunmamalarını şiddetle tavsiye ediyoruz" dedi.

Medyada yer alan haberlere göre, fırlatmadan dakikalar önce Starliner'ın yanından geçen biri valf sızıntısına işaret eden bir vızıltı sesi fark etti. Bu ses valfin kullanım ömrünü tamamladığını gösteriyor olabilir.

Faville, NASA'yı "astronotların ve yerdeki insanların başına bir felaket gelmeden önce Starliner'ın güvenli olduğunu garantiye almak için güvenlik kontrollerini iki katına çıkarmaya ve güvenlik protokollerini yeniden incelemeye" çağırdı.

Bu, son zamanlarda uçaklarındaki kusurlar nedeniyle defalarca manşetlere çıkan Boeing için son kötü haber oldu.

Yüklenici daha sonra federal mahkemenin Kasım 2023 tarihli kararında gündeme gelen ayrı bir konuya yöneldi. Mahkeme Boeing'in Aerojet Rocketdyne adlı bir başka yüklenicinin valfini kullandığını ve bu şirketin ValveTech'in tasarım ve teknolojisinden yararlanarak "birden fazla gizlilik anlaşmasını ihlal ettiğini" tespit etmişti.

Basın açıklamasında, duruşmadaki bir tanığın Aerojet valfinin "doğru özelliklere sahip olmadığı ve güvenlik protokollerine uyup uymadığının değerlendirilmediği" uyarısında bulunduğu belirtiliyor.

Basın açıklamasının devamında ValveTech'in "NASA, Boeing ve Aerojet'in bu valfi uygun destekleyici veriler ya da geçmiş veya eski bilgiler olmadan görevde kullanıma nasıl uygun görebildiklerini sorgulamaya devam ettiği" ve bunun "NASA tarafından oluşturulan havacılık-uzay endüstrisi yeterlilik protokollerine aykırı olduğu" söylendi.

Independent Türkçe



Çevreye zarar vermeden tüketilebilecek et miktarı açıklandı

ABD'nin Virginia eyaletindeki McLean kentinde bir süpermarkette indirime giren sığır etleri (AFP)
ABD'nin Virginia eyaletindeki McLean kentinde bir süpermarkette indirime giren sığır etleri (AFP)
TT

Çevreye zarar vermeden tüketilebilecek et miktarı açıklandı

ABD'nin Virginia eyaletindeki McLean kentinde bir süpermarkette indirime giren sığır etleri (AFP)
ABD'nin Virginia eyaletindeki McLean kentinde bir süpermarkette indirime giren sığır etleri (AFP)

Yeni araştırmaya göre, haftada iki tavuk göğsü filetosundan daha azına denk gelen et tüketimi gezegen için sürdürülebilir kabul edilebiliyor.

Hayvancılığın küresel sera gazı emisyonlarının yaklaşık yüzde 15'inden sorumlu olduğu tahmin edildiğinden, araştırmacılar yıllardır protein ihtiyacını karşılamak için et tüketiminin azaltılıp baklagil alımının artırılması çağrısında bulunuyor.

İnsanları, etin haftada bir kereden daha az yendiği bitki temelli "fleksitaryen" bir diyet benimsemeye çağırıyorlar.

Ancak haftada tam olarak ne kadar et tüketilmesinin tavsiye edildiği belirsizliğini koruyor. Danimarka Teknik Üniversitesi'nden sürdürülebilir kalkınma uzmanı Caroline Gebara, "Artık çoğu kişi hem çevrenin korunması hem de sağlıkla ilgili nedenlerle daha az et yememiz gerektiğinin farkında. Ancak 'daha az'ın ne kadar olduğunu ve büyük resimde gerçekten fark yaratıp yaratmadığını anlamak zor" diyor

Nature Food adlı akademik dergide yayımlanan bu son çalışma, bu miktarı haftada yaklaşık 255 gram olarak belirledi.

Dr. Gebara, "Süpermarketteyken gözünüzde canlandırabileceğiniz ve düşünebileceğiniz somut bir rakam hesapladık, haftada 255 gram kümes hayvanı veya domuz eti" dedi.

Bu, yaklaşık iki tavuk göğsü filetosuna eşdeğer ve bir kişinin gezegene zarar vermeden haftada tüketebileceği et sınırı.

Bu rakam sadece kümes hayvanları ve domuz eti için geçerli. Çalışma, "mütevazı bir sığır eti tüketiminin" bile gezegenin kaldırabileceği sınırı aştığı uyarısını yapıyor.

Dr. Gebara, "Hesaplamalarımız, bir kişinin diyetindeki mütevazı miktarda kırmızı etin bile, çalışmada incelediğimiz çevresel faktörlere dayanarak gezegenin kaynakları yeniden üretebileceği miktarla uyumsuz olduğunu gösteriyor" dedi.

Ancak et içeren diyetler de dahil hem sağlıklı hem de sürdürülebilir olan pek çok başka beslenme şekli var.

Çalışma, sürdürülebilir gıda tercihlerini desteklemek için daha iyi siyasi rehberlik ve kamusal çerçeveler oluşturulması çağrısında bulunuyor.

Araştırma, karbondioksit emisyonları, su ve arazi kullanımı gibi çevresel faktörlerin yanı sıra farklı diyetlerin sağlık üzerindeki etkilerini de göz önünde bulunduruyor.

11 çeşit diyetin 100 binden fazla varyasyonunun incelendiği çalışmada, bunların çevre ve sağlık üzerindeki etkileri hesaplandı. Orta düzeyde kırmızı et tüketiminin bile gezegenin sürdürülebilirlik sınırlarını aştığı sonucuna varıldı.

Öte yandan, pesketaryen, vejetaryen ya da vegan bir diyetin, gezegenin destekleyebileceği sınırlar içinde olma ihtimalinin çok daha yüksek olduğu belirtiliyor.

Süt ürünleri veya yumurta ilaveli vejetaryenlik gibi karışık diyetler de sürdürülebilir olabilir. Dr. Gebara, "Örneğin hesaplamalarımız, sizin için önemliyse, peynir yemenin ve aynı zamanda sağlıklı ve iklim dostu bir diyet benimsemenin mümkün olduğunu gösteriyor" dedi.

Aynı durum yumurta, balık ve beyaz et için de geçerli ancak tabii ki diyetinizin geri kalanının nispeten sağlıklı ve sürdürülebilir olması gerek. Fakat ya hep ya hiç olmak zorunda değil.

Independent Türkçe