Hamilelikteki stresin sadece bir cinsiyette IQ düşüşüne neden olduğu bulundu

Gebelikteki stres, doğum veya düşük yapma korkusu gibi nedenlerden kaynaklanabiliyor (Pixabay)
Gebelikteki stres, doğum veya düşük yapma korkusu gibi nedenlerden kaynaklanabiliyor (Pixabay)
TT

Hamilelikteki stresin sadece bir cinsiyette IQ düşüşüne neden olduğu bulundu

Gebelikteki stres, doğum veya düşük yapma korkusu gibi nedenlerden kaynaklanabiliyor (Pixabay)
Gebelikteki stres, doğum veya düşük yapma korkusu gibi nedenlerden kaynaklanabiliyor (Pixabay)

Hamilelikteki stresin, bebeğin IQ'sunu düşürebildiği tespit edilirken, bilim insanları erkek çocukların bundan daha fazla etkilendiğini söylüyor. 

Stresin hamile kadınların düşük yapma ihtimalini artırabileceği gibi doğum sonrasında bebek üzerinde de olumsuz etkiler yaratabileceği biliniyor. Bazı çalışmalarda bu durumun çocuğun ileriki yaşlarında dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) veya depresyon yaşama riskini artırabileceği öne sürülüyor. 

Yeni çalışmadaysa fetüsün gelişimi için gerekli olduğu düşünülen stres hormonu kortizolun kız ve erkek çocuklarını nasıl etkilediği incelendi. Sonuçlar hamileliğin son dönemindeki stresin çocuğun IQ'sunu etkileyebildiğini gösteriyor.

11-14 Mayıs'ta İsveç'te düzenlenen 26. Avrupa Endokrinoloji Kongresi'nde sunulan araştırmada gebeliğinin son üç aylık dönemindeki 943 kadının kortizol ve bu hormonun etkisiz bir hali olan kortizon seviyeleri incelendi. 

Daha sonra psikologlar, bu çocuklar 7 yaşına geldiğinde IQ'larını ölçtü. Kız çocuk taşıyan annelerin daha fazla kortizol üretmesine karşın erkek çocuklar, IQ testlerinde kızlardan daha düşük puan aldı. 

Araştırmacılar bu durumun, plasentadaki bir enzimin kortizolü kortizona çevirmesinden kaynaklandığını düşünüyor. Çalışmanın başyazarı Dr. Anja Fenger Dreyer şöyle diyor

 Sonuçlarımız, kız çocuklarının plasentadaki 11β-HSD2 enziminin aktivitesi tarafından daha fazla korunabildiğini, erkeklerinse doğum öncesinde annenin fizyolojik kortizolüne karşı daha savunmasız olabileceğini gösteriyor.

Bilim insanları ayrıca annenin kanında değil, idrarındaki kortizon seviyesi yüksek olduğunda kız çocuklarının IQ testinde daha iyi bir sonuç aldığını saptadı.  

Danimarka'daki Odense Üniversite Hastanesi'nden aynı artaştırma ekibi, geçen yıl yayımladıkları bir çalışmada gebeliğin son üç ayında yüksek seviyede kortizol salgılandığında çocukların bir ila üç yaşında konuşma ve dil becerilerinin daha fazla geliştiğini kaydetmişti. 

İki çalışmanın sonuçlarını karşılaştıran Dr. Fenger Dreyer, anne karnında kortizole maruz kalmanın bilişsel gelişimde geçici bir etkisi olabileceğini söylüyor:

Ayrıca önceki çalışmamızda küçük çocukların kelime dağarcığının ebeveynler tarafından bildirildiği, bu çalışmadaysa çocuğun IQ'sunun eğitimli psikologlar tarafından değerlendirildiği de dikkate alınmalı.

Independent Türkçe, BBC Science Focus, Neuroscience News, Healthline, National Library of Medicine



Sinemaseverler "10 üzerinden 10" dedikleri filmi birbirine öneriyor

Olivia Newman'ın yönettiği Kya'nın Şarkı Söylediği Yer'de, Taylor Swift'in film için yazdığı Carolina parçasını da duymak mümkün (Sony Pictures Releasing)
Olivia Newman'ın yönettiği Kya'nın Şarkı Söylediği Yer'de, Taylor Swift'in film için yazdığı Carolina parçasını da duymak mümkün (Sony Pictures Releasing)
TT

Sinemaseverler "10 üzerinden 10" dedikleri filmi birbirine öneriyor

Olivia Newman'ın yönettiği Kya'nın Şarkı Söylediği Yer'de, Taylor Swift'in film için yazdığı Carolina parçasını da duymak mümkün (Sony Pictures Releasing)
Olivia Newman'ın yönettiği Kya'nın Şarkı Söylediği Yer'de, Taylor Swift'in film için yazdığı Carolina parçasını da duymak mümkün (Sony Pictures Releasing)

Netflix izleyicileri, aynı adlı romandan beyazperdeye uyarlanan Kya'nın Şarkı Söylediği Yer'e (Where the Crawdads Sing) övgüler yağdırıyor.

Facebook'ta 3,2 milyondan fazla üyesi bulunan Netflix Bangers grubunun bir üyesi, henüz izlememiş olan herkese "şiddetle tavsiye edeceğini" söylediği filmden bir kare paylaştı.  

Bu paylaşıma yorum yapan kullanıcılardan biri, "İyi bir film ama kitabı daha iyi" dedi. 

Ona katılan başka bir grup üyesi, "Kitabı şiddetle tavsiye ederim" diye ekledi.

Başka bir sinemaseverse şöyle dedi: 

İyi bir film. Gerçekten hoşuma gitmişti ama sonu üzücü. Yine de tekrar izleyebilirim.

Diğer kullanıcılarsa Kya'nın Şarkı Söylediği Yer'i "çok iyi", "olağanüstü" ve "10 üzerinden 10'luk film" diye niteledi.

Delia Owens'ın 2018 tarihli romanından uyarlanan filmde Daisy Edgar-Jones, Taylor John Smith, Harris Dickinson, Michael Hyatt, Sterling Macer Jr, Jojo Regina, Garret Dillahunt, Ahna O'Reilly ve David Strathairn rol alıyor.

Filmin Dublin galasında, yıllarca New York Times'ın en çok satanlar listesinde yer alan kitapla ilgili konuşan Daisy Edgar-Jones, şöyle demişti: 

Seçmelere katılırken okudum, kitaba bayıldım. O dünyaya gerçekten aşık oldum. Daha önce hiç bataklığa gitmemiştim, yazım dilini çok etkili buldum ve gerçekten kendimi kaptırdım.

Film, terk edildikten sonra Kuzey Karolina'daki bir bataklıkta yetişkinliğe adım atan Kya adlı genç ve cesur bir kadının etrafında şekilleniyor. 

Kasabanın en önemli adamı ölü bulunduğunda ise baş şüpheli haline gelerek cinayetle yargılanıyor.

Temmuz 2022'de sinemalarda gösterime giren film, sinematografisi ve Edgar-Jones'un etkileyici performansıyla çoğunlukla övgü dolu yorumlar almıştı.

Gişede de başarılı olan film, 24 milyon dolarlık bütçesine karşılık dünya çapında 144,3 milyon dolar hasılat elde etmeyi başarmıştı.

Independent Türkçe, Daily Mail, Mirror